در حالیکه بیش از ۱۵ سال است که فعالان میراث فرهنگی تلاش کرده‌اند تا شهرک تاریخی ماسوله را از منظر فرهنگی در اجلاس میراث تاریخی و جهانی یونسکو به ثبت جهانی برسانند، امروز خبر رسید شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) با ثبت جهانی ماسوله مخالفت کرده است.
به نقل از صدای میراث، شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) بازوی مشورتی یونسکو در پرونده‌های ثبت جهانی میراث فرهنگی و طبیعی جهان، با ارسال گزارشی به کارشناسان یونسکو، دبیرخانه ثبت جهانی یونسکو، کشورهای عضو و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایران، مخالفت قطعی خود با ثبت جهانی پرونده «منظر فرهنگی ماسوله» را به دلیل ایرادات زیاد در نوشتن پرونده و مغایرت پرونده با شاخص‌های ثبت جهانی یونسکو اعلام کرد.
ایکوموس جهانی، در گزارش خود تأکید کرده است؛« ماسوله ظرفیت ثبت جهانی دارد، اما پرونده تدوین شده آن که سال ۲۰۲۱ تحویل یونسکو شد، حاوی ایرادات اساسی است و ملاک‌های درج شده در پرونده ثبت جهانی ماسوله با واقعیات این سایت تاریخی و طبیعی کشور مطابقت ندارد. به همین دلیل ایکوموس درخواست رد پرونده ثبت جهانی ماسوله را دارد.»
ایکوموس جهانی همچنین اعلام کرده« پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله نه تنها قابلیت رفع ایراد (ریفر) با قابلیت بررسی بدون نوبت ندارد که حتی قابلیت رفع نواقص (دیفر) و تکمیل شدن هم برای ارایه در اجلاس بعدی یونسکو را هم ندارد و نظر ایکوموس آن است که پرونده ثبت جهانی ماسوله باید از نو تدوین و نوشته و به یونسکو ارسال شود.»
موانع ثبت ماسوله با همکاری دستگاههای اجرایی رفع شده است
این درحالیست که بهمن ماه سال گذشته بود که مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان از رفع موانع ثبت جهانی ماسوله خبر داده بود.
«ولی جهانی» با تأکید به رفع بیش از ۹۰ درصد از موانع زیر ساختی ماسوله و تأیید ارزیابی‌های اولیه به مرور گفته بود: کلیه موانع زیرساختی ثبت جهانی ماسوله با همکاری دستگاههای ذیربط رفع شده و ما باید در تیرماه سال آینده در حضور کشورهای مختلف از پرونده منظرتاریخی و فرهنگی ثبت جهانی ماسوله دفاع کنیم.
ایکوموس بازوی مشورتی یونسکو است،نتیجه نهایی پایان شهریور
درهمین رابطه «محمد رضا امیری نژاد» معاون میراث فرهنگی اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی گیلان به مرور تأکید کرد: ایکوموس بازوی مشورتی یونسکو است و مخالفت این شورا صرفا بیان نظر مشورتی خود بوده است.
امیری نژاد با تأکید به اینکه تا این لحظه، رد ثبت جهانی ماسوله از سوی وزارتخانه به ما ابلاغ نشده بیان کرد:هر آنچه که مانع ثبت جهانی شهرک ماسوله بود از سوی اداره کل با همراهی سایر دستگاههای اجرایی رفع شده است و حتی ارزیابان یونسکو در سفر سال گذشته خود به ماسوله رضایت خود را از اقدامات انجام شده ابراز کرده بودند.
معاون میراث فرهنگی استان در ادامه تأکید کرد: اجلاس نهایی یونسکو برای ثبت سهمیه ایران در پایان شهریور ماه و در عربستان برگزار شده و نتیجه قطعی رد یا ثبت جهانی ماسوله در این روز مشخص خواهد شد.
امیری نژاد در پاسخ به سوال مرور مبنی براینکه آیا احتمال شانس دوباره برای ارسال پرونده ثبت جهانی ماسوله به یونسکو وجود دارد یا خیر تصریح کرد: سهمیه امسال ایران برای ثبت جهانی، شهرک ماسوله بود که در صورت رد از سوی یونسکو می‌سوزد. سهمیه ایران برای سال آینده، هگمتانه همدان انتخاب شده است.
لازم به ذکر است: شهرک تاریخی ماسوله در سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موفق ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود.
بهمن ماه سال گذشته، منظر فرهنگی شهر تاریخی ماسوله در فهرست میراث جهان اسلام (آیسسکو) قرار گرفت. همچنین در اوایل ۱۴۰۱، ماسوله به اتحادیه شهرهای تاریخی جهان پیوست.
گفتنی است؛ سال آینده هگمتانه همدان از ایران برای ثبت جهانی یونسکو معرفی خواهد شد و شانس ماسوله برای ثبت جهانی از دست می‌رود.