شخم زدن دوباره زمین، راه حل نیست

پیاده راه شهرداری رشت، پیاده راهی که نامش با «محمدعلی ثابت قدم» شهردار دو دوره گذشته این شهر گره خورده است. تنها شهرداری که موفق شد بعد از دهه ها یکی از مهمترین تغییرات نوین شهری را با احداث چند تقاطع غیر همسطح و ساخت پیاده راه فرهنگی در بافت مرکزی و تاریخی رشت اجرایی کند. پیاده راه فرهنگی یکی از بزرگترین پروژه های عمرانی رشت است که میدان قدیمی شهرداری، بازار و خیابانهای منتهی به آن را با تغییر و تحولات زیادی مواجه کرده است. شاید اکنون رشت تنها شهر کشور باشد که توانسته در راستای طرح بازآفرینی شهری ضمن احیای بافت تاریخی، فضای مفرحی را به سبک میدانهای سنگفرش شده اروپایی برای شهروندان خود و گردشگران فراهم کند.

اما پیاده راه شهرداری روی دیگری هم داشت. بسته شدن شاهرگهای ارتباطی منتهی به میدان شهرداری و اعتراض کسبه میدان بزرگ به کسادی بازار پس از ساخت پیاده راه. بازاری که نیمی از مردم شهر برای خرید مایحتاج روزانه در آن تردد می کنند و به نوعی قلب رشت شناخته می شود.

در عین حال ساخت پیاده راه فرهنگی و مسدود شدن خیابانهای منتهی به میدان شهرداری بدون احداث رینگ شهری جدید همواره مورد اعتراض نمایندگان و کارشناس شهری و بازاریان قرار داشت و آن را پروژه ای عجولانه و بدون پشتوانه کارشناسی دانستند و خواستار اصلاح آن بودند. مطالبه ای که تاکنون ادامه دارد و حتی به وعده های انتخاباتی شورانشینان تبدیل شد. اما این بار “ناصر حاج محمدی” شهردار جدید رشت در دیدار با بازاریان وعده اصلاح پیاده راه شهرداری داد. وی ابتدا گفت قصد دارد که پیاده راه شریعتی به علم الهدی را به هم متصل کند که با واکنشهایی روبرو شد. سپس با اصلاح گفته اش اعلام کرد که قصد دارد مسیر شریعتی به سعدی را برای تردد خودروها بازگشایی کند. پیاده راهی که هزینه های چندین میلیاردی از بودجه عمرانی، مالیات و عوارض شهروندان را در خود بلعیده است. حال سوال این است که بازگشایی پیاده راه برای خودروها و جلب اعتماد و خشنودی بازاریان چه تبعات و هزینه های مضاعفی برای شهر رشت دارد.  گفته می شود این طرح یعنی بازگشایی مسیر از شریعتی به سعدی از طرق تملک برخی از املاک قبلا هم مطرح شده است. در این زمینه شهردار رشت با بیان اینکه هیچ برنامه ای مبنی بر از بین بردن پروژه پیاده راه فرهنگی وجود ندارد، گفته است که؛ “باید نسبت به اصلاح راههای دسترسی خیابانهای منتهی به پیاده راه اقدامات لازم صورت پذیرد. از این رو سعی بر آن است تا از مجاور خیابان شریعتی و سعدی با خرید واحدها و املاک مشخص این مسیر بازگشایی و بدین وسیله تا حد زیادی از مشکلات شهروندان، گردشگران و به خصوص بازاریان مرتفع شود. ” با این حال هنوز هم مشخص نیست این بازگشایی با چه مکانیزم و بودجه‌ای انجام خواهد شد؟ آن هم املاک میلیاردی خیابانهای شریعتی و سعدی و وجود ساختمانهایی چون دخانیات، شهربانی سابق و مخابرات و…  در حالی که بازگشایی بسیاری از خیابانهای رشت درگیر تملک چند مغازه بسیار ارزان در مقایسه با املاک محدوده بافت مرکزی هستند. از سویی ایجاد پارکینگ طبقاتی در این محدوده به دلیل وجود بافت تاریخی ممنوع است.

با این حال با چند صاحب نظر و کارشناس شهری گفت و گو کردیم و نظراتشان را جویا شدیم.

رضا جمشیدی عضو شورای چهارم: رشت نیاز به تونل زیرزمینی دارد

“رضا جمشیدی چناری” کارشناس شهری و رییس شورای چهارم رشت دراین باره می گوید: اعتقادی به نابودی پروژه هایی که در گذشته انجام شده ندارم. در عوض، اگر توانش را داریم راهی جدید برای بازگشایی گره های ترافیکی در بافت مرکزی باز کنیم.
جمشیدی به طرح پیشنهادی خود برای حل مشکل ترافیک بافت مرکزی رشت اشاره می‌کند و ادامه می دهد: احداث تونل دوقلو زیرگذر از تقاطع حاجی آباد به ابتدای سعدی و تونل زیرگذر تقاطع تختی به سبزه میدان می تواند کریدوری جدید در شریان مرکزی رشت باشد.
وی با تاکید بر اینکه شخم زدن دوباره زمین راه حل نیست می گوید: در زمان اجرای پیاده راه نقدهای بسیاری داشتیم. حال که کار اجرایی شده نباید آن را تخریب کنیم. در حال حاضر دنیا با استفاده از تکنولوژیهای مدرن حفاری به زیر زمین رفته و تونلهای مترو و خیابان سازی می‌کند. بافت زمین در لندن مشابه رشت است و این شهر در حدود صد سال پیش با استفاده از این راهکار مشکلات ترافیکی خود را حل کرده است.

