اجرای موسیقی نمایش «گیله لوی» در رشت

نشست خبری موسیقی نمایش «گیله لوی»، با حضور جمعی از عوامل اجرایی این اثر، در پلاتوی آموزشگاه هفت برگزار شد.

 

«پرویز فکرآزاد، آرین رسولی، محمد انشائی و نسترن بشردوست» در این نشست در خصوص ایده‌پردازی و اجرای این موسیقی نمایش که در روزهای ۲۹ و ۳۰ مهرماه در تالار مرکزی رشت به روی صحنه می‌رود توضیحاتی ارائه کردند.

 

روایت‌های بومی برگرفته از آثار فریدون پوررضا

«آرین رسولی»، خواننده و آهنگساز و تنظیم‌کننده قطعات آوازی، در خصوص «موسیقی نمایش گیله لوی» اظهار کرد: با توجه به خلأهای موجود در زمینه موسیقی و احساس نیاز به اجرای فرم جدیدی از موسیقی تلفیقی با تئاتر به سبک آکادمیک جهانی (اپرا)، به ایده‌پردازی و تمرین این برنامه از سال ۱۳۹۷ منجر شد. این کار جزو آثاری است که از لحاظ بافت آوازی حرف زیادی برای ارائه دارد و برای اولین بار در استان اجرا می‌شود.

 

وی ادامه داد: به این منظور برخی از آثار مرحوم استاد پوررضا که قابلیت‌های نمایشی و روایی بالایی دارند، برای اجرای موسیقی نمایش تلفیقی انتخاب شدند. با توجه به تجربه‌ای که در موسیقی کُرال در فرم‌های شاخص جهانی داشتم و نیز به لحاظ فرم و بافت متفاوت صداهای خوانندگان، مقرر شد این اجرا به‌طور چندصدایی باشد تا به اصالت اثر آسیبی زده نشود و همچنین به لحاظ بافت و فرم به یک غنا برسد.

 

رسولی با اشاره به این‌که موسیقی کُرال یکی از ژانرهای موسیقی است و بر آوازخوانی گروهی یا کُر متمرکز است تصریح کرد: برای اجرای آوازهای چندصدایی از خوانندگان حرفه‌ای کر شهر رشت که  قابلیت اجرای آوازهای چندصدایی را دارند دعوت به همکاری شد.

 

رسولی تصریح کرد: بیش از ۲۰ قطعه که بخش‌هایی از آن‌ها برگرفته از آثار استاد پوررضا هستند، با پایبندی به این آثار اجرا می‌شوند و تنها با تغییر فرم و آمیختگی با نمایش آماده شده‌اند.

 

تلفیق موسیقی بومی با نقالی و شاهنامه‌خوانی

در ادامه «نسترن بشردوست»، شاعر، بازیگر، داستان نویس و کارگردان «موسیقی نمایش گیله لوی»، درخصوص ایده این نمایش و انتخاب آثار استاد پوررضا برای اجرای گروه خوانندگان کُر گفت: طی بررسی پژوهشی متوجه کتاب ترانه‌های استاد پوررضا و قابلیت روایی این ترانه‌ها شدم و همین نکته مبنای شکل‌گیری نمایشنامه شد.

 

کارگردان موسیقی نمایش «گیله لوی» تصریح کرد: در پژوهش این موسیقی نمایش بر لغات گیلکی اصیل، ضرب‌المثل‌ها و افسانه‌های گیلانی، کُشتی گیله‌مردی، عروس گوله، بازی‌های گیلکی و… تاکید شده است.

 

وی ادامه داد: با انتخاب بیست قطعه از میان ترانه‌ها، خط روایتی داستان شکل گرفت. در نگارش نمایش از شیوه نقالی و شاهنامه‌خوانی الهام گرفته شد تا بتوانیم میان شعرهای پوررضا و متون حماسی ارتباط برقرار کنیم. نمایش به دو زبان فارسی و گیلکی اجرا می‌شود و نقالی‌ها بر عهده بنده خواهد بود.

 

وی در خصوص انتخاب بازیگران خواننده آوازها اظهار کرد: به دلیل تخصصی بودن بخش‌های آوازی، انتخاب بازیگران دشوار بود. در اجرای چنین پروژه‌ای بازیگران باید توانایی آوازخوانی و درک فرم چندصدایی را داشته باشند.

