معماری

برگزاری نشست‌هایی با عنوان‌های پرزرق‌وبرق مانند «اجلاس سازندگان و توسعه‌گران کشور» اگرچه در ظاهر تا حدودی می‌تواند فرصتی برای تبادل دانش و هم‌افزایی میان طراحان و معماران باشد، اما در عمل اغلب به پوششی برای نوعی «توسعه‌گرایی شتاب‌زده» بدل می‌شود؛ توسعه‌ای که نه با ظرفیت‌های بومی سازگار است و نه با حساسیت‌های محیط‌زیستی مناطق میزبان هم‌خوانی دارد. وقتی شفافیت در روند اخذ مجوز، انتخاب سخنرانان و حضور نهادهای علمی و محلی کم‌رنگ باشد، چنین رویدادهایی بیش از آن‌که گفت‌وگوی سازنده‌ای درباره پایداری باشند، به تریبونی برای تبلیغ…

همایش «میراث پنهان شهر»، با هدف بازشناسی و معرفی جنبه‌های کمتر شناخته‌شده میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی شهرها برگزار شد. این رویداد با تمرکز بر لایه‌های پنهان شهر، از جمله مکان‌های رخدادهای فرهنگی و آیینی، سنت‌ها، خاطره‌ها، و میراث طبیعی نظیر رودخانه‌ها، گذرها و پل‌های تاریخی با محوریت رشت در سالن اجتماعات بانک ملی برگزار شده است. در ابتدای این همایش مصطفی پورعلی، مدیر اداره‌کل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ضمن قدردانی و خیرمقدم از سخنرانان و همراهان این همایش بیان…

طبق عادت، در حال پرسه‌زدن در فضای مجازی، کلیپی توجه‌ام را جلب می‌کند: بلاگری با هیجان از کافه‌ای در رشت صحبت می‌کند که طراحی آن به سبک معماری سنتورینی است. بعد از دیدن این ویدئو، با یک علامت سؤال مواجه می‌شوم: چرا چنین فضایی در قلب رشت، شهری با پیشینه غنی فرهنگی، شکل گرفته است؟ با بررسی بیشتر درمی‌یابم که چنین کافه‌ها و رستوران‌هایی در رشت در حال گسترش‌اند؛ از فضاهایی با حال‌ و هوای فیلم‌های وسترن گرفته تا چیدمان‌هایی شبیه کافه‌های لندن. به‌نظر می‌رسد؛ این تب «دیگرخواهی» به سرعت در حال تغییر چهره شهر است،…

حلقه گمشده ارزش‌گذاری بناهای تاریخی در رشت کجاست؟ ما در حقیقت چه چیزی را ارزشمند می‌دانیم؟ آیا تاریخ و میراث می‌تواند برای ما ارزش‌آفرینی داشته باشد؟ و امروزه نحوه برخورد ما با تاریخ و میراث باید چگونه باشد؟ پرسش‌های بسیاری وجود دارد که هرچه به لایه‌های عمیق‌تر تاریخ و میراث می‌پردازیم، درمی‌یابیم سطح‌بندی‌های متعددی وجود دارد که اهمیت هرکدام به اولویت نیست، بلکه به میزان شناخت ما و توان دسترسی به آن لایه‌هایی بستگی دارد که هنوز کشف نشده‌اند. محله ساغریسازان و تک‌تک اجزا و مناسبات آن یکی از این نمونه‌هاست؛ جایی که امروز یکی…

لاهیجان، این شهر زیبا در بلندای گیلان، به‌دلیل چشم‌اندازهای طبیعی، وابستگی فرهنگی به باغ‌ها و جاذبه‌های گردشگری، شایسته توسعه‌ای اصولی و پایدار است. اما امروز، تخلفات ساختمانی با جریمه‌های ماده ۱۰۰ و تصمیمات پرابهام کمیسیون ماده ۵، نه‌تنها هویت شهری را تهدید کرده‌اند، بلکه آرام‌آرام تبدیل به یکی از منابع درآمدی شهرداری شده‌اند. طبق بررسی‌های رسمی، طی سال‌های اخیر آمار پرونده‌های ماده ۱۰۰ در گیلان، تنها در حوزه شهری، به بیش از ۳۲۰۰ مورد رسیده است که بسیاری از آن‌ها به جریمه مالی ختم شده‌اند در شهر لاهیجان نیز…