کارشناسان حوزه شهری می‌گویند اصلاح پیاده‌راه نیازمند تایید شورای عالی شهرسازی است. بافت سنتی و قدیمی رشت به راحتی اجازه آزاد سازی معابر را نمی دهد و هزینه بردار است. اما رشت باید به عمل جراحی زیرزمینی تن دهد.

وی در خصوص نیاز رشت به پارکینگهای طبقاتی اضافه می‌کند: شهرداری می تواند در همه خیابانهای منتهی به میدان شهرداری پارکینگهای مکانیزه احداث کند. هر چند که در حال حاضر چند پارکینگ در چهارراه میکاییل در حال فعالیت هستند اما باز مشکل ترافیک در این مسیر حل نشده است. پس احداث پارکینگ به تنهایی راه حل نیست. شهردار به فکر بازگشایی گره ترافیکی شهر در رینگ های جدید باشد.
جمشیدی در خصوص ادامه رینگ شهری صیقلان- سعدی به معلم معتقد است: بافت سنتی و قدیمی رشت به راحتی اجازه آزاد سازی معابر را نمی دهد و هزینه بردار است. اما اعتقاد دارم رشت باید به عمل جراحی زیرزمینی تن دهد. این نکته آلترناتیو من است و اگر چه هزینه زیادی به همراه دارد اما رشت می تواند مانند مشهد با ایجاد خیابانهای زیرگذر معضل ترافیک و تردد خود را رفع کند. مدیریت شهری می‌تواند از ظرفیت معاون رییس جمهور ـ دکتر نوبخت ـ و نمایندگان استان برای تأمین منابع و بودجه این طرح استفاده کند اما متأسفانه مشکل از متولیان ماست که فرصتها و اعتبارات را هدر می‌دهند.

الطافی عضو پیشین شورای شهر رشت: ادعای حاج محمدی ناشی از عدم شناخت وی از شهر رشت است

“محمد مهدی الطافی” یکی از اعضای پیشین شورای اول شهر رشت نیز با اشتباه بیان کردن وعده شهردار معتقد است: احتمالا منظور شهردارجدید اتصال شریعتی به سعدی بود که به دلیل عدم شناخت کافی از رشت نتوانسته به خوبی آن را به بازاریان عنوان کند. اما اگر هدف وی اتصال شریعتی به سبزه میدان باشد این کار از اساس و بنیان اقدامی نادرست و غیر کارشناسی است. چرا که هر کاری بدون مطالعه محکوم به شکست خواهد بود. شاید وعده بازگشایی مسیر خیلی راحت به زبان آورده شود اما بدون مطالعه زیانها و محاسن آن محکوم به شکست است. همانگونه که راه گریزی در ساخت پیاده راه برای بافت مرکزی پیش بینی نشده بود و اکنون در پی چاره ای برای آن هستند.
الطافی با بیان اینکه نگذاریم حرفهای خام، بدون مطالعات مهندسین مشاور بیان شود بر ادامه رینگ ناتمام رشت تأکید می کند و می گوید: این طرح از ۱۸ سال گذشته آغاز شده و در صورت تکمیل می‌تواند موجب تخلیه ترافیک خیابانهای سعدی و تختی باشد.

رضایی راد شهرساز: اصلاح پیاده راه کاری سخیف است

«رضا رضایی راد» شهرساز نیز در این باره معتقد است: هر پروژه ای در شریان اصلی شهر بدون پرسش از کارشناسان به نتیجه مطلوب نمی رسد. در واقع این قبیل پروژه ها در شهرهای بزرگ اجرایی نمی شوند.
این شهرسازمی گوید: پیاده راه تابع یک سری عوامل در ساختار شهری است و ساخت آن نیاز به پیش شرط هایی در شریان اصلی و ارتباطات درون شبکه ای شهر دارد که طی آن معابر جانبی شکل بگیرد. اما این مسأله مورد توجه قرار نگرفت و پیاده راه به صورت خام اجرایی شد.
وی ادامه داد: برای بازنگری و اصلاح پیاده راه باید تردد درون شهری به محلات و نقاط مهم شهر تسهیل شوند. تلفیقی از عواملی که تکمیل کننده خطوط سواره و پیاده شهری باشند. به نظر من این ادعا برای اصلاح پیاده راه بسیار سخیف است.

رسولی عضو شورای شهر: اتصال شریعتی به سعدی در ساخت پیاده راه مبهم ماند
“رضا رسولی” عضو شورای شهر و رییس کمیسیون حمل و نقل ترافیک شورای شهر در واکنش به این ادعا می‌گوید: ساخت پیاده راه مراحل استصوابی قابل ملاحظه ای را طی کرد و مصوبه کمیسیون ماده ۵ را دارد و اصلاح آن کار ساده ای نیست و نیازمند مطرح شدن در شورای عالی شهرسازی و طی کردن فرآیندهای مختلفی است.
عضو شورای شهر با تأکید بر اینکه گمان می‌کنم منظور اصلی شهردار اتصال شریعتی به خیابان اقتصاد در سعدی بوده باشد می گوید: در ساخت پیاده راه این اتصال مبهم باقی مانده بود.
رسولی بر اجرای فعالیتهای عملکردی که منجر به ارتقا وضعیت اقتصادی و گردشگری پیاده راه بشود تأکید می‌کند و می گوید: تغییر کالبدی پیاده راه، راه حل نیست.
وی ادامه داد: در این مسأله باید توجیه فنی و قوی وجود داشته باشد. هر چند که بازاریان هم حق دارند و باید اقتصاد بازار متحول شود اما اصلاح مسیر راه حل نهایی نیست.
عضو شورای شهر نیز اتصال صیقلان و سعدی و معلم را یکی از راهکارهای تسهیل ترافیک و تردد بافت مرکزی رشت دانست و افزود: تمرکز به روی داشته های فعلی و پاک کردن صورت مسأله مشکل را حل نمی‌کند.