یادداشت ویژه

به بهانه روز جهانی ساعت زمین دقایقی از کرونا دور شویم و به دغدغه‌هایی بپردازیم که در ترسیم شرایط امروزی ما نقش گسترده‌ای داشته‌اند. هر سال میلیون‌ها انسان در سراسر جهان، در آخرین شنبه مارس (امسال ۲۸ مارس-۹ فروردین)، در ساعت بیست‌ وسی دقیقه به وقت محلی، المان‌های شهری، چراغ‌های خانه، فروشگاه و محل کارشان را خاموش می‌کنند تا با جنبش‌های « حفاظت از طبیعت» و بهبود شرایط زمین، اعلام همبستگی کنند. نخستین ‌بار سال ۲۰۰۷، « بنیاد جهانی طبیعت» (IUCN) و همکاران این سازمان جهانی در سیدنی استرالیا یک ساعت خاموشی برای زمین را اجرا…

این روزها انتشار فیلم حضور مدعی طب اسلامی در بیمارستان انزلی نگاه‌ها را به خود خوانده است، آن هم در روزگاری  که این شهر تب‌دار و خسته است. سینه‌ی قبرستانش از درد می‌نالد و دل ‌نگرانی شبی تیره است که روشنای بهارش را به محاق برده است. دراین اوضاع و احوال  یکی روانه‌ی بیمارستان  شهر شده است و بدون پوشش محافطتی بیماران مبتلا را به بوییدن آن چه که زیر بینی‌شان را بدان آغشته می‌کند، فرا می‌خواند. بنا به اظهارات رییس بیمارستان انزلی  دریکی از پایگاه‌های خبری استان، این فرد به واسطه‌ی یک روحانی که از سوی سازمان تبلیغات اسلامی…

ارغوان این چه رازی است که هر بار بهار با عزای دل ما می آید؟ که زمین هر سال از خون پرستوها رنگین است؟ اینچنین بر جگر سوختگان  داغ بر داغ می افزاید؟ پرسش جانکاه ادیب و شاعر معاصر  گیلانی «هوشنگ ابتهاج» از گیاه ارغوان گویای حال و روز امروز بسیاری از ایرانیان و به ویژه گیلانیان است. واقعا چرا هر بار بهار با عزای دل ما می‌‌آید؟ چرا صورت زمین از خون دل و جان بسیاری رنگین است؟ چرا زخم ها تسکین نمی‌یابد و داغ بر داغ افزون می‌گردد؟ آیا تقدیر ایرانیان چنین رقم خورده است؟ یا حال و روز ناخوش‌مان محصول تدبیر…

خیلی خام اندیشانه است است اگر فکر کنیم ویروس است دیگر و یک روز آمده و الان کم کم باید دست و پایش را جمع کند و برود! این یعنی با بحران پیش آمده و ابعاد گسترده جهانی‌اش اصلاً آشنا نیستیم. خب با این وصف واضح است از دشمنی که نمی‌شناسیم شکست می خوریم. بحران کرونا هیچ تضمینی به ما نداده است که خودش به شکل طبیعی مهار شود یا دلش برای ما بسوزد. این تصور از پایه غلط است که بدون احساس مسئولیت اجتماعی افراد، کنترل شیوع کرونا در سراسر جهان امکان پذیر است. خطرناک ترین مسئله، بی اهمیت نشان دادن موضوع است که این  واکنش متاسفانه در جامعه…

با شیوع لجام گسیخته ویروس کرونا، به نظر می‌رسد که دولت گام به گام با واقعیت‌های جدیدی روبرو می‌شود. این واقعیت‌ها هرچند تلخ و عصیانگر دست کم دولت را با واکنش‌های منطقی‌تری مواجه می‌سازد. اما واقعیت مهم‌تر آنکه، این واکنش‌ها، با آموزه‌های کارشناسی و دانش روز جهان همچنان فرسنگ‌ها دور است. 1ـ یکی از مهمترین واقعیت‌ها، پرهیز دولت از اطلاع رسانی به موقع نسبت به نمونه‌های نخست این بیماری در شهرهای مختلف ایران بود که گفته می‌شود در روزهای نیمه دوم بهمن ماه آغاز شده اما اولین اخبار مربوط به ابتلا ویروس کرونا به سی ام بهمن ماه…

