بارش کم بهار امسال و گرمای تابستان دست به دست هم داد تا برای باغداران مرکبات شرق گیلان، سالی پرخیر و برکت رقم بخورد. اگرچه در فصل تولید امسال باغداران مرکبات گیلان مانند سالهای گذشته با سرمازدگی و کاهش محصول مواجه نبودند و درختان پرتقال و نارنگی با محصول خوبی به بار نشست اما ظاهرا قرار نیست مزه شیرین پرتغال به کام باغداران شیرین بنشیند، چرا که افزایش هزینه‌های تولید در کنار جولان دلالان در قیمت گذاری محصول، نفس باغداران را به شمارش‌انداخته است.
افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی، حضور دلالان بر سر باغات و قیمت گذاری پایین مرکبات توسط آنها، افزایش هزینه‌های جانبی مانند کود، سم و بسته بندی موجب شده باغداران شرق استان از همین حالا که چند روزی به برداشت مرکبات باقی مانده نگران فروش محصول خود با قیمت‌های پایین باشند. این درحالیست که زمزمه‌هایی از واردات مرکبات خارجی از نوع پرتقال لبنانی در بازارهای محلی گیلان شنیده می‌شود که ازهمین حالا اثر منفی خود را در کاهش قیمت فروش پرتقال محلی گذاشته است.
جولان دلالان در قیمت گذاری مرکبات
در این رابطه نیک فرجام یک باغدار لنگرودی به مرورمی‌گوید: امسال فقط در تولید پرتقال تامسون کاهش داشتیم که آنهم به دلیل ریزش گل در بارندگی‌های بهاری بوده. خوشبختانه در سایر مرکبات از جمله نارنگی، پرتغال محلی و خونی حتی افزایش تولید داشتیم. اما نگرانی باغداران بیشتر ازتوزیع پرتغال لبنانی در بازار است. این باغدار می‌پرسد؟ چرا درسالی که برای باغدار پرمحصول و خوب بوده و تولید کننده می‌تواند از حاصل دسترنج خود سود کند، مرکبات خارجی در بازار توزیع می‌شود.
نبود قیمت گذاری مشخص از سوی جهاد کشاورزی و تعیین نرخ‌های پایین توسط دلالان موجب شده، قیمتها عادلانه نباشد و دخل و خرج باغدار در فصل برداشت تامین نشود و قیمتها جوابگوی هزینه‌های تولید نباشد
وی ادامه می‌دهد: امسال افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی مهم‌‌ترین مشکل باغداران بود. کاهش سهمیه نهاده‌های کود وسموم ازسوی جهاد کشاورزی موجب شد، باغداران هرکیلو کود و فسفات را به قیمت ۵۵۰ هزارتومان با نرخ آزاد خریداری کنند.
وی با انتقاد از حضور دلالان بر سر باغات و پیش خرید کردن محصول نیز می‌افزاید: نبود قیمت گذاری مشخص از سوی جهاد کشاورزی و تعیین نرخ‌های پایین توسط دلالان موجب شده، قیمتها عادلانه نباشد و دخل و خرج باغدار در فصل برداشت تامین نشود و قیمتها جوابگوی هزینه‌های تولید نباشد.
برخی از دلالان میوه‌های مرغوب باغات را باقیمتهای پایین خریداری می‌کنند و با بسته بندی در انبارها آن را با قیمت بالاتر در مناطق دیگربفروش می‌رسانند. این وسط سودی عاید باغدار نمی‌شود و سود اصلی را دلال می‌برد.
«حیدر رضایی» باغدار رودسری نیز به مرور اضافه می‌کند: به تازگی فصل برداشت مرکبات را شروع کرده و قیمت گذاری فعلی را راضی کننده نمی‌دانم. چون با توجه به هزینه کرد بالا در بخش خرید کود و سموم به صورت آزاد آنهم بدون سهمیه، انتظار حمایت بیشتری از جهاد کشاورزی در نرخ گذاری مرکبات دارم.
رضایی با انتقاد ازعدم اطلاع رسانی جهاد کشاورزی در موعد توزیع سموم می‌گوید: اگر باغدار نتواند در زمان مشخص کود مورد نیازش را از مراکز توزیع و تعاونی تحویل بگیرد، سهمیه اش باطل می‌شود و به ناچار باید به طور آزاد آن را خریداری کند که هزینه‌های مضاعفی را به وی تحمیل می‌کند.
این باغدار نیز با گله مندی از حضور دلالان بر سر درخت اضافه می‌کند: متأسفانه برخی از دلالان میوه‌های مرغوب باغات را باقیمتهای پایین خریداری می‌کنند و با بسته بندی در انبارها آن را با قیمت بالاتر در مناطق دیگربفروش می‌رسانند. این وسط سودی عاید باغدار نمی‌شود و سود اصلی را دلال می‌برد.
