رحیم شوقی شهردار فعلی رشت اردیبهشت سال ۱۴۰۲ با امضای وزیر کشور بر مسند کار قرار گرفت. بر این اساس با اغماض می‌توان درباره علمکرد یک ساله وی صحبت کرد. در این میان بحث شورای شهر رشت نیز مطرح است که دو سال و نیم از کارش می‌گذرد و از سال آینده باید برای انتخابات جدید آماده باشند.
عملکرد کلی حوزه مدیریت شهری رشت بر اساس چند پارامتر باید مورد بررسی قرار گیرد. در این میان نمره نهایی توسط مردم ارائه خواهد شد. در زیر سعی کردیم در چند حوزه این عملکرد بررسی شود.
مدیریت پسماند زباله‌های سراوان به کجا رسید!؟
هرچند از سوی استاندار گیلان وعده داده شده بود که در سال جاری دیگر زباله‌ای به سراوان ریخته نخواهد شد، اما هنوز مکان جدیدی برای دفن زباله معرفی نشده است. فعلا خبری از کارخانه زباله‌سوز نیست. اما از سوی دیگر با مدیریت شهرداری و پیگیری دولت، بهسازی محل زباله سراوان و احیای طبیعت این منطقه در دستور کار قرار دارد. همچنین افزایش ظرفیت کارخانه کودآلی نیز در میان است که برخی معتقدند؛ منجر به آلوده شدن بیشتر منطقه لاکان رشت شده است.
حضور شوقی در راس کار منجر به آغاز چندین طرح عمرانی با نام طرح میثاق جدید شد که منابع مالی آن حتی در برنامه بودجه شهرداری رشت نیز دیده نمی‌شد.
در آخرین روزهای سال گذشته بود که در واپسین خبر از سوی معاون اجرایی رییس جمهور اعلام شد؛ حدود ۸۴ درصد پروژه بهسازی سراوان اجرایی شده و تنها سه الی چهار هکتار باقی مانده که حجم زباله فعلی را کاهش دهد. بعد از آن قرار است تصفیه خانه شیرابه سراوان انجام شود. با این حال از آنجایی که هنوز نام مکان جدید اعلام نشده و همچنین صحبتی در مورد خرید زباله سوز نیست، بسیاری با دیده شک و تردید بدان می‌نگرند.
موافقان و مخالفان، طرح میثاق را بزرگترین پروژه پس از احداث پیاده راه فرهنگی می‌دانند و معتقدند؛ چندان بار ترافیکی را کاهش نمی‌دهد. هرچند در مجموع نمی‌توان به نقش تقاطع های غیرهمسطح در کاهش بار ترافیکی بی اعتنا بود.
در حالیکه شنیده ها از منطقه‌ای در لوشان به عنوان لندفیل جدید زباله‌های رشت نام برده می‌شود ولی مشخص است به دلیل حساسیت‌های موجود از اشاره به نام آن خودداری می‌کنند. با این وجود، از همان دو سال گذشته که نام این منطقه بعنوان لندفیل جدید گمانه زنی شد، مردم و مسؤولین رودبار به شدت با انتقال زباله به آن منطقه مخالفت کردند و همین کار را برای اعلام نام مکان جدید سخت کرده است.
طرح میثاق
حضور شوقی در راس کار منجر به آغاز چندین طرح عمرانی با نام طرح میثاق جدید شد که منابع مالی آن در برنامه بودجه شهرداری رشت نیز دیده نمی‌شد. ولی پیگیری شوقی و همراهی نسبی اعضای شورا منجر به آغاز ساخت چندین تقاطع غیرهمسطح در شهر رشت شد. ابتدا این پروژه‌ها در خیابان‌های نیروی دریایی، رودباری، حمیدیان و شهید باهنر آغاز شد و سپس با تقاطع غیرهمسطح میدان امام حسین( ع) ادامه پیدا کرد. از آنجا که پروژه‌ها در نیمه دوم سال گذشته شروع شد، شاهد تعطیلی در برخی از روزهای سال بودیم، اما با این وجود، پیشرفت فیزیکی کار مطلوب گزارش شده است. موافقان آن را بزرگترین پروژه پس از ساخت پیاده راه فرهنگی می‌دانند و منتقدین معتقدند چندان بار ترافیکی را کاهش نمی‌دهد. هرچند در مجموع نمی‌توان به نقش تقاطع غیرهمسطح در کاهش بار ترافیکی بی اعتنایی نکرد.
بعد از بهسازی سراوان، تصفیه خانه شیرابه سراوان اجرا می‌شود. با این حال از آنجا که نام مکان جدید اعلام نشده و همچنین صحبتی در مورد خرید زباله سوز نیست، بسیاری با دیده شک و تردید بدان می‌نگرند
شهردار رشت آخرین بار از پیشرفت فیزیکی حدود ۲۵ درصدی چهار پروژه این پروژه‌ها خبر داده است که با این احتساب احتمالا در سال ۱۴۰۴ و ماه های پایانی شورای ششم باید شاهد بهره‌برداری از آن باشیم. البته اگر تا آن زمان مدیریت شهری از ثبات نسبی برخوردار باشد.
