به مناسبت هفته گردشگری، رویداد تحول آفرینی در گردشگری پایدار با تاکید بر نقش سازمان‌های مردم نهاد در اکوتوریسم به میزبانی موسسه گردشگران پایدار گیل در رشت برگزار شد.
«جواد هادی‌زاده» دبیر نشست هدف از برگزاری این برنامه را دستیابی فعالان محیط‌زیست و دانشگاهی به راهکارهای جدید به منظور حفظ محیط‌زیست از آسیب‌های گردشگری انبوه بیان کرد.
ظرفیت بُرد مناطق گردشگری ارزیابی شود
در ابتدا «رضا زمانی» مشاور محیط‌زیست استان با تاکید به این‌که گردشگری و اکوتوریسم و محیط‌زیست با هم نقاط مشترک زیادی دارند می‌توانیم در پروژه‌های مشترک، آسیب‌های محیط‌زیست استان از گردشگری انبوه را کاهش دهیم. متاسفانه در سال‌های اخیر اکوسیستم گیلان تحت‌تاثیر این گردشگری شکننده شده است.
وی تصریح کرد: آمار بالای تولید زباله در ایام گردشگری و ورود ۸۷ درصد فاضلاب به رودخانه‌ها و دریای خزر، هزینه‌های محیط‌زیستی استان را افزایش داده است. زمانی با بیان این‌که لازم است پتانسیل‌ها و چالش‌های هر منطقه گردشگری برای حضور گردشگران ارزیابی شود خواستار بررسی ظرفیت برد مناطق گردشگری استان شد.
مناطق گردشگری متولی ندارد
«نسیم طواف‌زاده» مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان نیز در سخنانی با بیان این‌که چه فرد یا نهادی متولی ازریابی ظرفیت برد مناطق گردشگری خواهد بود؟ تاکید کرد: هر برنامه اجرایی در عرصه گردشگری و حفاظت محیط‌زیست باید متولی داشته باشد.
وی تصریح کرد: در کنار بحث پتانسیل و چالش‌های مناطق گردشگری باید ظریب نفوذ افراد در مناطق نیز مورد توجه قرار بگیرد تا از قدرت نظارتی و تعیین حد و مرز در هر منطقه برای اطلاع‌رسانی و تذکر به گردشگران و تور لیدرها برخوردار باشد.
مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان با اشاره به ناکارآمدی دولت‌ها در این حوزه تصریح کرد: فعالین محیط‌زیست و سمن‌ها به هنگام مشکلات و چالش در کنار هم قرار می‌گیرند و بعد از آن اجرای مدل‌های توسعه پایدار در گردشگری و محیط‌زیست به کنار گذاشته می‌شود و این تسلسل برای سال‌ها ادامه دارد.
وی تاکید کرد: ما نیاز به هدف‌گذاری برای موضوعات مشخص و پیوند میان شبکه‌ها و تشکل‌ها برای همکاری متعهدانه در این حوزه داریم.
مدیران گردشگری و توهم دانایی
در ادامه «محمود عباسیان امین» راهنمای گردشگری و کنشگر اجتماعی بندر انزلی نیز خواستار اجرای مطالعات و ظرفیت سنجی از مناطق گردشگری شد و تاکید کرد: برای گردشگران واقعی که هزینه می‌کنند چه خدماتی فراهم شده است؟
وی تصریح کرد: مدیران گردشگری استان تصور درستی از گردشگری ندارند و با مشکل توهم دانایی در این حوزه مواجه هستند. ما به عنوان فعالین این بخش باید این مدیران را با حقایق گردشگری انبوه که موجب چالش‌های محیط‌زیستی شده آشنا کنیم.
چرا در گیلان چادر خوابی آزاد است؟
«پیمان بازدیدی» مدیرعامل موسسه سرزمین ایده‌آل نیز در این نشست با بیان این‌که در هیچ نقطه‌ای از کشور به مانند گیلان چادر خوابی در سطح شهر و پارک‌ها آزاد نیست افزود: در تعطیلات شهریور گذشته بسیاری از اقامتگاه‌های سنتی و بوم گردی خالی از ظرفیت بودند این درحالی‌ست که خط ساحلی و خیابان‌های شهرهای استان هزاران چادر خوابی داشتیم.
