از حضور فرضی تا عینی بر سکوی تماشاگران

هفته گذشته مسابقه‌ی سپاهان و پرسپولیس به دلایل انظباطی بدون حضور آقایان و فقط با حضور زنان برگزار شد. این شاید نخستین بار بود که فدراسیون در موضوعی که قبلا مخالف آن بود، تصمیم کاملا یک‌طرفه و برعکس اتخاذ کرده و برخلاف عادت که حضور مردان در استادیوم آزاد و ورود زنان ممنوع بود، این ‌بار ورود زنان آزاد و ورود مردان به کلی قدغن بود!

از سال ۱۳۹۸ که «سحرخدایاری» معروف به دختر آبی(هوادار باشگاه استقلال) در اعتراض به دستگیری و محکومیت خود بعد از تلاش برای ورود به ورزشگاه و تماشای مسابقه‌ی تیم استقلال در لیگ آسیا، اقدام به خودسوزی کرد، پنج سال می‌گذرد .این رویداد که منجر به نخستین حضور گزینشی زنان در ورزشگاه‌های فوتبال برای تماشای یک بازی ملی پس از انقلاب شد، قبل از آن‌هم آسیب‌های روحی و روانی مختلفی به زنان و دختران وارد کرده بود.

بیست سال قبل، فیلم «آفساید» جعفرپناهی در سال ۱۳۸۴ قصه‌ی تلاش چند دختر برای ورود مخفیانه به استادیوم، برای اولین بار نگاه جامعه را به این جنبه از محرومیت و خواست زنان جلب کرد، اما مانند سایر نمونه‌ها، عبور از حضور فرضی تا حضور عینی راهی طولانی پشت‌سر گذاشت و دختران بسیاری هزینه پرداختند.

روز ۲۳ آذر ۱۴۰۳ نیز ، تصاویر ورزشگاه مملو از زنان تماشاگری که پس از دهه‌ها غیبت، حالا نه فقط چند ردیف از صندلی‌ها، بلکه تمام ورزشگاه نقش‌جهان را در کمند خود داشتند، بارقه‌های امید را برای زنان فوتبال‌دوست تمامی شهرها ایجاد کرد.

جالب آن‌که برخلاف خیال مسوولان که سال‌ها حضور زنان در استادیوم را به‌ عنوان تهدید و آسیب به منزلت زن و شان خانواده تلقی کرده و با چنین تعابیری، از فحاشی و افسارگسیختگی چهار تماشاگرنما برای ساخت دیوارهای بلند مصالح می‌تراشیدند، امروز از مواضع خود کوتاه آمده و چه با فشار فیفا یا اصلاح و تحول خودخواسته، به این نتیجه رسیده‌اند که تابوی حضور فرضی دختران بر سکوها دیر یا زود شکسته خواهد شد و چه بهتر که مسوولان به‌جای دگماتیسم، حامی مطالبات به حق زنان باشند.

هرچند که برای مخاطبان گیلانی؛ حضور زنان و دختران در ورزشگاه، موضوع تازه‌ای نیست؛ گیلان احتمالا بعد از تهران دومین استانی بود که نشان داد، زنان از تماشاگر فرضی به آن‌چه در پی‌اش بودند رسیده‌اند، چراکه استادیوم قایقران بندرانزلی در کمال امنیت و آرامش جمعیت کمی از زنان هوادار را در خود جای داد.

از این لحظات صدها  ویدیو منتشر شده که نشان می‌دهد؛ حضور زن و مرد در استادیوم از قضا اخلاق و شادابی استادیوم را چند برابر افزایش داده است، همان‌گونه که وقتی یک‌بار، فردی قصد فحاشی داشت، پسران گیلک با تشویق‌های خود نفوذ صدای آلوده را محو کردند.

اینک در بندرانزلی شایسته‌گی حضور زنان در استادیوم به رسمیت شناخته شده و گوش شیطان کر مدت‌هاست این رویه عادی شده و حتی جمعی از زنان لیدر، به عیادت پیرمردی رفتند که دهه‌ها لیدر باشگاه بود و همچنین با حضور گرم خود در تمرین‌های ملوان، بازی به بازی، قوی سپید انزلی را به‌ عنوان تیمی نمونه به مسوولانی که شیفته‌ی خطوط فرضی هستند، دیکته کردند.

حال وقت آن است که مسوولان استانی (در رایزنی با فدراسیون یا هر نهاد اجتماعی و انتظامی) به فکر سایر تیم‌های گیلانی حاضر در لیگ باشند. سپیدرود، چوکا و تیم داماش، بارها نشان داده‌اند؛ در میان هواداران خود زنان فوتبال‌دوست کم ندارند، اما برای این عده هرگز امکان تماشای بی‌استرس و واقعی مسابقات فراهم نشده است.

فقط گاهی تعدادی از خانواده‌ی بازیکنان داماش در استادیوم سردارجنگل رشت حضور یافتند که همان هم بهترین نمونه در تصدیق ضرورت رفع محدودیت از مقابل زنان هوادار تیم‌های رشتی است.

دیگر این‌که مسابقه‌ی اخیر ملوان و پرسپولیس در بندرانزلی نشان داد، همچنان مردم گیلان مستعد صفت اولین‌ها هستند، چون این‌بار علاوه بر سکوها، برای اولین بار در تاریخ ایران، تعداد عکاسان زن اطراف زمین به قدری بود که خود سوژه ‌ی اصلی تمام رسانه‌ها شد.

مسئوولان ورزش و هیات‌های استان که اغلب به‌خاطر محافظه‌کاری در فرایند توسعه‌ی ورزش، دنباله‌روی سایر استان‌ها هستند، از یاد نبرند که روزگاری بسیاری از رشته‌های ورزشی در گیلان، مدال‌آوران نامدار داشت.

کاش امروز هم به جز وظایف محوله برای جذب جوانان به ورزش، در رفع موانع حضور دختران در استادیوم پیش‌قدم باشید، چراکه با زدودن ناامیدی و تبعیض، وزن افسردگی و زخم نسل جوان کاهش می‌یابدو این کم دستاوردی نیست.

این شما و آزمونی دیگر برای عینیت بخشیدن به رویاهای فرضی نسل امروز.