این روزها که اضطراب از این بیماری، برخی را به بی عملی و برخی دیگر را به استرس و وحشت رسانده است؛ نگاه کردن به بحران پیش روی از مناظر متعددی قابل اهمیت است و با توجه به سابقه و تمرکزم در حوزه محیط‌زیست از این منظر به مساله پیش روی نگاه کرده و امیدوارم به مخاطبان نگاه جدیدی بدهم: اول بحث دفن فوت‌شدگان با توجه به دستورالعملی که از سوی بهداشت در اختیار سازمان آرامستان و ارگان‌های مرتبط قرار گرفته، نگرانی برای آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی کم‌تر می‌شود. با توجه به عدم تعیین صد در صد بیماران، مقاومت خانواده‌ها برای دفن با…

دوستی نوشته بود یادمان باشد بلا واگیر دارد. برخی بلاها مثل کرونا هستند که سریع می‌کشند و برخی مثل فقر و بی عدالتی، تدریجی. حالا که کم کم به کرونا هم عادت کرده‌ایم و داریم خودمان را با آن وقف می‌دهیم یادمان باشد که این آخرین بلا نیست. چرا ما هنوز نیاموخته‌ایم چگونه با بحران‌ها روبرو شویم. کار از کجا می‌لنگد؟ چرا خودمان نتوانسته‌ایم یا سعی نکرده‌ایم بیاموزیم. علاوه بر آن آنچه از اندک سرمایه‌ی اجتماعی گذشتگان که باقی مانده بود را نیز به باد فراموشی سپرده‌ایم. داستان ما و بحران‌های پیش رویمان شنیدنی است. بچه که بودم برف‌های…

در بحبوحه‌ی  بحران برق در گیلان و رشت، عکسی از کوچه‌ای واقع در خیابان 98 گلسار رشت منتشر شد که در آن خودرویی اقدام به پاکسازی کوچه‌ای می‌کند که بنا به اظهارات موثق کوچه و خانه‌ی مربوطه، منزل شهردار رشت است. خانه‌ای که کم بی‌حاشیه نبوده است و اجاره‌ی میلیاردی آن در شرایطی که رشت با کمبود اعتبار روبروست، چالش‌هایی را در بین فعالان اجتماعی ایجاد کرده بود. موضوعی که هنوز هم شورا و هیات رییسه‌ی آن پاسخی برای آن نداشته اند. با این حال این تصویر و بیل مکانیکی که آمده تا کوچه‌ی نفر اول مدیریت شهری رشت را پاک و تمیز از هر…

تالاب‌ها بالاترین تولیدکننده‌ی اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند که چه از نظر اکولوژیکی و حفظ تنوع‌زیستی و چه از نظر اقتصادی- اجتماعی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. اهمیت تالاب‌ها برای بشر از دیر باز شناخته شده بود آن چنانکه نقش این زیستگاه‌ها در بقا و توسعه فرهنگ‌های کهن و در عرصه تاریخ بشری غیرقابل انکار است. با این وجود تالاب‌ها جزء تهدید شونده‌ترین زیستگاه‌ها قرار دارند که این موضوع ناشی از خشکاندن و تغییر کاربری، ایجاد آلودگی و برداشت بی‌رویه از گونه‌های تالابی است. توافق جهانی کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۱ اقدامی در این…

جنگل‌ها در طول زمان، پناهگاه، منابع غذایی، مواد ساختمانی و مواد اولیه‌ی صنایع را برای مردم تهیه کرده‌اند. در سطح اساسی‌تر، جنگل‌ها خدمات اکوسیستم و زندگی روی کره‌ی زمین را حفظ می‌کنند. جنگل‌ها و تالاب‌ها کارگرهای کربنی و فروشگاه‌های مهم کربن هستند. آن‌ها گردش مواد مغذی و آب را حفظ کرده و اکسیژن تولید می‌کنند. جنگل‌ها نقش مهمی در تنظیم آب و هوا، کاهش سیل و تصفیه آب‌های زیرزمینی دارند، در حالی که ریشه‌های درخت مانع از فرسایش می‌شوند. خدمات اکوسیستمی شامل خدمات فرهنگی نیز هست. ثابت شده که پیاده‌روی در جنگل‌ها به سلامت روحی و…