اجرای تعهدات مسکن سازی در گیلان؛ کمتر از ۲۳ درصد
به دلیل عدم همکاری بانکها در تزریق به موقع منابع مالی؛
اجرای پروژه نهضت ملی مسکن در گیلان انقدر به کندی پیش رفت که در نهایت صدای اعتراض مسؤولان دولتی را هم بلند کرد. در حالیکه ۳ سال از شروع پروژه نهضت ملی مسکن در استان می‌گذرد اما تزریق قطره چکانی منابع مالی بانکی به این طرح، عملا موجب شده در مجموع این پروژه در استان پیشرفت فیزیکی کمی به خود ببیند. چنانچه به گفته رییس بنیاد مسکن گیلان، این پروژه فقط در رشت کمتر از ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
در حالیکه طبق قانون جهش تولید مسکن، بانکها مکلف به پرداخت تسهیلات همزمان با پیشرفت پروژه و آورده متقاضیان هستند، اما عدم همکاری بانکها در تزریق به موقع این منابع، مشکلاتی را در این بخش به وجود آورده و فشار مضاعفی را بر دوش متقاضیان برای تزریق بیشتر آورده مالی گذاشته است. بطوریکه هفته گذشته استاندار گیلان در جلسه شورای مسکن با انتقاد از این موضوع از بانکها خواست در حوزه‌ی ارائه تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن هر چه سریعتر شفاف سازی کنند.
در عین حال که قرار بود طی چهار سال دولت رییسی؛ ۱۰۸ هزار واحد مسکونی در قالب طرح ملی مسکن سهم متقاضیان گیلان باشد، اما طبق آمارهای رسمی، اجرای تعهدات مسکن سازی دولتی در گیلان کمتر از ۲۳ درصد بوده است.
به گفته «فلاحتگر» مدیرکل راه و شهرسازی آنچه تاکنون در قالب مسکن دولتی چه در بخش شهری و چه بخش روستایی در دست ساخت است، ۲۵ هزار واحد است. این تعداد واحد نیز با آنچه که پیش از این سهم گیلان اعلام شده بود فاصله زیادی دارد و طبق آمارهای موجود در حال حاضر حدود ۹ هزار واحد مسکونی توسط دو گروه بنیاد مسکن و راه و شهرسازی و سایر گروه‌های ساخت در حال احداث است.
مشکل اساسی پروژه نهضت ملی مسکن در رشت، خودداری بانک مسکن از انعقاد متمم قرارداد ۵۵۰ میلیون تومانی است.
انتقاد مسؤولان استان از بانکها درحالیست که پیش از این «محمد رضا احمدی» نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بانکها در پرداخت تسهیلات ساخت مسکن همکاری نمی‌کنند گفته بود: در سال اول و دوم اجرای قانون جهش تولید مسکن، بانکها و موسسات عامل نهضت ملی مسکن باید ۸۱۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت می‌کردند. اما در سال سال دوم قانون مذکور سیستم بانکی ۱۵۸ هزار میلیارد تومان معادل حدود ۱۹ درصد به تکلیف قانون خود در بخش مسکن عمل کرده‌اند.
دلیل بانکها در تزریق به موقع منابع مالی پروژه مسکن ملی چیست؟
بانک مسکن به متمم قراداد خود عمل کند، پروژه سرعت می‌گیرد
«بهمن بابایی» معاون مسکن شهری بنیاد مسکن گیلان با تأکید به اینکه بانک مسکن بر اساس پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها منابع مالی را تزریق می‌کند به مرور اظهار کرد: مشکل اساسی پروژه نهضت ملی مسکن در رشت، خودداری بانک مسکن از انعقاد متمم قرارداد ۵۵۰ میلیون تومانی است.
بابایی در ادامه اضافه کرد: تاکنون سهم آورده متقاضیان در گیلان مطلوب بوده و به طور میانگین، سهم آورده هر متقاضی در رشت ۲۳۰ میلیون تومان و در انزلی ۲۱۳ میلیون تومان بوده است. این درحالیست که سهم بانک ۹۳ میلیون تومان در رشت و بندر انزلی ۱۶۳ میلیون تومان بوده است.
