مستطیل سبز در بندر مهآلود با خاطرات مردان و زنان بسیاری گره خورده است. انزلی شهری است که اهالی آن از کودک و جوان و پیر دلبستهی فوتبال هستند. آنان قهرمانان این ورزش را میشناسند و از سکوهای استادیوم پیر شهر، با شور فراوان نامشان را صدا میزنند و خواهان درخشش هرچه بیشتر ملوان هستند. و اما اکنون حدود دو دهه است که فوتبال ملوان در ذهن اهالی این شهر در دو تیم مردان و زنان معنا مییابد. حالا سالهاست که بازیهای بانوان ملوان هم شوری زیبا در شریانهای شهر جاری میسازد و بانوان بسیاری بازیهای این تیم را به تماشا مینشینند و بازیکنانش را تشویق میکنند. و البته که در این میان، «سارا قمی» فوتبالیستی است که انعکاس نامش در شهر ساحلی انزلی بسیار پیچیده است.
«سارا قمی» کاپیتان فوتبال بانوان ملوان سال ۱۳۶۶ درخمام چشم به جهان گشود. او فوتبال را با ملوان آغاز کرد و گامهای بلندی در این مسیر برداشت. در پیشینهی ورزشی وی نتایج درخشانی از جمله بارها عنوان خانم گلی و همچنین کاپیتانی تیم ملی فوتبال بانوان درج شده است.
و اما آنچه در ادامه پیشروی شماست، حاصل گفت وگویی کوتاه با این بانوی ساعی و افتخارآفرین گیلانی است.
***
لطفا دربارهی ورودتان به فوتبال برایمان بگویید.
سال ۷۹ فوتسال بازی میکردم و در خمام این ورزش را دنبال میکردم. اما زمانیکه در سال ۸۳، ملوان تیمداری کرد، تست دادم و بدینترتیب فوتبال را در تیم ملوان شروع کردم.
سارا قمی: بین فوتبال زنان و مردان تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. اولینش امکاناتی است که برای فوتبال آقایان هست و برای بانوان نیست
واکنشها در آنهنگام نسبت به فوتبال زنان چگونه بود؟ از آنزمان تا کنون این واکنشها برای شما و دخترانی که بهتازگی میخواهند فوتبال را شروع کنند، چه تغییری کرده؟
سالهای اول چون فوتبال بانوان در ایران ناشناخته بود، همه گارد عجیب و غریبی نسبت به این موضوع داشتند و بسیاری میگفتند دختر را چه به فوتبال. ولی بهمرور، سال بهسال شرایط خیلی بهتر شد، مخصوصا در تیم ملوان، چراکه در انزلی، مرد و زن به فوتبال علاقمند و عاشق ملوان هستند. این عشق سبب شد که خیلی راحت پذیرای فوتبال زنان باشند و خیلی بیشتر از نقاط دیگر فوتبال بانوان را حمایت کردند. و باز باید گفت، اینرا میدانیم که فوتبال بانوان با ملوان در سراسر ایران شناخته شد و این موضوع با توجه به هوادارانی که داشت، صورت گرفت. لازم به ذکر است که در سالهای اخیر تعداد هواداران تیم بانوان ملوان به پنجهزار نفر هم رسیده بود و این بازتاب خیلیخوبی در کل ایران داشت.
چهمدت در ملوان توپ زدید و در این تیم بازی کردن، چه حس و حالی دارد؟
من ۱۵ سال در ملوان بودم و ۵ سال از ملوان رفتم و پارسال برگشتم. ملوان جایی بوده که من در آن سارا قمی شدم. من در ملوان رشد پیدا کردم و وقتی به آن برگشتم انگار خارج از ایران بودم و به کشور برگشتم. همیشه از حسی که در ملوان دارم، گفتهام. همهی مربیها میگویند «بازیهایی که در ملوان میکنی در هیچ تیمی نکردی.» من چنان عاشق ملوان هستم و اینقدر با عشق در این تیم بازی میکنم که حسم در آن غیرقابل توصیف است و برایم خیلی قشنگ است. ملوان باشگاهی است که در آن بزرگ شدم و خیلی چیزها یاد گرفتم و بسیاری چیزها دیدم و حسهای خوبی را تجربه کردم.
نسبت زنان گیلان با فوتبال چگونه است؟ این نسبت را در مقایسه با استانهای دیگر چگونه میبینید؟
در گیلان با توجه به تیم ملوان، شرایط فوتبال خیلی نسبت به استانهای دیگر متفاوت است. در سالهای گذشته وقتی ما در انزلی بازی داشتیم، هواداران زیادی شاهد بازیها بودند؛ ولی در استانهای دیگر اینطور نبود. آنقدری که در گیلان مرد و زن عاشق فوتبال هستند و همگی حمایت میکنند در استانهای دیگر چنین شرایطی نیست و تنها شاید چند استان به تازگی در سالهای اخیر چنین حمایتهایی دارند.
