بایوجمی پروژهای که قرار بود با استفاده از فناوری نانو ذرات تیتانیوم، تالاب انزلی را احیا کند، حال بعد از گذشت بیش از یکسال از توقف اجرایش همچنان تبعات زیست محیطی آن متوجه تالاب انزلی و زیستمندانش است.
قرار بر این بود که بایوجمی موجب افزایش عمق تالاب بینالمللی انزلی از طریق شناور ساختن رسوبات و لجنهای کف آن شود، اما تحقیقات نشان داد نانو دی اکسید تیتانیوم که استفاده از آن در این طرح مد نظر قرار داشت، تبعات دهشتناکی نظیر افزایش احتمال انواع سرطان در جانداران و همچنین کاهش قدرت زادآوری در کنار افزایش احتمال سرطانهای گوارش در انسان خواهد داشت.
حال که بیش از یکسال است از اجرای این طرح با اعتراض کنشگران و فعالان محیط زیست، همراهی دادستان وقت شهرستان بندرانزلی و همچنین مدد ویژهی علمی اساتید ملی و استانی برجسته در حوزهی محیط زیست و زمینشناسی و با رأی بدوی دادگاه متوقف و استفاده از این ماده در تالاب ممنوع و از فعالیت شرکت مجری جلوگیری به عمل آمد اما تبعات آن همچنان تالاب انزلی را تهدید میکند.
نکته مهمی که بعد از توقف اجرای طرح بایوجمی مورد غفلت و بی توجهی دستگاههای متولی قرار گرفته و پیگیری نشد؛ باقی ماندن دیوارههای محصور شده طرح در منطقه سرخانکل تالاب انزلی و عدم جمع آوری مواد در این محدوده است.
در اجرای طرح از سوی شرکت مجری، یک محدوده ۵۰ هکتاری و یک محدوده ۱۵۰ هکتاری در مجموع توسط دیوارهای محصور شدند و مواد پروژه بایوجمی در آن استفاده شد. در حال حاضر نه تنها این دیواره جمع آوری نشده بلکه یکی از عوامل خشکی تالاب در محدوده سرخانکل که قلب تالاب است قطعا همین دیوار بوده که شریان اصلی مسیر آبراههای که به تالاب وصل بود را قطع کرده است.
همچنین مقدار مادهای که در داخل محدوده محصور شده ریخته شده تا لجن موجود در تالاب را حذف کند نه تنها جمع آوری و پایش نشده بلکه باقیماندن آن در تالاب برای سلامتی زیستمندان و حتی انسان مضر است.
متأسفانه رسیدگی و پایش به این موضوع توسط دستگاههای متولی از جمله سازمان آب منطقهای و سازمان محیط زیست به دلیل توقف کل پوژه بایوجمی رها شده است و این درحالیست که تبعات آن میتواند گربانگیر تالاب انزلی شود.
مساله بسیار مهم در این خصوص که نباید به آن بی توجه بود اینکه نانواکسید تیتانیوم و نانو اکسید نقره محلولهای سمی هستند وهر چیزی را در جوار خود حذف میکنند. حتی نانواکسید تیتانیوم خود بالقوه موجب بروز سرطان در انسان است. حال این سوال مطرح میشود آیا این محیط در منطقه سرخانکل تالاب انزلی همچنان ایزوله باقی مانده است؟ باقی ماندن این مواد در تالاب انزلی چقدر میتواند برای تالاب بحران زا باشد؟ جا دارد دستگاههای متولی این موضوع را بررسی و آسیب شناسی کرده تا مراحل قانونی ان طی شود.
با توجه به اینکه سازمان محیط زیست و دانشگاه تهران متولی و شرکت نانو صنعت پرشیا مجری طرح بایوجمی در تالاب انزلی بودند وظیفه دارند این مساله را بررسی و با توجه به اشلی که تعریف شده مورد آسیب شناسی قرار دهند.