سند تاریخی

سال‌ها پیش آلبوم عکسی کم‌نظیر برای خرید به من پیشنهاد شد. به‌عنوان مجموعه‌داری از اسناد تاریخی، به محض دیدن امضای «استپان استپانیانس»، عکاس ارمنی مشهور عصر قاجار، به ارزش واقعی آن پی بردم. عکس‌های داخل آلبوم مربوط به دو مرکز مهم تحولات مشروطه در ایران بودند؛ بخش نخست به تبریز اختصاص داشت، با تصاویری از کوچه‌ها، سنگرها، نبردهای خیابانی، ستارخان و نیروهای دولتی، و حتی صحنه‌هایی از قتل‌عام مشروطه‌خواهان. نیمه دوم آلبوم نیز به گیلان و یپرم‌خان ارمنی مربوط بود؛ تصاویری از قوای مشروطه در راه فتح طهران، لحظاتی نادر از تاریخ ایران…

کلمات کنار هم ردیف و متونی پدیدار می­ شوند که در گذر زمان اگر دوام بیاورند، دنیایی از مفاهیم  را همراه با خود به  آینده می­ برند. در واقع  شناسنامه، عقدنامه، وصیت­ نامه، وقف­ نامه، قول­ نامه، مبایعه­ نامه و هزار و یک عنوان دیگر که بر نوشته­ هامان می­گذاریم، در فرداهایی که از راه  می­ رسند، نشان از زندگی امروز، خواهند داشت. محققان  برای بررسی  مقاطع  مختلف تاریخی نگاهی ویژه به اسناد دارند. همه آن­چه که  اسناد تاریخی می­ نامیم، بخشی از متون موجود در بایگانی­ ها  نظیر دستورها،‌ پیمان­های سیاسی و نوشته­ های اداری، مالی، قضایی و…