زمان بزرگترین تهدید شوقی
به نظر می‌رسد تلاش شوقی برای تکمیل سریع و همزمان این چند پروژه ناشی از زمان کوتاه عمر مدیریتی وی است. وی می‌داند که زمان بزرگترین تهدید اوست و هر لحظه امکان دارد پست و مقام شهرداری از وی سلب شود.
اکنون پنج مسیر ساخت تقاطع غیرهمسطح (نیروی دریایی، امام حسین، حمیدیان، رودباری و آب و برق) ترافیک بیشتری در شهر ایجاد شده است. بارندگی‌های اخیر هم مزید بر علت شده است که آسفالت این مناطق دچار مشکل شود. ولی این گمان که شهردار بتواند در این زمان کوتاه اقدامی از خود به یادگار بگذارد علت اصلی شروع این کار بوده است، حتی اگر شاهد بار ترافیکی گسترده در این روزهای رشت باشیم.
افتتاح یک پروژه عجیب
پروژه امتداد میدان ولیعصر به بلوار دیلمان شهریور امسال مورد بهره برداری قرار گرفت. این پروژه‌ای که از گذشته در دستور کار قرار داشت و مربوط به این دوره نیست، ولی افتتاح آن به دوره شهرداری شوقی منتهی شد. پروژه امتداد میدان ولیعصر به بلوار دیلمان یک مسیر خیابان به طول ۸۵۰ و عرض ۴۵ متر است. با این حال هر فردی با ورود به منطقه متوجه می‌شود که از نظر حل بار ترافیکی تقریبا صفر است. زیرا موانع دوربرگردان مانع از تسهیل رفت و آمد خوددروها شده است. به طور مثال کسی که از این مسیر وارد میدان ولیعصر می‌شود دوباره باید به سمت دیلمان برگردد و به جای میانبر راهش طولانی‌تر خواهد بود.
البته که برخی معتقدند؛ «این پروژه برای گران تر شدن برخی ساختمان‌هایی بازگشایی شده که متعلق به برخی شخصیت‌های مطرح است که از شورای قبلی به خرید زمین‌های اطراف اقدام کردند و کل مسیر برای بسیاری از مردم هنوز ناشناخته مانده است.»
پروژه‌های ناتمام و آغاز نشده دیگر
به جزء طرح میثاق، شهرداری رشت چند پروژه دیگر را نیز در دست اجرا دارد که هنوز به نتیجه نرسیده است. طرح مرمت میدان ساعت شهرداری همچنان ادامه دارد و در واقع دورتادور میدان نیز محصور شده است که منظره چندان زیبایی به شهر نداده است. قرار است ساختمان ساعت پس از اتمام به موزه مردم شناسی شهر تبدیل شود. البته باید امیدوار باشیم که سرنوشت آن شبیه ساختمان تاریخی حاج میرزا خلیل رفیع (صحن قبلی شورا) نشود که قرار بود خانه مشروطه رشت شود و حالا به متروکه‌ای تبدیل شده است.
پارک ۴۵۰ هکتاری لاکان هم از دیگر برنامه‌های شهرداری است که بنا به گفته رییس سابق زیباسازی و فضای سبز شهرداری رشت تا پایان سال گذشته قرار بود فاز اول آن اجرایی شود که البته این مدیر سابقه وعده‌های نافرجام زیادی دارد.
شهرداری رشت چندین طرح برای بازگشایی معابر دارد که حجم زیاد آن بدون کمک‌های ملی امکان پذیر نیست. در طرح بازگشایی معابر فاز دوم پروژه ژ۵ است که محدوده بلوار شهید انصاری را به پیله داربن متصل خواهد کرد. در پروژه شهید داوودی نیز میدان شهید سرگل رشت قرار است به پیچ سعدی روبروی ساختمان نوسازی متصل شود. در طول مسیر ۸۰۰ متری پروژه شهید داوودی، ۶۰ واحد مسکونی در مسیر پروژه قرار داشتند که آخرین بار اعلام شد نیمی از منازل مسکونی تملک شده است.
پروژه رینگ ۹۰ متری رشت نیز از پروژه‌هایی است که شهرداری رشت قرار است با کمک دولت آن را به سرانجام برساند. در پروژه رینگ ۹۰ متری قرار است بخشی از اراضی حد فاصل میدان گیل تا مسکن مهر (بلوار لاکان) تملک شود.
