جای خالی حفاظت از معماری چوبی

1 209

بناهای چوبی روستای تاریخی امام‌زاده ابراهیم حیران مانده‌اند، رنجی که از حریق مهیب به آن‌ها رسیده را تحمل کنند یا رنجی که ازآسیب‌های عمدی بعد از حریق از سوی مدیران بالادستی که ناشی از واقف نبودن اهمیت حفظ و نگهداری به آن‌ها می‌رسد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که هیچ الزامی، برای انتخاب سازه چوبی برای ساخت و ساز مجدد در امامزاده ابراهیم شفت نیست! مگر نه آن است که ارزش معماری گیلان، بالاخص شهرک تاریخی امام‌زاده ابراهیم به ارزش‌های معماری چوبی است. چوب عنصری بوم آورد در شکل‌گیری اصلی  ساختمان‌های چوبی این منطقه،  نقش اصلی را به عنوان پدیده‌ای عینی – ذهنی در بستری زیبایی از طبیعت در جوار حرم امامزاده ابراهیم ایفا می‌کند و درحال حاضر ما با پدیده‌ای به عنوان منظر آیینی روبه رو هستیم که با گذشت زمان در دل تاریخ و مردم نفوذ پیدا کرده و این تصویر بـه عنوان یـک اصل از پیـش تعیین شـده در ذهـن مـردم باقـی مانـده است.

 سازه‌های چوبی روستای امامزاده ابراهیم در طی این سال‌ها به واسطه خاصیت سازه‌ای و سبک بودن و حالت نسبتاً ارتجاعیشان در مقابل نیروهای خارجی اعم از تندبادها، که در روستا امام زاده ابراهیم سرعت آن‌ها گاهی ۷۰ الی ۸۰ کیلومتر در ساعت نیز می‌رسد و نیز در مقابل زلزله مقاومت خوبی داشته‌اند.

 آنچه جالب توجه است در زلزله ویرانگری که در سال  ۱۳۶۹ در رودبار اتفاق افتاد با وجود نزدیکی این روستا به یکی از گسل‌های معروف این منطقه به نام” گسل رودبار” و با اینکه شدت این زلزله در روستای امامزاده ابراهیم نیز تقریباً یکسان بود اما خسارات جانی و مالی این  روستا انگشت شمار و در حد یک الی دو مورد گزارش شده است که نشان از مقاومت ساختمان‌های این روستا در برابر زلزله است.

اما مشکل اصلی استفاده از چوب درمعماری روستای امامزاده ابراهیم خطر بروز آتش‌سوزی است که متاسفانه این روستا برای بار پنجم آن را تجربه کرده است و ما شاهد هستیم که به رقم مقاومت در برابر نیروهای خارجی به واسطه اهمال کاری و مداخلات بی‌رویه متولیان امر در برابر نیروهای داخلی در امان نمانده است. قطعا آتش‌سوزی امامزاده ابراهیم مقصرانی دارد اعم از دهیار و… اما این میان یک سوال پیش می‌آید آیا تجربه جهانی در مواجهه با چنین وقایعی این گونه است که به جای حل مسئله صورت مسئله را پاک کنند؟ در چنین موضوعی ساختارهای سازه‌ای چوبی را برچیدند؟ به جای تخریب بی نظیر روستای چوبی امامزاده ابراهیم گیلان وقت آن نرسیده ما بنیادی برای توسعه و حفاظت معماری چوبی تاسیس کنیم؟

به راستی چگونه این تلاقی الگوی کالبدی با مکان زیارتی مقدس امامزاده ابراهیم که برخاسته از دل طبیعت و ریشه در احترام به عناصر طبیعی دارد و سال‌های سال این تعامل دوسویه به عنوان یک اصل نانوشته ریشه در ذهن مردم از نسلی به نسل دیگر دوانده و جنبه خاطره انگیزی داشته و سالانه بسیاری از گردشگران برای دیدار از یک مکان توریستی و گردشگری آیینی به آن جا سفر می‌کنند را می‌توان با نظرات غیر کارشناسی و پیشنهاد جایگزینی مصالح بنایی به جای مصالح چوبی به ورطه نابودی و فراموشی سپرد.

آنچه مسلم است ابزارها و روش‌های جدید حفاظت که با کمترین دخالت در ساخت و ساز و ساختار شهر‌های چوبی که سطح بالایی از ایمنی در برابر حریق را تامین خواهد کرد یکی از بهترین گزینه‌های التیام بخش این رنج خواهد بود.

1 نظر
  1. روح اله می گوید

    تنها باز مانده زنده از معماری چوبی خانه های گیلان که تا هجوم معماری سنگی پس از انقلاب پایدار بودند همین شازده ابراهیم هستش…
    باید مقصرین در نگهداری رو مجازات کرد تا معماری چوبی پایا و مانا باشن..

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.