چند سالی است جلسات شورای عالی مسکن گیلان که هر ماه به ریاست استاندار برگزار می‌شود، بر مباحث رفع کمبود زمین در پروژه‌های مسکن ساز دولتی نهضت ملی مسکن، مسکن روستایی و مسکن محرومین تاکید دارد و هم و غم مسوولان حوزه مسکن استان بر افزایش آمار ساخت و ساز مسکن در گیلانی که با کمبود زمین مواجه است قرار گرفته است.
دو روز پیش نیز استاندار گیلان در یکی از این جلسات با دیگر بر بلندمرتبه‌سازی در حوزه مسکن بخصوص در پروژه‌های نهضت ملی مسکن تأکید کرد.
جدای از تبعات و تهدیدات اجتماعی و مهاجرت‌های آتی که با اجرای بلند مرتبه‌سازی مسکن بر گیلان تحمیل می‌شود و در این یادداشت مورد اشاره نیست، باید اذعان داشت؛ این استان در حوزه نهضت ملی مسکن از استان‌های عقب‌افتاده کشور محسوب می‌شود و تاکنون نتوانسته طبق برنامه به تعهدات خود در تحویل پروژه‌ها به گروه‌های هدف و متقاضیان عمل کند.
هر چند که در طرح نهضت ملی مسکن، تامین زمین یکی از ارکان اصلی اجرای پروژه‌هاست اما تامین منابع مالی پروژه روی دیگر تسریع و پیشرفت ساخت و ساز در این طرح است که این بخش با کم کاری بانکهای عامل موجب توقف و کندی پروژه‌ها و فشار بر متقاضیان شده است.
حدود ۵ سال از شروع نهضت ملی مسکن در گیلان می‌گذرد اما بنا بر آمارهای راه و شهرسازی، فقط تعداد اندکی از این پروژه‌ها در برخی شهرهای کوچک به متقاضیان واگذار شده است.
دلیل؛ ترک فعل و کم کاری بانکهای عامل و بخصوص بانک مسکن در تامین به موقع منابع مالی پروژه.
عاملی که منجر به فشار مضاعف بر متقاضیان در واریزهای متعدد و پی در پی سهم آورده بانکی شده است. آیا استاندار گیلان در شورای عالی مسکن بر این امر مهم واقف است؟ آیا از فشارهای مضاعف بر متقاضیان برای تزریق آورده مالی باخبر است؟
آیا از عدم تزریق وام و آورده بانک مسکن در نهضت ملی مسکن رشت اطلاع دارد که بیش از یک‌سال و نیم است این بانک هیچگونه مشارکتی در تامین منابع مالی پروژه نداشته و عامل اصلی کندی پیشرفت فیزیکی بوده است؟
از ابتدای شروع نهضت ملی مسکن در کشور، تعهد چهارساله گیلان در احداث نهصت ملی مسکن ۵۰ هزار و ۶۶۲ واحد اعلام شد که از این تعداد بنا بر اعلام راه و شهرسازی استان، تنها ۹ هزار و ۹۵۹ واحد در در حال ساخت است و مابقی در انتظار تامین زمین قرار دارند.
طی ۵ سال گذشته بار پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها بر دوش متقاضیانی بوده که عمدتا از قشر کارگر و مستاجر جامعه هستند و تقریبا هر ۵ الی ۶ ماه با پیامک‌های راه و شهرسازی مجبور به واریز مبالغ ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی در این طرح بوده‌اند، بی‌آنکه بانکهای عامل بخصوص بانک مسکن به تعهدات خود در این بخش عمل کرده باشد. عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مصوب مانع جدی در مسیر اجرای به موقع این طرح ملی و تحویل آن به متقاضیان در گیلان شده است.
همچنین عدم تعهد بانک مسکن در تمدید منابع مالی پروژه به بحران مسکن در رشت دامن زده و گرانی در بازار اجاره و خرید و فروش واحدهای مسکونی را افزایش داده است. این موضوع به ویژه در رشت و در گروه بنیاد ساخت که بیش از ۴ سال و اندی از شروع پروژه‌ها می‌گذرد فشار مضاعفی را بر متقاضیان وارد کرده است. متقاضیانی که اگرچه با توجه به شرایط سخت اقتصادی و تورم در جامعه مجبور به پرداخت تسهیلات بانکی و اجاره خانه و سایر هزینه‌ها هستند اما همواره سهم آورده مالی خود را به موقع پرداخت کرده‌اند.
حال که استاندار گیلان به طور مستمر بر بلند مرتبه‌سازی و افزایش آمار ساخت وساز در حوزه تامین مسکن جوانان و جوانی جمعیت توجه و تاکید دارد، آیا در شورای عالی مسکن از مدیران بانک مسکن جویا شده چرا با وجود اینکه آورده مالی متقاضیان در پروژه به ۶۰۰ میلیون تومان رسیده، بانک مسکن با ۳۴۰ میلیون تومان تزریق مالی بیش از یک سال و نیم است که از تمدید تامین منابع مالی پروژه خودداری کرده است؟
تا چه زمانی باید بار فشار پروژه شکست خورده نهضت ملی مسکن بر دوش متقاضیان باشد؟
قرار بود طرح نهضت ملی مسکن، امید تازه‌ای برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و کم‌درآمد باشد. اما اکنون، با افزایش بی‌برنامه آورده مالی و فشار بر متقاضیان، ترک فعل بانک مسکن درتامین منابع مالی و نامشخص بودن میزان آورده و زمان تحویل مسکن به مردم، باید گفت: نهضت ملی مسکن در گیلان، تنها سرابی از خانه‌دار شدن بود.