چه تفاوتهایی بین فوتبال زنان و مردان وجود دارد؟
بین فوتبال زنان و مردان تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. اولینش امکاناتی است که برای فوتبال آقایان هست و برای بانوان نیست. و در اینباره همواره این نکته مطرح میشود که فوتبال مردان ویترین است. البته این را هم باید قبول کنیم که فوتبال مردان چون دارای پخش رسانهای است و جام باشگاهها دارد، شرایطش خیلی ایدهآلتر است. در واقع برای اینکه فوتبال مردان، پخش تلویزیونی دارد، بسیاری از اسپانسرها حمایت میکنند و پول بیشتری وارد آن میشود. و این همان بُعد تبلیغاتی است اما فوتبال بانوان چون دیده نمیشود و پخش رسانهای ندارد، اسپانسرها ورود نمیکنند. واقعیت این است کسی که در حوزهی بانوان تیمداری میکند بیشتر هزینهها را از جیب میپردازد و هیچ برداشت و برگشت پولی برایش وجود ندارد. و اما تفاوت دیگر در میزان دستمزدهاست. دستمزد یک فوتبالیست مرد در لیگ برتر اگر نیمکت نشین باشد یا حتی اگر در طول فصل بازی هم نکند، برابری میکند با مبلغ قرارداد کل تیم بانوان.
سارا قمی: دستمزد یک فوتبالیست مرد در لیگ برتر اگر نیمکتنشین باشد یا حتی اگر در طول فصل بازی هم نکند، برابری می کند با مبلغ قرارداد کل تیم بانوان
فوتبال بانوان با چه مشکلاتی مواجه است؟
سراسر فوتبال بانوان با مشکل و مانع مواجه است. اگر یکسری امکانات بیشتر در اختیارشان قرار بگیرد، شرایط متفاوتتر میشود. باید توجه داشت خانمهایی که فوتبال بازی میکنند، تمام وقتشان در طول فصل صرف تمرینات میشود و نمیتوانند شاغل باشند. آنها مجبورند با درآمدی که دارند هزینههای زندگی خود را تامین کنند، از اینرو چون مبلغ پایینی دریافت میکنند، با مشکل بزرگی مواجهند. همچنین یکسری موانع وجود دارد که در گذشته بیشتر بوده اما الان بیشتر مسئلهی اقتصادی مطرح است و بقیهی مشکلات تقریبا حلشدنی هستند. البته یکسری کمبود امکانات هم هست؛ مثلا دوربودن محل تمرین که در خیلی از استانها وجود دارد. البته سال بهسال این شرایط در حال بهترشدن است. در حال حاضر بزرگترین مشکل قراردادهای مالی خیلی پایین است که سبب شده تا بسیاری شرایط سختی را داشته باشند.
تیم فوتبال بانوان ملوان با چه چالشهایی مواجه است؟
مشکل تیم فوتبال ملوان بهویژه بخش بانوان همیشه مشکل مالی بوده است. باشگاه ملوان باشگاهی ریشهدار است و ازطرفی اسپانسری پشت این تیم نیست. چرا که در این شهر مثل شهرهایی نظیر اصفهان یا کرمان حامیان صنعتی وجود ندارد. مشکل اقتصادی در تیم آقایان هم وجود دارد اما در تیم بانوان خیلی بیشتر است. و این باعث میشود که ما در جمعکردن تیم به مشکل بربخوریم. میتوان گفت، بزرگترین دغدغهی ما همین مشکل مالی است. این در حالی است که در تیمهایی نظیر سپاهان اصفهان، یا گلگهر کرمان و خاتون بم این مشکلات وجود ندارد.
فکر میکنید چه عواملی میتواند در درخشش تیم بانوان ملوان مؤثر باشد؟
اگر باشگاه ملوان یک اسپانسر مالی خیلی قوی داشته باشد و ما بتوانیم بازیکنهای خوبی جذب کنیم، قطعا میتوانیم برای قهرمانی تیم را ببندیم و روی سکو برویم، ولی وقتی این شرایط وجود ندارد کار خیلی سختتر میشود. موضوع حاِئز اهمیت این است که انزلی بر خلاف شهرستانهای دیگر، مرد و زنش فوتبالی هستند و همواره انتظار بُرد دارند و دوست دارند تیمشان را بالای جدول ببینند، که این خود یک چالش بزرگ است. وقتی تیم را خوب نبندیم و نتایج کمی ضعیف شود، در شهر مردم دلگیر و ناراحت هستند و این ناراحتی به ما انتقال پیدا میکند.
با دخترانی که علاقمند به قدم نهادن در مستطیل سبز هستند، چه حرفی دارید؟
صحبتم این است که هر کسی واقعا فوتبال را دوست دارد، الان شرایط خیلی مهیاتر است، پس بهدنبال آرزوی خویش باشد و آنرا بهدست بیاورد. زمانیکه ما شروع کردیم تازه فوتبال بانوان شکل گرفته بود و شاید دو، سه باشگاه به تیمداری در حوزهی بانوان روی آورده بودند. کسی فوتبال بانوان را نمیشناخت و پر از چالش بودیم. در سال ۸۳ ما یک ساعت و ۴۵ دقیقه با مینیبوس تا زمین تمرین میرفتیم و بعد از دو ساعت تمرین، یک ساعت و ۴۵ دقیقه در راه برگشت بودیم. خوشبختانه الان ازنظر امکانات آنقدر همهچیز بهتر شده که اگر کسی این آرزو را داشته باشد و پشتکار هم داشته باشد حتما به هدفش میرسد. من نظرم این است، اگر کسی به فوتبال و یا هر رشتهی ورزشی دیگر میاندیشد، میتواند آنرا با سعی وتلاش دنبال کند تا به خواستهاش دست یابد.