 

کارگردان موسیقی نمایش «گیله لوی» ادامه داد: این داستان با تم عاشقانه و در زمان امروز و متعلق به فرهنگ بومی-محلی شرق گیلان است که هفتاد سال پیش در یکی از روستاها اتفاق افتاده است.

 

بشردوست با بیان این‌که حدود ۴۰ نفر بازیگر و خواننده در این اثر همکاری دارند، رده سنی بازیگران آواز را بین ۲۰ تا ۳۵ سال عنوان کرد.

بازسازی قطعات با سازهای محلی گیلان

 «محمد انشائی» نوازنده و مدرس موسیقی، نیز درباره بخش موسیقایی اثر اظهار کرد: برای اجرای موسیقی این نمایش، توانستیم این قطعات را به شکل اصلی بازسازی کنیم.

 

وی افزود: ایده این کار در سال ۹۷  آغاز شد. اما شیوع کرونا و برخی اتفاقات منجر به تعویق اجرای این نمایش شد. لذا با توجه به تلاش‌هایی که در سال‌های گذشته برای تمرین این نمایش داشتیم، تصمیم به اجرای این کار گرفته شد.

 

انشایی تصریح کرد: این ترانه‌ها ۱۳ سال پس از فوت استاد پوررضا، توسط گروهی از جوانان علاقمند به ایشان اجرا می‌شود که بسیار ارزشمند است.

 

مدرس سازهای زهی با تاکید به بازسازی قطعات با حفظ ساختار اصلی‌ موسیقی محلی تصریح کرد: برای اجرای این برنامه از شش نوازنده و سازهای محلی کمانچه گیلان، نقاره گیلان، نِی لبک، سرنا و دایره استفاده کردیم.

 

حفظ اصالت زبان مادری در نمایش موسیقی

«پرویز فکرآزاد»، شاعر، داستان نویس، ترانه سرا و فعال فرهنگی گیلان، که به‌عنوان بازیگر در این نمایش حضور دارد بیان کرد: در انتخاب متون از اشعار شاعرانی چون محمدولی مظفری، پاینده لنگرودی، شمس معطر، رحیم پور سیاهکلی و شیون فومنی بهره گرفته شده است.

 

فعال فرهنگی گیلان دغدغه‌مند زبان مادری اضافه کرد: زبان مادری بخشی از هویت ما است. در این کار تلاش کردیم اصالت زبان و واژگان گیلکی حفظ شود تا مخاطب هم‌زمان با تماشای اثر، با فرهنگ بومی پیوند برقرار کند. چرا که معتقدم هنر، در حفظ و ارتقای زبان و ثبت میراث معنوی بسیار تاثیرگذار است.

 

فکرآزاد افزود: موسیقی نمایش «گیله لوی» قابلیت این را دارد که حتی در استان‌های دیگر و خارج از کشور اجرا شود؛ چرا که بخش نقالی که به صورت فارسی اجرا می‌شود، هم فاصله‌گذاری می‌کند و هم داستان را شرح می‌دهد و خلاصه‌ای از اتفاقاتی که قرار است رخ دهد را نقال با نقالی توضیح می‌دهد که برای مخاطب غیرگیلک به خوبی استفاده می‌شود و کاربردی است و وی را در جریان موضوع ترانه قرار می‌دهد.

 

لازم به ذکر است: با توجه به اقلیم گیلان و تفاوت لباس‌های هر منطقه و محوریت داستان در کوهپایه‌های شرق گیلان؛ طراحی، دوخت و انتخاب لباس این اجرا بر عهده «زهرا همتی»، پژوهشگر لباس گیلانی، است.

 

در حوزه طراحی و ساخت دکور نیز با توجه به تلفیقی بودن شاهنامه‌خوانی و پرده‌خوانی نمایش در کنار موسیقی و ترانه‌های گیلکی بر عهده «مهران کریمی»، هنرمند گیلانی حوزه تجمسی، قرار گرفته است.

 

موسیقی نمایش «گیله‌لوی» در روزهای ۲۹ و ۳۰ مهرماه، ساعت ۲۱ در تالار مرکزی رشت به روی صحنه می‌رود.