موزه نمایش تاریخ است و قصههای زیادی در خود دارد. کودکان از طریق این قصهها تاریخ را دریافته و بین آن و زمان حال ارتباط برقرار میکنند. موزهها، بستری برای خلق ایدههای نو است و توانایی آنها در بازنمایی ابعاد گوناگون موضوعی که ارائه میکنند، موجب ایجاد فهم و درک گستردهای از موضوع برای کودکان میشود.
در برخی از شهرها و کشورهای جهان، موزههایی مخصوص کودکان وجود دارند که با اهداف آموزشی و یا تقویت خلاقیت و ایجاد روحیهی پرسشگری در کودکان ساخته شدهاند
در برخی از شهرها و کشورهای جهان، موزههایی مخصوص کودکان وجود دارند که نوع معماری، ساختار موزه، دسترسیها و فعالیتهایی آن با دیگر موزهها تفاوت دارد. این موزهها با اهداف آموزشی و یا تقویت خلاقیت و ایجاد روحیهی پرسشگری در کودکان ساخته شدهاند.
در هفتهی جهانی موزه و میراث فرهنگی(۲۹اردیبهشت تا ۴ خرداد) موزهی رشتیدوزی واقع در عمارت کلاهفرنگی رشت به اجرای برنامههایی با محوریت پیوند کودک و موزه اقدام کرد.
از آنجا که موزههای ما برای ارتباط دقیق با کودکان مهیا نیست، نیاز است این فضاها به طور جدی و هدفمند برای کودکان آماده شوند، چراکه بچهها علاوه بر بازدید از موزه به نوعی سرگرمی نیاز دارند که در یادگیری و ایجاد علاقهی آنها به موزه تأثیرگذار باشد. به همین منظور، موزهی رشتیدوزی در این هفته از دو کودک راهنمای موزه برای جذب کودکان به این حوزه استفاده کرد.
«مریم فخرایی» مسؤول موزهی رشتیدوزی در اینباره میگوید: «در سال گذشته در روز جهانی موزه، تصمیم بر آن شد که برای راهنمای موزه از کودکان استفاده کنیم و پس از برنامهریزی و هماهنگیهای لازم با فعالان این حوزه، این مهم امسال به انجام رسید. «نیکا نوری و سوفیا نجارپور» دو کودک علاقهمند، پس از آموزشهای لازم برای حضور به عنوان راهنما در هفتهی موزه و میراث فرهنگی آماده شدند.»
موزهی رشتیدوزی با برپایی ایستگاه نقاشی برای کودکان بازدیدکننده در راستای ثبت نگاه و رویکرد آنها نسب به موزه و کارکرد آن و همچنین اهمیت میراث فرهنگی، پیوند کودکان را با موزهها استحکام بخشید.
این دو کودک راهنما که به مدت یک هفته، تحت آموزش برای این فعالیت بودند، در هفتهی جاری با لباس رنگین محلی گیلان پیرامون هنر رشتیدوزی و تاریخچهی آن در گیلان، ابزار کار، نقشهای آن، کاربرد آن در گذشته و حال، برای بازدیدکنندگان صحبت کرده و باعث علاقهمندی و توجه کودکان در این فضا شدند.
از آنجا که کودکان معمولا با نیاز اطلاعاتی و یا پرسش ویژهای وارد موزه نمیشوند. باید با ابزارهای کمکآموزشی و یا از طریق فعالیتهای تفریحی به او آموزش داده و علاقهمندی را ایجاد کرد.
در این راستا موزهی رشتیدوزی با برپایی ایستگاه نقاشی برای کودکان بازدیدکننده در راستای ثبت نگاه و رویکرد آنها نسب به موزه و کارکرد آن و همچنین اهمیت میراث فرهنگی، پیوند کودکان را با موزهها استحکام بخشید.
مسؤول موزهی رشتیدوزی میگوید: «ایستگاه نقاشی با هدف درنگ بر دیدگاه کودکان بر میراث فرهنگی، جاذبههای تاریخی و گردشگری تدارک دیده شده، تا با ثبت خاطرات به یادماندنی برای کودکان و تجربهی حضور آنها در این مکان، به هدف خود در راستای پیوند کودکان با موزه دست یابد.»
موزهها نباید نقش و جایگاه کودکان از یاد ببرند، چرا که این نگرش نه تنها فرهنگ و تاریخ این سرزمین را زنده نگاه خواهد داشت، بلکه در شیوهی نگرش کودکان نیز در آینده تاثیرگذار خواهد بود.
کودکان معمولا یا از طریق بازدیدهای گروهی و یا با والدین وارد موزه میشوند و هنگام خروج از آن، با اطلاعاتی آمیخته با سؤال، فضای موزه را ترک میکنند. توجه به ابعاد مختلف ارتباطی از قبیل دیدن و شنیدن، استفاده از اشیاء، صحنهها، صداها، تصویرها و گفتگو از امکانات مختلفی هستند که در انتقال این مفاهیم، مؤثر هستند.
فخرایی از برنامههای آتی موزهی رشتیدوزی، به برگزاری جلسات کتابخوانی برای کودکان با موضوع موزه و میراث فرهنگی اشاره کرده و در رابطه با مجموعهی این فعالیتها میگوید: «در این مسیر که هدف پررنگ کردن جایگاه کودکان در موزه بود، از فعالان این حوزه بهره بردیم، الهام کیانپور پژوهشگر حوزهی گیلانشناسی و شادی عوضزاده از معماران فعال در حوزهی کودک، با هدف عملی کردن این طرح برای حضور مؤثر کودکان در این هفته با موزهی رشتیدوزی همراه بودند.»
موزهها نباید نقش و جایگاه کودکان از یاد ببرند، چرا که این نگرش نه تنها فرهنگ و تاریخ این سرزمین را زنده نگاه خواهد داشت، بلکه در شیوهی نگرش کودکان نیز در آینده تاثیرگذار خواهد بود.