پارک ۴۵۰ هکتاری لاکان هم از دیگر برنامه‌های شهرداری است که بنا به گفته رییس سابق زیباسازی و فضای سبز شهرداری رشت تا پایان سال گذشته قرار بود فاز اول آن اجرایی شود که البته این مدیر سابقه وعده‌های نافرجام زیادی دارد.
ساخت بوستان بوسار حدفاصل پل بوسار تا پل توحید نیز به عنوان یکی از پروژه‌های طرح میثاق است که هنوز آغاز نشده است. همچنین سه تقاطع همسطح و غیر همسطح در شهر رشت در فلکه توشیبا، گلباغ نماز و فلکه فرزانه در بلاتکلیفی شروع قرار دارند.
تعامل شهردار و شورا و اعطای برخی امتیازات
تعامل اعضای شورا و شهردار در دوره مدیریت شوقی بسیار بیشتر از پیشینیان اوست. شوقی با علم به این که فرصت تقابل با اعضای شورا جلوی او را می‌گیرد سعی کرده گاهی امتیازاتی به اعضای شورا را نیز بدهد. انتصاب برخی نزدیکان اعضای شورا از جمله برادر شمس شفیعی و همچنین برخی دیگر از مدیران منسوب به اعضا بخشی از این راه تعاملی بوده است. هرچند جسته و گریخته انتقاداتی از عملکرد مدیریت شهری رشت از سوی اعضای شورا مطرح می‌شود، ولی هنوز به مرحله حاد نرسیده است.
معرفی رشت در ابعاد بین المللی
به مناسبت روز رشت بزرگترین فستیوال خوراک کشور در تالار مرکزی رشت برگزار شد و چندین رسانه ملی و بین‌المللی هم حضور داشتند. از جمله یکی از شبکه‌های ملی چین گزارشی در معرفی شهر خلاق خوراک رشت آماده کرد. در برنامه مذکور جمعی از آشپزهای گیلانی و ایرانی و مهمانان خارجی هم حضور داشتند.
مدیریت بحران برف
برف پنجاه سانتی متری رشت می‌توانست یک بحران دیگر برفی برای رشت ایجاد کند. در ساعات اولیه بسیاری از مسیرها مسدود و شرایط سخت شد. با این حال بعد از چند ساعت مسیرها توسط خودروهای شهرداری باز شدند. البته برخی کاندیداها هم با استفاده از عکس خود، لودرهایی را برای بازگشایی معابر به میدان منتقل کردند. یک روز بعد از برف بسیاری از جوانان در پیاده راه فرهنگی حضور داشتند و به شادی پرداختند که شهرداری رشت از آن استفاده تبلیغاتی نیز کرد.
اعضای شورا و انتخابات
در زمان انتخابات برخی اعضای شورا به صورت کاملا مستقیم به تبلیغات انتخاباتی پرداختند. مسعود عباس نژاد فرد نزدیک به جبار کوچکی نژاد تمام قد پشت او ایستاد و چند میتینگ نیز در این زمینه برگزار کرد. رضا عاشری با بیان این جمله که «خانه به خانه برای کوچکی نژاد دنبال رأی خواهد بود» سوژه رسانه‌ها شد. همچنان کارگرنیا رییس شورا در ستاد مهدی فلاح نفر دوم منتخبان دیده شدند. مهیار سماکچی نیز از گزینه‌ای چون کاظم دلخوش حمایت کرد. برخی افراد مانند تاج شهرستانی و حسین رضویان هم در این رابطه سکوت کردند. کارمندان شهرداری به واسطه نزدیکی با برخی اعضای شورا درگیر برخی از این کاندیداها بودند. امیرحسین علوی که زمانی شهردار رشت بود نتوانست چندان از میان افراد مدیریت شهری رشت فرصتی برای خود به دست آورد. بیشتر مدیران نزدیک به او در زمان انتخابات برکنار شده بودند. برادر شهردار رشت هم رییس ستاد سردار آقازاده بود که البته رأی چندانی به دست نیاورد و خود شهردار نیز تکاپوی انتخاباتی نداشت.
مقاومت در مقابل برخی دستورات فراسازمانی
شهرداری رشت برخی برنامه های خود را به خاطر عدم تحقق بودجه انجام نداد. اما در مقابل برخی دستورات نیز مقاومت کرد که مهمترین آن پیاده راه فرهنگی بود. قرار بود بخشی از پیاده راه فرهنگی تخریب شود. یکی از افراد نزدیک به استاندار در سخنرانی خود با تهدید اعضای شورا و شهردار گفته بود که آن‌ها در مقابل این دستور تهدید به استعفا کردند. تلاش برای تخریب بخشی از پیاده راه با مقاومت شهرداری رشت به سرانجام نرسید. هرچند در آینده شاید پیگیری‌ها برای تحمیل این کار بیشتر شود و مشخص نیست در آن شرایط این مدیریت شهری چه واکنشی نشان خواهد داد.