معاون مسکن شهری بنیاد مسکن گیلان با تصریح بر اینکه بانک مسکن طبق پیشرفت فیزیکی پروژه، تزریق منابع انجام داده بیان کرد: با توجه به اینکه مبلغ تسهیلات بانکی این طرح از ۳۵۰ میلیون تومان به ۵۵۰ میلیون افزایش یافته خواسته ما از بانک مسکن اینست که با توجه به متتم قرارداد و همزمان با متقاضیان به تعهد واریزی خود عمل کند. اما بانک مسکن برای انجام تعهدات خود، پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی را برای تزریق مابقی منابع لحاظ کرده است.
قرار بود طی چهار سال دولت رییسی؛ ۱۰۸ هزار واحد مسکونی در قالب طرح ملی مسکن سهم متقاضیان گیلان باشد، اما طبق آمارهای رسمی، اجرای تعهدات مسکن سازی دولتی در گیلان کمتر از ۲۳ درصد و در حدود ۷ هزار واحد بوده است.
با این حال اگر بانک نسبت به تزریق ۲۵ درصدی منابع در اختیار با توجه به متمم قرارداد ۵۵۰ میلیونی وام مسکن عمل کند؛ مبلغی بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان به تزریق می‌شود که می‌تواند به پیشرفت فیزیکی پروژه سرعت دهد.
معاون مسکن شهری بنیاد مسکن با تأکید به اینکه تاکنون پیشرفت فیزیکی پروژه رشت ۲۷ درصد و انزلی ۵۶ درصد است، هزینه‌های آماده سازی پروژه مسکن ملی گیلان را با توجه به مستحکم سازی زمین و سربندی سقف نسبت به سایر استانهای کشور بالا عنوان کرد و افزود: به دلیل تامین هزینه‌های آماده سازی زمین و کمبود مصالح از سازمان ملی زمین درخواست کمک کردیم تا فشار کمتری به متقاضیان برای واریز سهم وارد شود.
بخش اعظمی از پروژه‌های نهضت ملی مسکن در گیلان حوزه وظایف و نظارت راه وشهرسازی گیلان است. در حالیکه سهم گیلان در نهضت ملی مسکن، سالانه ۲۲ هزار واحد پیش بینی شده است اما اجرای این تعداد پروژه مبتنی بر متقاضی واجد شرایط و زمین است. با این حال گیلان به شدت با کمبود زمین مواجه است.
بنابرآمارهای موجود، راه وشهرسازی استان تاکنون ۱۸۰ هکتار زمین برای ساخت ۲۰ هزار واحد مسکونی تامین کرده اما به لحاظ اینکه از تعداد ۲۶ هزار نفر متقاضیان واجد شرایط این طرح در استان، فقط ۷ هزار نفر موفق به واریز آورده شدند، این اداره کل در مجموع با همکاری سایر گروه‌های ساخت در حدود ۹ هزار واحد مسکونی را در دست ساخت دارد.
عدم مشارکت مدنی بانک مسکن در انعقاد قرارداد بانکی
«حسین کشاورز» معاون مسکن و بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی گیلان نیز با بیان اینکه تعداد زیادی از پروژه‌های مسکن ملی استان به دلیل عدم مشارکت مدنی بانک مسکن در انعقاد قرارداد بانکی، محقق نشده‌اند به مرور اظهار کرد: تعدادی از متقاضیان نهضت ملی مسکن به واریز آورده اقدام کرده‌اند و به بانک معرفی شده‌اند اما هنوز به مرحله قرارداد نرسیده‌اند. این در حالیست برای برخی از پروژه‌ها فراخوان دوم و سوم واریز آورده مردمی اعلام شده است.
معاون راه و شهرسازی گیلان در پاسخ به سوال مرور مبنی بر اینکه چرا این پروژه در گیلان به نسبت سایر استانهای کشور به کندی پیش می‌رود به تثبیت و آماده سازی زمین سایت اشاره کرد و افزود: در گیلان به دلیل بالا بودن آبهای سطحی، آماده سازی زمین زمان بر بوده و شاید فقط ۶ ماه زمان صرف تثبیت زمین پروژه شود. از اینرو ما از شروع انعقاد قرارداد تا اجرای کار با مباحث مختلفی مواجه هستیم که متفاوت با سایر مناطق کشور است .
