دستش بگرفت و پا به پا برد

زن ایرانی و جامعه ایرانی

0 230

پایه ها و ستون هاى دوگانه هاى فرهنگى و اجتماعى در زمین در دوره پیشا مدرن جا دارند. ارباب و رعیت، سیاه و سفید، شهروند درجه یک و شهروند درجه دو، مرد و زن و…

با ورود بشر به تفکر مدرن، زیست فرهنگى و اجتماعى مبتنى برمفهوم انسانیت قرار گرفت. به همین دلیل در این دوره است که حقوق بشر معنا و مفهوم پیدا مى کند. البته این بدان معنا نیست که با ورود تمدن بشرى به دوره مدرن تمامى دوگانه ها رخت بر بستند. اولاً در دوره مدرن رسوبات ضخیم و ریشه دار دوره پیشا مدرن همچنان وجود دارند و همچنان خود را باز تولید مى کنند و ثانیاً اینکه دوره مدرن نیز خود تولید کننده دوگانه هاى خاص خود بوده است. دوگانه هاى اقتصادى چون طبقات فرودست و فرادست، دوگانه هایى چون توسعه یافتگى و توسعه نیافتگى، نخبه گرایى وعام گرایى و…. البته دوگانه هاى تولید شده در دوره مدرن ناشى از کژتابى هاى سیاست هاى اقتصادى و فرهنگى دوره مدرن است در حالى که دوگانه هاى دوره پیشامدرن ناشى از ذات پیشامدرن است.

مرد سالارى و زنان نیز از دوگانه هاى دوره پیشا مدرن است که در دوره مدرن نیز به نحوى خود را باز تولید کرده است.

شکل اولیه و بدوى قدرت در قدرت جسمانى است و مردان نیز بخاطر برخوردارى از این شکل بدوى قدرت، زنان را در اختیار تام و تمام خود می‌دانستند. این شکل بدوى قدرت (قدرت جسمانى) بعدها براى خود ساختار حقوقى و فرهنگى هم ایجاد کرد. در این ساختار فرهنگى و حقوقى مطالبات و حق زنان از حداقل ها برخوردار بود و زنان در سایه اقتدار مردان می‌توانستند تصورى از حقوق خود داشته باشند.

با ورود تفکر مدرن که بر مفهوم حقوق بشر شکل گرفته بسیارى از سازه هاى فرهنگى و حقوقى مربوط به زنان که برآمده از دوره پیشا مدرن بود دچار شکاف و ترک خوردگى شد.

زنان در ایران پس از انقلاب علیرغم حضور ساختارهاى حقوقى و فرهنگى که روح حاکم بر آنها بر آمده از روح پیشا مدرن بود توانستند تحرک اجتماعى مناسبى پیدا کنند. زنان ایرانى نه در یک پروژه از پیش تعیین شده بلکه در یک پروسه تحرک اجتماعى قدم به قدم و خاکریز به خاکریز توانستند سازه هاى ذهنى مردان و فرهنگ را جابجا کنند. شاید بتوان گفت اکنون در مرحله اى از تاریخ قرار داریم که زنان ایرانى جامعه مرد سالارى ایران را بسان آن شعر کودکانه اى که ایرج میرزا سرود؛ ” دستم بگرفت و پا به پا برد تا شیوه راه رفتن آموخت ” مادرانه دستان مردان را گرفتند و شیوه تغییر نگاه به زن را به مردان آموختند .

زنان ایرانى توانستند مردان ایرانى را از الگوى پیشامدرنى به الگوى مدرن وارد کنند و شاید سازه هاى حقوقى و فرهنگى نیز تن بدهند به این تغییر .

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.