«بررسی اقدامات صورت گرفته در حوزه زنان به‌ویژه در زمینه حمایت از توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و بیمه زنان خانه‌دار» گزارشی بود که در جلسه علنی روز گذشته(۵بهمن) مجلس شورای اسلامی قرائت شد. این گزارش از جانب کمیسیون اجتماعی تهیه شده و آمار و ارقام قابل توجهی را در رابطه با این موضوع در خود جای داده است.
در بخشی از این گزارش به آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اشاره شده است. با تکیه بر این اطلاعات می‌توان گفت تا سال۹۸، تعداد خانوارهای دارای سرپرست مرد بیش از ۲۲میلیون خانوار و تعداد خانوارهای دارای سرپرست زن بیش از ۳میلیون خانوار بوده است. همچنین تعداد خانوارهای دارای سرپرست مرد طی سال‌های ۹۰ تا ۹۸، حدود ۲۰.۶درصد رشد داشته و در مقابل تعداد خانوارهای معمولی دارای سرپرست زن، شاهد رشد حدود ۲۶.۸درصدی بوده است.
در دوره ۸ساله مذکور(۹۸-۹۰)، نسبت زنان خودسرپرست به زنان سرپرست خانوار با رشد حدود ۱.۴درصد به ۴۱.۵درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، نسبت زنان خودسرپرست به کل خانوارهای خودسرپرست از ۷۳.۹درصد در سال۱۳۹۰ به ۷۷.۳درصد در پایان سال۹۸ افزایش یافته است.
در بخشی از گزارش به آمار ارائه‌شده از سوی سازمان بهزیستی به کمیسیون اجتماعی اتکا شده است. طبق این آمار هم‌اکنون حدود ۲۴۷هزار ز»ن سرپرست خانوار مورد حمایت این سازمان قرار دارد. نکته‌ای که از جانب علی‌محمد قادری، رئیس سازمان بهزیستی، در جلسه علنی مورد تأیید قرار گرفت.
براساس توضیحات رئیس سازمان بهزیستی «هم‌اکنون ۲۴۷هزار خانوار زن‌سرپرست و نیازمند وجود دارد که با احتساب بعد خانوار معادل ۵۸۱هزار نفر هستند. در سراسر کشور برای جمعیتی معادل ۸درصد از خانوارها زن‌سرپرست است. این تعداد ۲۹.۵درصد به‌دلیل فوت سرپرست، ۲۶.۴درصد به‌دلیل طلاق و ۲۶.۷درصد به‌دلیل از کارافتادگی سرپرست و ۱۵.۴درصد به‌دلیل اعتیاد زندانی بودند و سایر موارد تحت پوشش سازمان بهزیستی و ۲درصد نیز دختران مجرد خودسرپرست هستند.»
بیمه زنان سرپرست خانوار
گزارش کمیسیون اجتماعی موجب شد تا انسیه خزعلی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده نیز در خانه ملت حاضر شود. بیمه زنان سرپرست خانوار موضوعی بود که خزعلی به آن اشاره کرد: «بیمه زنان خانه‌دار از دیگر نکات قابل تأمل است، اما با توجه به اینکه اجرای این مهم در عمل نیازمند اعتبارات زیادی است، پیشنهاد می‌شود به‌صورت متمرکز بیمه زنان سرپرست خانوار دارای بیش از ۳فرزند در دستور کار قرار گیرد.»
«طرح جامعی برای کسب‌وکار مبتنی‌بر ایجاد پایدار اشتغال با نگاه به خانواده» خبری بود که خزعلی در صحبت‌هایش به آن اشاره کرد و براساس گفته او «براساس این طرح جامع، پایداری مشاغل طی ۴سال مورد توجه قرار گرفته است؛ براساس این طرح ازدواج دهه شصتی‌ها و ارائه تسهیلات برای پیشگیری از خودسرپرستی این زنان در دستورکار قرار گرفته است، همچنین اشکالاتی در ارائه وام‌های خوداشتغالی ۵۰میلیون تومانی وجود داشت که برخی افراد به ۳ضامن نیاز داشتند، اما اکنون این وام‌ها به‌صورت قرض‌الحسنه و با یک ضامن ارائه می‌شود. در این میان با همکاری بانک مرکزی مقرر شده کارآفرینانی که زنان سرپرست خانوار را به‌کار می‌گیرند، بتوانند تسهیلات دریافت کنند.»
دستور کار وزارت کشور
«کیفیت‌بخشی به سکونتگاه‌های زنان خانوار در مناطق غیررسمی» ازجمله اقداماتی است که بنابر گفته احمد وحیدی، وزیر کشور مورد توجه این وزارتخانه قرار گرفته است.
وحیدی در توضیح اقدامات وزارت کشور توضیح داد: «حمایت از زنان دارای همسران زندانی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در ۱۰استان در دستور کار قرار دارد. ما زنان سرپرست خانواده را در ۴دسته؛ همسران فوت شده، زنان مطلقه، مجرد قطعی و بدسرپرست تقسیم‌بندی می‌کنیم.»
براساس گفته او «طرح توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار در ۱۰استان با مشارکت سه‌جانبه برای ۵هزار و ۷۰۰زن سرپرست خانوار اجرا شده است. در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، آذربایجان‌غربی، خوزستان، البرز، فارس، کردستان، کرمان، کرمانشاه و هرمزگان این مهم دنبال شده است. اولویت دادن به موضوع زنان سرپرست خانوار در همه برنامه‌های فوق‌العاده برای کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی از محل سازمان امور اجتماعی به‌ویژه در برنامه‌های جلوگیری از طلاق، اعتیاد، مفاسد اخلاقی و مناطق حاشیه‌نشین انجام شده است.»
آمارهای متفاوت
در بخشی از گزارش کمیسیون اجتماعی مجلس به فعالیت‌های وزارت کشور و تفاوت آمار ارائه‌شده از سوی این وزارتخانه با سایر گزارش‌ها پرداخته شده است: «مطابق گزارش واصله از وزارت کشور تعداد خانوارهای زن‌سرپرست طی سال‌های ۹۵ تا ۱۴۰۰، ۴میلیون و ۶۶۸هزار و ۱۶۴نفر است؛ این در حالی است که در برخی گزارش‌های واصله تعداد زنان سرپرست خانوار ۳میلیون نفر عنوان شده است.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز در رابطه با گزارش کمیسیون اجتماعی به آمار زنان سرپرست خانوار پرداخت: «حدود ۵میلیون نفر زن سرپرست خانواده وجود دارد که ۵۲درصد این افراد فاقد بیمه و مستمری و ۳۸درصد هم جزو ۳دهک پایین جامعه هستند و قریب به یک‌میلیون نفر از زنان سرپرست خانواده هم تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند.»
براساس گفته قالیباف بیمه زنان سرپرست خانوار و بیمه زنان خانه‌دار ازجمله موضوعات مهمی است که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است: «در لایحه بودجه۱۴۰۱ و برنامه هفتم که در دستور کار قرار دارد باید به این موضوع توجه شود. بند(۱۶) تبصره(۱۴) لایحه بودجه مختص حوزه زنان سرپرست خانوار است، با توجه به اینکه هنوز در حوزه هزینه‌ها، بررسی تبصره(۱۴) در دستور کار قرار نگرفته است، باید این موضوع را مورد توجه جدی قرار داد.»