عدم واریز به موقع منابع مالی بانکی از جمله دلایل کندی پیشرفت فیزیکی طرح نهضت ملی مسکن بود که در روزهای گذشته در شورای مسکن گیلان به آن اشاره شد. کشاورز با تأکید به اینکه اکنون آورده بانکی متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه بود بیان کرد: بانک طبق تعریف ساختار شکستی که در ۴ مرحله تعریف شده (فنداسیون – اسکلت -سفت کاری – نازک کاری ) درصد خود را به پروژه تزریق کرده است. اما مشکل اینجاست که مرحله فنداسیون گیلان با استانهای دیگر متفاوت است.
وی در ادامه افزود: به دلیل بالا بودن هزینه‌های تثبیت بستر، آماده سازی و اخذ پروانه بانک منابع در اختیار خود را واریز نمی‌کند. به این دلیل ما ناچاریم مابقی مبلغ را از مردم دریافت کنیم. در واقع متقاضی دو برابر آنچیزی که بانک واریز کرده واریزی داشته و اینجا تفاوت مبالغ واریزی خود را نشان می‌دهد. متقاضیان با تزریق به موقع سهم آورده شان می‌توانند در سرعت دهی به اجرای طرح و کمک به پیمانکار برای خروج از مرحله تثبیت سایت و فنداسیون کمک کنند.
با توجه به اینکه بانک مسکن تعداد زیادی از پروژه ها را تحت پوشش خود دارد از نظر منابع مالی دچار مشکل شده است. به این دلیل تعداد زیادی از پروژه های منجر به قرارداد، هنوز به بانک معرفی نشده اند.
چراکه اگر طرح از حالت تثبیت خارج نشود و به مرحله فنداسیون نرسد، تسهیلات بانکی هم به ما تزریق نمی‌شود و این اختلاف فاحش استانهای شمالی با سایر استانهای کشور است. بانک با توجه پیشرفت فیزیکی پروژه سهم خود را واریز کرده و این مساله دلیل بر این نیست که بانک از متقاضی واریز کمتر انجام داده و عقب است.
معاون مسکن اداره کل راه وشهرسازی با اشاره به اینکه در حال حاضر چالش طرح نهضت ملی مسکن با بانک، عدم انعقاد قرارداد برای تعداد زیادی از پروژه هاست نه عقب و جلو بودن در پرداخت ها اظهار کرد: با توجه به اینکه بانک مسکن تعداد زیادی از پروژه‌ها را تحت پوشش خود دارد از نظر منابع مالی دچار مشکل شده است. به این دلیل تعداد زیادی از پروژه‌های منجر به قرارداد، هنوز به بانک معرفی نشده‌اند. از اینرو با تصمیم دولت مقرر شد تعدادی از بانکهای دولتی و خصوصی برای تامین مالی طرح ورود کنند. این فرایند نیز نیازمند طی شدن پروسه اداریست. چون از ابتدا متقاضیان در بانک مسکن حساب باز کردند و آورده شان در پروژه مصرف شد. اما حالا باید به بانکهای دیگر برای افتتاح حساب مجدد و انتقال آورده‌ها معرفی شوند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر حدود ۷ هزار نفر متقاضی از تعداد ۲۶ هزار نفر حایز شرایط واریز وجه انجام دادند که از این تعداد کمتر از هزار نفر به مرحله قرارداد بانکی رسیده‌اند. بنابراین تا زمانی که متقاضی افتتاح حساب و واریز نداشته باشد نمی‌توانیم پروژه‌های دیگر را شروع کنیم. مهمترین دلیل به تعوق افتادن این پروژه، عدم واریز به موقع آورده مردمی و بانکی است.
حسین کشاورز، تعداد پروژه‌های راه وشهرسازی استان در این طرح را بالغ بر ۵ هزار واحد اعلام کرد و افزود: حدود ۲ هزار واحد نیز توسط بنیاد مسکن در دست ساخت است که با احتساب تعدادی از واحدهای روستایی، خود مالک و بافت فرسوده بالغ بر ۱۰هزار واحد مسکونی دولتی در دست ساخت داریم.