جنگل هیرکانی

خبر آتش‌سوزی الیت مازندران خیلی غم‌انگیز اما داستان تکراری دهه‌ها و سال‌هاست که اکنون به بحران بزرگ تبدیل شده است؛ کمبود بودجه و ضعف امکانات چالشی که در هر آتش‌سوزی بیشتر نمایان می‌شود. با وجود اهمیت و ارزش اکولوژیکی و خدمات اکوسیستمی جنگل‌های ایران، هرساله اعتبارات بسیار کمی برای حفاظت از آن در نظر گرفته می‌شود. بودجه‌ای که هرساله به بخش کشاورزی و منابع طبیعی تعلق می‌گیرد و به ظاهر از اهمیت زیادی در ردیف اعتبارات بودجه‌ای برخوردار است در کم‌ترین رتبه در بین امور ده‌گانه کشور در برنامه و بودجه، جای دارد. …

به‌نظر می‌رسد با پاییز کم‌بارش امسال و آلودگی هوا، باید سریع وارد دوره جدیدی از استان‌های شمالی شویم که دیگر سبزی عمومی‌شان نشان از شادابی و سلامت ندارد. پرواضح است که آتش‌سوزی‌های اخیر طبق الگوی طبیعی آتش‌سوزی‌ها رخ نداده است؛ بررسی نقاط درگیر و کور بودن آن‌ها نشان از انسانی بودن حریق‌ها دارد؛ و این بحران بار دیگر نشان داد که هیرکانی دیگر توان چنین ناکارآمدی‌هایی را ندارد. آتش‌سوزی الیت مازندران و به سرعت چند نقطه دیگر در مازندران، گیلان و گلستان، علاوه بر ایجاد خسارات جدی محیط‌زیستی (که پس از اطفای حریق کامل و…

درخت؛ جان زمین است، چرا که با مرگ آن خاک فرسوده، رود خشک و هوا آلوده می‌شود. نابودی جنگل تنها از بین رفتن یک منظره نیست که پایان یک زیست بوم و تهدید انسان است. بایستگی پاسداری از درخت و جنگل، فرهاد مهرانفر، کارگردان برجسته گیلانی، را برآن داشت تا با دوربین در برابر تبر نابخردی‌ها بایستد و با ساخت فیلم « درخت جان » از ریشه‌ها دفاع کند. «درخت جان» سال 1376 ساخته شد و با وجود نمایش در صحن سازمان ملل به‌عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ایران زمین، در مقابل ترکتازی فیلم‌های گیشه فرصت نمایش بر پرده‌ی سینماهای کشور را نیافت.…

رخدادی بزرگ که بی‌گمان ابعادی جنایت‌گونه دارد؛ در سه روز تعطیلی اوایل شهریور در استان گیلان رخ داده است. از همین الان می‌توان اعلام کرد که حافظه تاریخی مردم گیلان و حافظان هیرکانی هیچ‌گاه آن‌ را فراموش نخواهد کرد. در یک عملیات خودسرانه و بی‌هیچ مجوزی در منطقه حفاظت شده سیاه‌مزگی و گشت‌رودخان در سه روز ابتدایی ماه شهریور، برخی افراد با ساماندهی از داخل شهرستان شفت، از منطقه ییلاقی دایله‌سر به خرم‌کش جاده‌ای احداث کردند! بعد از انتشار خبر به اداره کل محیط‌زیست استان، جمعیتی با ایجاد درگیری و تهدید،…

پروژه راهسازی جاده شفت-زنجان از سال 1390 کلید خورد و حدود 90 هکتار است که 68 تا 70 کیلومتر آن در منطقه کوهستانی واقع است. 60 کیلومتر در کوهستان گیلان و حدود 8تا 10 کیلومتر آن کوه‌های طارم می‌باشد. این پروژه هدف ایجاد مسیری برای توسعه مبادلات شفت و زنجان در حوزه کشاورزی وگردشگری و نیز توسعه شهرستان شفت شروع شد. در دیداری که مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان گیلان، فرهاد حسینی طایفه، به همراه معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی استان، رییس اداره محیط‌زیست شهرستان شفت از جنگل‌های سیاهمزگی و قلعه رودخان با هدف بررسی…

«به دست خود درختی می‌نشانم / به پایش جوی آبی می‌كشانم »؛ حالا از آن روزها که  صدای شعرخوانی‌ دسته‌جمعی‌ما  در مدرسه می‌پیچید، سال‌ها گذشته، اما واقعیت این است که  لطف روایت نهفته  در این شعر و شاخ و بال گستردن درختی که  کم‌کمک قد می‌کشد و ریشه می‌دواند، از یادرفتنی نیست.  راستی اگر روزی، روزگاری  درخت یا درختانی در خاک نشانده‌ایم، حال و روزشان امروز چگونه است؟  تردیدی وجود ندارد که همه‌ی ما با ضرورت درختکاری آشنا هستیم و شوق آدمیان در فراز و نشیب اسفند برای در خاک نشاندن نهال‌ها را به چشم دیده‌ایم، ولی آن چه در این میان کمتر…

نیما فریدمجتهدی (فعال و پژوهشگر محیط زیست کوهستان)/ ابوطالب قاسمی وسمه‌جانی (دکتری جغرافیای روستایی) تعامل و‌اندرکُنش بومیان با عرصه‌های طبیعی متاثر از عوامل گوناگونی است که در مجموع تحتِ سیطره شرایط طبیعی و انسانی است. رابطه میان انسان و محیط در بوم‌سازگان کوهستانی تابع همان قواعدی است که در دیگر جایگاه‌های جغرافیای می‌توان یافت. تنها یکی‌از تفاوت‌های عمده آن‌ها شرایط خاص بوم‌سازگان کوهستانی با ویژگی‌های چون پیچیدگی و شکنندگی است که این رابطه را ظریف‌تر می‌کند.  در مساله حفظ محیط‌زیست کوهستان و میراث‌های طبیعی همچون…

سازمان جنگل‌ها در اقدامی انقلابی و متناسب با این روزها، اجازه قطع درختان حاشیه جاده‌ها تا 70 متری از طرفین را داده است. در اکثر نقاط 20 متر و 30 متر هم اضافه شده که خود به خود بحران بزرگی است. حال در نظر بگیرییم در استان‌های شمالی در جاده روستایی این 70 متر آغاز یک نقطه جنگلی است؟! چه باید کرد؟ نامه‌ای با امضای «عباسعلی نوبخت» ریس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به ادارات کل منابع طبیعی استان‌های شمالی به بهانه مرمت و بازگشایی جاده های جنگلی ابلاغ شد، این نامه به استناد نامه رئیس سازمان بحران کشور مبنی بر جمع‌آوری…