در حالی‌که بحران کم‌آبی و آلودگی آب‌های زیرزمینی به یکی از چالش‌های اصلی شهرهای شمالی به خصوص گیلان تبدل شده است؛ رییس شورای شهر رشت از استفاده از پساب برای توسعه فضای سبز به‌عنوان راهکاری پایدار سخن می‌گوید.
«محمدحسین واثق کارگرنیا» در جلسه علنی شورای شهر گفت: تجربه موفق شهرهایی مانند کرج در استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز می‌تواند الگویی برای رشت باشد. ایجاد تصفیه‌خانه‌های محلی با سرمایه‌گذاری شهرداری‌ها، راهکاری مؤثر در مقابله با کم‌آبی و خشکسالی است.
اما این سخنان در شرایطی مطرح می‌شود که زیرساخت‌های فاضلاب در رشت همچنان در وضعیت بحرانی قرار دارند. دو رودخانه‌ی اصلی شهر، زرجوب و گوهررود، سال‌هاست به کانال‌های عظیم عبور زباله و فاضلاب انسانی تبدیل شده‌اند. به گفته‌ی کارشناسان محیط‌زیست، روزانه بیش از ۳۸۰ هزار مترمکعب شیرابه‌ی زباله‌های رشت و شهرهای اطراف وارد این دو رودخانه می‌شود.
بسیاری از نارسایی‌های جسمی و بیماری‌های گوارشی در گیلان به‌دلیل آلودگی فاضلاب‌ها و وضعیت نامناسب رودخانه‌هاست. در سال‌های گذشته اعتبارات زیادی برای ساماندهی زرجوب و گوهررود تخصیص پیدا کرد، اما در محل مناسب هزینه نشد.
با این حال، فرایند احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در رشت، صومعه‌سرا و انزلی بسیار کند پیش می‌رود و در برخی مقاطع به علت عدم تزریق اعتبارات، حتی متوقف شده است. در نتیجه، بیش از ۹۰ درصد فاضلاب شهری این مناطق مستقیما به تالاب انزلی تخلیه می‌شود. تالابی که خود با بحران اکولوژیک روبه‌روست.
میانگین کشوری فضای سبز بین ۷ تا ۱۲ و میانگین جهانی حدود ۲۵ مترمربع است. اما این عدد در رشت تنها ۲.۵ مترمربع عنوان می‌شود. مقایسه شهر رشت با شهر کرج، که ۹۰ درصد آبیاری فضای سبز آن از محل پساب تصفیه‌شده تامین می‌شود و سرانه فضای سبزی معادل ۱۳.۵ مترمربع دارد، تصویری روشن از عقب‌ماندگی رشت در مدیریت منابع آب و توسعه پایدار ارائه می‌دهد.
پیشنهاد استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز، در چنین شرایطی، بیش از آن‌که راهکاری اجرایی باشد، یادآور شکاف میان تصمیمات مدیریتی و واقعیت بحران‌زده‌ی زیرساخت‌های شهری رشت است؛ شهری که هنوز رودخانه‌هایش درگیر زباله، فاضلاب و پروژه‌های نیمه‌تمام و حتی شروع نشده است.
ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب شهر صنعتی رشت، یکی از همین پروژه‌هاست. اجرای این پروژه ۲۶ خرداد ۱۴۰۱ آغاز شد. قرار بود در زمینی به وسعت ۲ هکتار، با ظرفیت روزانه ۳۰ هزار متر مکعب و اعتباری بیش از ۳۷۰ میلیارد تومان، طی دو سال به بهره‌برداری برسد. اما حالا با گذشت نزدیک به سه سال، تنها ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
