کارفودها/ گاری کبابی‌ها تهدید یا فرصت؟

دو روی سکه کبابی‌های خیابان‌های رشت؛

50

کارفودها و گاری کبابی‌ها یا مراکز عرضه سیار موادغذایی، این روزها به یکی از شاخص­‌های اصلی شهر رشت تبدیل شده تا جایی که در فضای مجازی نیز برخی از رستوران و کافه­‌داران از صفات مربوط به این مراکز مثل کباب مگسی برای تبلیغ و جلب مشتری استفاده می‌­کنند.

نقطه مقابل این فضاسازی و ازدیاد موارد، مرکز بهداشت است که بنظر عموم و همچنین صاحبان این مشاغل، دارای سختگیری غیرواقعگرایانه است و مورد نقد واقع می­‌شود. اما واقعیت چیست؟

در این یادداشت ضمن نشان دادن مهم‌ترین نکات منفی از وضعیت موجود و از منظر بهداشت، هدفم این است که دو روی یک سکه را با هم ببینید (آنچه در ظاهر به عنوان ظرفیت گردشگری می‌بینیم و آنچه باید موجود باشد) تا انتخاب درست­‌تری چه در مسیر تصمیم‌­سازی و تصمیم‌­گیری­‌های کلان و ساختاری و چه به عنوان یک گردشگر و حامی توسعه گردشگری داشته باشیم.

گاری کبابی‌­ها و کارفودها عموما به دو دسته دارای تولید و عرضه موادغذایی بحرانی(حساس به فساد مثل گوشت، بستنی و …) و غیربحرانی تقسیم می­‌شود. در این مقاله بطور اخص به مراکز سیار با عرضه موادغذایی بحرانی می‌پردازیم.

مهم‌­ترین، بحرانی­‌ترین و مورد بحث‌­ترین موضوع در مورد گاری‌­کبابی­‌ها و کارفودهای با عرضه موادغذایی بحرانی، نداشتن واحد پشتیبان است که لازم است از خود بپرسیم مراحل آماده‌سازی این موادغذایی در کجا و چه فضایی انجام می‌­شود؟

منظور از فضای آماده‌­سازی، نگهداری گوشت، قطعه قطعه کردن، مزه‌دار کردن و مرینیت گوشت، فریز کردن و نگهداری در دمای مناسب تا مرحله پخت و سرو و شستشوی ظروف، تامین آب بهداشتی و آب گرم و زیرساخت‌­های این امور مثل فضای بهداشتی نگهداری تجهیزات و ظروف، دفع بهداشتی فاضلاب و زباله و کنترل حشرات و ناقلین بیماری‌زا است.

وجود چنین واحدی تحت عنوان واحد پشتیبان پیش نیاز شروع به کار این مراکز است که عموما در حال حاضر چنین شرایطی برای هیچ یک از آنها در رشت وجود ندارد.

مبحث مهم بعدی که به عنوان مشتری نیز براحتی می‌توانیم وضعیت آن را ارزیابی و رصد کنیم نظافت و بهداشت فردی کارکنان و دست­اندرکاران آماده‌سازی و تهیه غذاست. با توجه به مبحث نبود زیرساخت که در بالا به آن اشاره کردم و برای این بخش نیز حیاتی است.

داشتن کارت سلامت پرسنل درگیر موادغذایی که البته معتبر باشد و در معرض دید مشتری و همچنین داشتن گواهینامه بهداشت که از سوی مراجع ذی صلاح وزارت بهداشت و پس از گذراندن دوره آموزشی اجباری برای پرسنل صادر می­‌شود از جمله شاخص‌­های مهم در مبحث بهداشت فردی هستند.

تمیز بودن دست­‌ها، استفاده از دستکش یکبار مصرف به شیوه اصولی، دستهای فاقد قارچ، زائده‌های پوستی و التهاب نیز پارامتر مهمی در سنجش وضعیت بهداشت فردی پرسنل و در مرحله بعد یکی از موارد مهم توجه به نظافت لباس کار پرسنل و همچنین تنظیف­‌ها و دستمال‌­هایی است که با آن سطوح، دست و تجهیزات را تمیز می­‌کنند.

تجهیزات و ظروفی که با آن کار می­‌کنند نیز می‌­تواند شاخص خوبی برای ارزیابی وضعیت بهداشتی این مکان‌­های عرضه باشد.

به نظر شما در پایان یک وعده کاری، گوشت و موادغذایی اضافی که به فروش نرسیده است در این مکان‌ها، دوریخته می‌­شود؟ در بازدیدها دیده شده که در چنین موقعیتی، موادغذایی بحرانی به محل پارکینگ گاری­‌کبابی‌­ها منتقل شده و در حالی که ساعت‌­ها در دمای محیط نگهداری شده مجددا برای روز کاری بعد فریز می‌­شود.

در بسیاری از موارد گوشت یا امحاء و احشاء آن در حال فساد بوده که مزه‌­دار شده و مجدد در چرخه استفاده قرار می­‌گیرد. عموما پارکینگ گاری‌­کبابی‌ها در گاراژهای فاقد هرگونه زیرساخت­‌های اولیه بهداشتی است و در کارفودها زیر بندرت موارد دارای زیرساخت‌های مناسب فراهم شده است.

این واقعیت می‌تواند براحتی به دلیل آمار بالای آلودگی‌های متقاطع موارد مسمومیت­‌های غذایی را افزایش دهد. موارد مسمومیت خفیف تا حاد که پیامدهای حاصل از آن در دراز مدت و بر بدنه، اقتصاد خانوار، سیستم ایمنی افراد و به طور کلان­تر سیستم بهداشت و درمان و اقتصاد سرزمین می‌گذارد.

در بازدیدهای اخیر مرکز بهداشت، یکی از گاراژهای پرریسک در همین رابطه که مراحل قانونی برای پلمب آن انجام شد در حال حاضر مشغول بهسازی کامل مکان و ایجاد فضایی بهداشتی به عنوان واحد پشتیبان می­‌باشد.

به طور کلی شهروندان و گردشگران باید آگاه باشند که نظارت بر اینگونه مکان‌ها بسیار ضعیف و فاقد ساختار مشخص و عموما غیرقابل پیگیری است که می توانند خود بازو­های اجرایی بازرسی باشند و موارد خود را جهت پیگیری­‌های بعدی به مرکز بهداشت یا دامپزشکی و یا شهرداری اطلاع دهند.

رشت با تبدیل شدن به شهر خلاق خوراک‌شناسی و فرهنگ غنی غذایی آن بی­‌شک پتانسیل ارتقاء و شاخص شدن در صنعت غذا را دارد و نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط هیچوقت مانع این رشد نخواهند بود که در سطحی کلان می‌دانیم باعث ارتقاء شاخص‌های اقتصادی شهر و استان نیز خواهد شد.

این نیروی بالقوه وجود دارد تا ما با مدیریتی همه جانبه و مشارکت محور با نظارت سازمان‌های مسئول مثل شهرداری، مرکز بهداشت و اداره دامپزشکی و … بستری مناسب فراهم کنیم باعث شکوفایی اقتصادی، کسب درآمد پایدار شده و زیبایی دوچندان به شهر زیبای رشت به ارمغان بیاوریم.

«کارشناس بهداشت محیط »

نظرات بسته شده است.