شنیده‌ها حاکی از آن است که شهر رشت، این گوهر سرسبز شمال ایران، در آستانه تحولی بزرگ در حوزه گردشگری قرار گرفته است. دعوت از سرمایه‌گذاران برای توسعه این بخش، پس از سال‌ها انتظار، نویدبخش آینده‌ای روشن برای شهری است که پتانسیل‌هایش مدت‌ها در سایه غفلت پنهان مانده بود. تلاش‌های بی‌وقفه مسئولان شهرداری رشت برای به ثمر نشاندن این ابتکار، ستودنی است و می‌تواند سرآغازی برای شکوفایی اقتصادی و تقویت پیوندهای اجتماعی در این شهر باشد. اگر این برنامه‌ها، آن‌گونه که در تبلیغات و وعده‌ها آمده، با جدیت پیش روند، رشت می‌تواند…

انتشار طرحی برای آرامگاه هوشنگ ابتهاج (سایه) در باغ محتشم رشت، به‌ویژه پس از تأیید خانم یلدا ابتهاج (دختر شاعر)، پرسش‌های گسترده‌ای را در میان معماران، هنرمندان و دوستداران فرهنگ برانگیخته است. پرسش اصلی این است: آیا این طرح در شأن شاعری است که بسیاری او را «حافظ زمانه ما» نامیده‌اند؟ و آیا نسبتی با معماری و فرهنگ و با مردم این سرزمین دارد؟ ابتهاج نه تنها شاعر یک نسل، که حافظه‌ی زبانی و عاطفی یک ملت است. شعر او با زندگی مردم درآمیخته و مزار او در باغ محتشم رشت، به نمادی شهری و فرهنگی بدل شده است. از…

تخلفات ساختمانی و نقش کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها یکی از چالش‌های اساسی مدیریت شهری در کشور محسوب می‌شود. این کمیسیون که با هدف بازدارندگی از تخلفات ساختمانی شکل گرفته، امروزه به دلایل متعدد، از جمله ناکارآمدی قوانین و خلأهای اجرایی، نه‌تنها نتوانسته جلوی ساخت‌وسازهای غیرمجاز را بگیرد، بلکه در مواردی به ابزاری برای کسب درآمد شهرداری‌ها و به نوعی مشوق در خلاف‌سازی تبدیل شده و در عمل به بستری برای قانونی کردن تخلفات ساختمانی و کسب درآمد برای برخی از سودجویان بدل گردیده است. حاشیه‌نشینی، کمبود زیرساخت‌های شهری و دور باطل…

کوچه‌های قدیمی، بیش از یک مسیر عبور ساده بودند. آن‌ها قلب تپنده‌ی زندگی شهری و محله‌های ایرانی محسوب می‌شدند؛ محلی برای تعامل اجتماعی، همبستگی، بازی کودکان و تبادل فرهنگ. کوچه، جایی بود که نسل‌ها با هم تنیده می‌شدند؛ درب همسایه کوبیده می‌شد، همسایه‌ها احوال هم را می‌پرسیدند، و کودکان در کوچه بازی‌های محلی و آموزش‌های غیررسمی زندگی را یاد می‌گرفتند. در این فضا، روابط انسانی عمیق و چندلایه شکل می‌گرفت و به نوعی خانواده‌ی گسترده و اجتماعی پدید می‌آمد. خاطرات جمعی از شادی‌ها و غم‌ها در کوچه ثبت می‌شد و این فضا یک…

روبرت واهانیان در چند سال اخیر به واسطه‌ی شبکه‌های اجتماعی شخصیتی شناخته‌شده برای عموم مردم گیلان شده است و گه‌گاه کسانی به سراغ ایشان رفته و یا در برنامه‌هایی که حضور دارند عکسی و ویدیویی منتشر می‌شود و اشاره به نام یا گفته‌ای از او می‌شود. در این چند سال به خصوص در مورد نقشه‌های قدیمی رشت روبرت واهانیان یکی از مراجع‌ مهم به شمار می‌رود، اما واهانیان تازه وارد عرصه‌ی پژوهش نشده است. سال‌هاست که به کار تحقیق مشغول است، و کارهای ایشان در نشریات گیله‌وا، ره‌آورد گیل و مجله‌ی معمار و نشریات دیگر همواره منتشر می‌شده است. آن‌چه…