شهر دوستدارکودک؛ از رویا تا واقعیت

می‌خواهیم بدانیم که شهر دوستدار کودک چیست؟ چه شاخص هایی دارد و آیا شهر تاریخی و خلاق رشت می‌تواند یک شهر دوستدار کودک نیز باشد ؟

کودکان عامل پیوند نسل‌های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می‌شوند؛ انتقال سنت‌ها، فرهنگ‌ها، اعتقادات، باورها و پیشینه‌های هویت بخش و در صورت لزوم اصلاح محیط اجتماعی در هر جامعه از طریق کودکان میسر است.

اهمیت داشتن موضوع کودک و تشویق به یک زندگی جمعی، زمینه سازی برای تعالی فکری و تربیتی او و تحلیل چگونگی ارتباط مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه شهری با مسائل کودک به ویژه در ابعاد اجتماعی، مساله ای مهم است که مورد توجه جامعه شناسان در جوامع امروزی قرار گرفته است و از نظر شهروند و حقوق شهروندی قابل طراحی است.

بنابراین برای داشتن شهر دوستدار کودک، می‌باست به موارد بسیار مهمی توجه کرد. مانند زیرساخت های شهری، امکانات مورد نیاز، آموزش و به ویژه توجه به امنیت کافی برای کودکان، در این بین قبل از هر اقدامی نیاز به مطالعه و پژوهش، طراحی، برنامه ریزی داریم.

وقتی از شهرِ دوستدار کودک سخن گفته می‌شود؛ اغلب منظور شهری است که از چنین امکانات و ویژگی‌هایی برای زیست کودکان برخوردار است. امکاناتی نظیر پارک‌های ویژه کودک، خانه های بازی، خانه های پرورش فکری، فرهنگسراها، کانون های پرورش فکری استاندارد، کافه ها و رستوران های ویژه کودکان و اماکنی همه جانبه برای بازی کودکان با امنیت کافی، وسایل بازی متناسب با مراحل رشد کودکان، محل‌های عبور و مرور امن در خیابان، مبلمان شهری مناسب، دسترسی راحت به فضاهای آموزشی رسمی و فوق‌ برنامه، دسترسی به امکانات ورزشی مناسب و وجود مراکز ارائه خدمات به کودکان دارای نیازهای ویژه و توانایی‌های متفاوت از جمله شاخصه های شهر دوستدار کودک است.

برای مثال مدیران شهرداری باید بپذیرند که اگر مادری با کودک خود بخواهد از شرق تا غرب مسیر پیاده راه فرهنگی شهرداری رشت را بپیماید، توان لازم را دارد؟ چه تمهیداتی شهرداری رشت برای کودکان در این پیاده راه و یا مراکز خرید بزرگ اندیشیده است ؟

باید اذعان داشت؛ رشت شهری است که با همه زیباییهایش؛ شهروندانی آگاه، شاد و خلاق، کودکان باهوش و با استعداد در بسیاری از زمینه ها داردکه تشنه یادگیری اند و اغلب خانواده‌هایی حتی  با وضعیت مالی متوسط دارد که مدام در حال تلاش برای ارتقای کودکان خود هستند، اما با این حال کودکان خود را به کلاس های هنری، موسیقی، ورزشی ، زبان و … فرستاده و بسیار برایشان وقت می‌گذارند.

به نظر می‌رسد؛ این نوع فعالیت ها تاکنون خودجوش و مردمی بوده و مدیران، مسوولان و برنامه ریزان شهری هنوز برنامه ای هدفمند و استراتژی لازم را برای داشتن یک شهر دوستدار کودک نداشته اند.

از این‌رو شهر رشت با همه توانایی های منحصر به فرد خود برای اینکه یک شهر دوستدار کودک باشد، به قدر کافی آماده نیست، و تنها زمانی می‌تواند به این امر دست یابد که به زیرساخت‌های اولیه مورد نیاز و همه جانبه آن توجه شود.

باید بدانیم شهر خلاق صنایع دستی، شهر خلاق خوراک، شهر تالابی، شهر دوستدار محیط زیست، شهر دوستدار کودک و … تنها یک نام نیست، بلکه قبول یک مسوولیت است، همگام شدن با شبکه های بین المللی شهر دوستدار کودک و مسوولیتی است برای مدیران، برنامه ریزان، شهروندان و همه اقشار آن جامعه که در این راستا  گام بردارند و محیطی فراهم شود تا همگان و به ویژه کودکان از آن شهر خلاق ، پویا و دوستدار کودک بهره مند شوند.

*عضو هیات علمی دانشگاه و مدیر عامل موسسه محیط زیستی گیلان پاک