رضایی قیمت پرتقال بروی درخت را جعبه‌ای ۵۰ الی ۱۰۰ هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: وزن هر جعبه ۱۳ کیلو است و این قیمت گذاری برای باغدار منصفانه نیست.
گیلان به دلیل خاک حاصلخیز و آب وهوای مناسب یکی از قطبهای تولید مرکبات در کشور است و هرساله محصولات متنوعی از نارنگی، پرتغال، سیب، نارنج و کیوی در باغات شرق استان تولید می‌شود. این استان با دارا بودن ۱۱ هزار و ۱۶۳ هکتار باغات مرکبات و ۲۶ هزار بهره بردار رتبه پنجم تولید مرکبات کشور را به خود اختصاص داده اما کمبود صنایع فراوری و تبدیلی مرکبات در گیلان جوابگوی میزان حجم تولید نیست وبخشی از تولید در چرخه فراروی قرار نمی‌گیرد. این درحالیست که ظرفیت خالی زیادی در حوزه مرکبات و در شرق گیلان وجود دارد.
ابتدای امسال بود که «پرویز محمدنژاد» نماینده مردم لنگرود با انتقاد از اینکه در کل شهرستان لنگرود و در شرق گیلان فقط یک کارخانه فرآوری میوه و آبمیوه گیری وجود دارد، خواستار استقرار صنایع فرآوری مرکبات در شرق استان شده بود.
احداث دو کارخانه فراوری مرکبات در رودسر
محمدنژاد در گفت وگوی دوباره با مرور درخصوص پیگیریهای انجام شده مبنی بر تشویق و استقبال سرمایه گذاران در راه‌اندازی صنایع فراوری مرکبات می‌گوید: در حال حاضر با پیگیریهای مستمر، دو کارخانه فراوری مرکبات در رودسر در دست احداث است.
وی با تأکید به زمانبر بودن فرایند احداث کارخانجات فراوری مرکبات و تامین تجهیزات از سوی سرمایه گذاراضافه می‌کند: به نظر می‌رسد با توجه به میزان اعتبارات در سال آینده در این بخش به نتیجه مطلوبی دست پیدا کنیم.
این نماینده مجلس با اشاره به احداث کارخانه کنسانتره و آب میوه گیری در رودسر می‌افزاید: توجه به فراهم بودن مواد خام و اولیه درمنطقه، راه‌اندازی این صنعت در شرق گیلان، الگویی برای سایر سرمایه گذاران در سرمایه گذاری صنایع فرآوری و تبدیلی باشد. چراکه در این حوزه با توجه به وجود مواد اولیه و بازار مناسب سوخت وجود ندارد.
محمدنژاد همچنین ازافزایش ۶ تا ۷ برابر قیمت کود و سموم باغی انتقاد کرده و بیان می‌کند: با توجه به آزاد سازی نرخ ارز در این حوزه، شاهد آزاد سازی قیمت نهاده های کودی بودیم که مورد اعتراض نمایندگان مجلس قرار گرفت اما توفیقی حاصل نشد لذا تلاش کردیم از لحاظ کمی، سهمیه مورد نیاز بازغداران را تا حدودی تامین کنیم.
جهاد کشاورزی مسوول توزیع سموم نیست
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی گیلان نیز با پیش بینی برداشت ۷ هزار و ۸۵۰ تن انواع نارنگی از باغات مرکبات استان به مرور می‌گوید: برداشت مرکبات گیلان با نارنگی آغاز شده و در اواخر آبان برداشت پرتغال شروع می‌شود. نارنگی ۵ درصد مرکبات تولیدی استان را به خود اختصاص داده است.
«منوچهر پارسافر» با رد توزیع هر گونه مرکبات خارجی در بازارهای گیلان تأکید می‌کند: جهاد کشاورزی به هیچ عنوان در زمان برداشت، اجازه ورود مرکبات خارجی را به بازار نمی‌دهد.
وی همچنین می‌افزاید: هنوز برداشت پرتقال در استان شروع نشده و قیمت گذاری از سوی جهاد انجام نشده است. پارسافر درتوزیع نهاده‌های کود وسموم باغی را با توجه به سهیمه ابلاغی باغداران اعلام می‌کند و می‌افزاید: سازمان جهاد کشاورزی متولی توزیع سموم نیست و شرکتهای تعاونی روستایی و مراکز توزیع براساس پهنه بندی و سهمیه شهرستانی نسبت به توزیع کود باغداران اقدام می‌کنند.
این مسؤول باغبانی استان، فعالیت دو واحد صنایع فراوری مرکبات در شهرستان رودسر را توجه به میزان تولید کافی می‌داند و می‌گوید: درحال حاضر ظرفیت این دو واحد برای منطقه کفایت می‌کند. در صورت لزوم با توجه به افزایش تولید وتقاضا ظرفیتهای جدید راه‌اندازی صنایع فراوری در شرق استان مجدد شناسایی می‌شوند.