سرمایه‌ای که با آموزش ناکارآمد هدر می‌رود

اعتقاد بر این است که برای تحقق اهداف برنامه‌ها و توسعه‌ی دانش‌محور اقتصاد کشاورزی، ارتقاء سطح بهره‌وری در نظام آموزش کشاورزی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

اگر چه دانشکده‌ها و مراکز آموزش عالی کشاورزی از مهم‌ترین کانون‌های پرورش نیروی ماهر و متخصص کشاورزی بشمار می‌روند و لیکن، به نظر می‌رسد در شرایط فعلی رشد و گسترش این نوع مراکز در کشور و افزایش تعداد دانشجو در بسیاری از رشته‌های علوم کشاورزی، اشتباه محض و هدررفت سرمایه است.

زیرا نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی در مقایسه با سایر رشته‌ها بالاست و فارغ‌التحصیلان کشاورزی به عنوان کارآفرین تربیت نمی‌شوند. همچنین نیاز مناطق با پذیرش دانشجویان رشته‌های کشاورزی متناسب و متوازن نیست.

در این میان، تمایل و انگیزه‌ی تحصیلی دانشجویان برای رشته‌های کشاورزی پس از ورود و در طی دوره‌ی نظام آموزش عالی به ‌دلایل مختلف کاهش پیدا می‌کند. آمارها حاکی است که بیش از۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان کشاورزی به‌دنبال شغل نیستند و ۳۰ درصد نیز در پیِ شغل کشاورزی نیستند.

این در حالی است که فارغ‌التحصیلان جوان در رشته‌های مختلف کشاورزی می‌توانند منبع خدمات ارزشمندی برای بخش کشاورزی باشند و بخش خصوصی می‌تواند نقش مهمی در بکارگیری این نیروهای متخصص در توسعه‌ی حوزه‌ی کشاورزی داشته باشد.

بنابراین در مسیر تعمیق و اصلاح نظام آموزش کشاورزی کشور باید سطح آموزش عملی و میزان اشتیاق دانشجویان به کار کشاورزی و پیوند ایشان با تولیدکنندگان را در طی دوره‌ی آموزشی افزایش دهیم و زمینه‌ی حضور آنها را در عرصه‌های تولیدی در دوران تحصیل فراهم کنیم.

باید توجه داشت که با انتقال تجارب و یافته‌های علمی و پژوهشی، بهره‌مندی از امکانات و شیوه‌های آموزشی نوین و به‌روز بودن آموزش‌های کشاورزی، پیشرفت‌های قابل توجهی در تربیت نیروی کار متخصص و ماهر، تفکر کارآفرینی و نیز انگیزه و بنیه‌ی علمی فارغ‌التحصیلان ایجاد خواهد شد.

نتیجه‌گیری کلی این که برای رفع نیازهای آینده باید کشاورزی را به سوی کشاورزی پایدار سوق دهیم. این موضوع بدان معنا است که با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی همچون زراعت مدرن، اصلاح نباتات، سیستم‌های نوین آبیاری، ماشین‌آلات کشاورزی، مصرف سموم و کودهای شیمیایی موثر و کم‌ خطر و یا شیوه‌های مدرن در دامپروری و کشت‌های گلخانه می‌توان میزان تولید و سلامت محصولات بخش کشاورزی را بیش از پیش و در حد قابل ملاحظه‌ای افزایش داد.

بر این اساس، باید به آموزش‌های صحیح، دقیق و کاربردی علوم کشاورزی در کسب توانایی و مهارت‌های لازم و فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای آموزش علمی و عملی روستاییان بعنوان اصلی‌ترین رویکرد کشاورزی علمی و توسعه‌ی پایدار توجه کرد.

بی‌تردید تربیت دانش‌آموختگان کارآمد و کارآفرین باعث فراهم شدن زمینه‌ی جذب و اشتغال آنان در بازار کار و افزایش قدرت انطباق آنها با محیط خواهد شد.

لذا لحاظ کردن توجه ویژه به مراکز آموزش کشاورزی که با آموزش علمی و عملی روستاییان بتوانند نیروی کار در روستاها را پرورش دهند، می‌تواند سبب جایگزینی کشاورزی متکی به دانش و فناوری‌های نوین کشاورز به‌جای کشاورزی سنتی شود و کمک به اقتصاد خانواده، کاهش میانگین سنی بهره‌برداران بخش کشاورزی و تولید بهینه و باکیفیت محصولات کشاورزی را در پی داشته باشد.