وی تاکید کرد: متاسفانه گیلانی تنها استانی است که برای چادر خوابی کنترل و نظارتی وجود ندارد. آمار بالای تولید زباله در دل جنگل‌ها محصول همین چادرخوابی است که اگر قانون نظارتی و ارزیابی از ظرفیت‌سنجی از برد مناطق گردشگری استان وجود داشت هیچ مسافری نمی‌توانست به راحتی چادر خوابی کند. تدوام این معضل به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در این حوزه بیشترین آسیب را وارد می‌کند.
شیوه نامه مسیرهای کوهنوردی اجرایی شود
«نیما فرید مجتهدی» پژوهشگر محیط‌زیست کوهستان و کارشناس هواشناس استان نیز با اشاره به این‌که ذائقه مردم در گردشگری و کوهنوردی تغییر کرده است تاکید کرد: در حال حاضر در برخی از عرصه‌های طبیعی کوهستان‌های گیلان به دلیل تغییر سبک گردشگری با آسیب‌های زیادی مواجه هستیم.
این پژوهشگر هجوم گردشگران انبوه به کوهستان‌های جنگلی استان را به دلیل نبود تولی‌گری مشخص دانست و اظهار کرد: سال‌های گذشته با همکاری سمن‌ها و جامعه محلی موفق به ایجاد یک مسیر صعود ثابت در کوهستان سماسوس شدیم. این شیوه‌نامه از بار حضور گردشگر در جبهه‌های دیگر این کوهستان کاست. لذا لازم است شیوه‌نامه مسیر کوهنوردی برای سایر مناطق کوهستانی استان اجرایی شود تا همه عرصه‌ها برای حضور گردشگران در دسترس نباشد.
وی همچنین با اشاره به احداث راه‌های جدید مناطق مختلف استان برای دسترسی استان‌های همسایه تصریح کرد: با راه‌هایی که دولت در این مناطق در دست احداث دارد ترافیک ورودی به استان و گردشگری انبوه بیشتر خواهد شد.
علم و عمل در کنار محیط زیست
«عباس عاشوری» رییس اداره حفاظت از زیست بوم دریایی محیط‌زیست گیلان نیز در سخنانی تاکید کرد: در راستای توسعه پایدار گردشگری و اکوتوریسم باید مباحث اجتماعی و اقتصادی نیز مد نظر قرار بگیرد.
وی تاکید کرد: ما برای توسعه پایدار به علم و عمل در کنار هم نیاز داریم تا با کمک سمن‌ها و جوامع محلی و ارایه یک مدل بتوانیم نیروهای نظارتی و حفاظتی محیط‌زیستی در حوزه تالاب‌ها و پرنده‌نگری و.. تربیت کنیم.
ذینفعی جوامع محلی در گردشگری
«حسین آقایی» کارشناس و پژوهشگر جنگل‌های استان نیز با تاکید بر فرهنگ‌سازی و ذینغ شدن جوامع محلی در بحث گردشگری انبوه بیان کرد: برای ساماندهی گردشگران در مناطق روستایی گردشگری باید برای بوم‌گردی برنامه هدفمند داشته باشیم . با ورود و درگیر شدن جامعه محلی بخشی از نظارت و حفاظت در حوزه اکوترویسم بر عهده آنان قرار می‌گیرد.
این کارشناس جنگل همچنین به از دست دادن بسترهای گردشگری اشاره کرد و افزود: با حجم بالای تقاضای ویلاسازی در برخی مناطق، ظرفیت گردشگری و محیط‌زیستی آن نقطه نابود می‌شود. چرا در گیلان مناطقی همچون شیطان کوه کم داریم؟ آیا امکان ظرفتیت سنجی از سایر مناطق برای ایجاد پارک‌های کنترل شده گردشگری وجود ندارد؟
آسیب نبود ظرفیت برد گردشگری به محیط زیست
«مریم موقر» راهنمای گردشگری نیز خواستار شناسایی ظرفیت مناطق گردشگری استان شد و اظهار کرد: موضوع ظرفیت برد در حال حاضر به هر دو حوزه محیط‌زیست و گردشگری آسیب زده است.
وی بیان کرد: دغدغه حفظ محیط‌زیست حلقه گمشده برخی گردشگران و راهنمایان گردشگری است در حالی که باید به این افراد اطمینان داد که با حفظ محیط‌زیست فرصت‌های شغلی گردشگری خود را می‌توانند در اختیار داشته باشند.
لازم به ذکر است در ادامه نشست، تعدادی دیگر از فعالان محوزه محیط‌زیست و گردشگری به بیان نقطه نظرات خود در حفاظت از محیط‌زیست و گردشگری پایدار پرداختند.