حواشی احداث سد شفارود در شهرستان رضوانشهر تمامی ندارد. این پروژه از آغاز ساخت تا به امروز چالشهای زیادی را پیش روی خود دیده است. بعد از اعتراضات کارگری جنوب کشور اکنون بحرانهای کارگری به گیلان نیز کشیده شده است. روز گذشته کارگران پروژه سد شفارود که از ابتدای سال جاری در بیکاری اجباری به سر می‌برند به دلیل عدم دریافت پنج ماه حقوق معوق در مقابل فرمانداری این شهرستان دست به تجمع اعتراض آمیز زدند.
از همان ابتدا که عملیات اجرایی این سد در سال ۹۲ آغاز شد، جنگلهای هیرکانی منطقه و ساکنین محلی تاکنون شاهد زخم های زیادی به خود بوده‌اند عملیات ساخت سد شفارود بعد از وقفه‌ای چند ساله که در سال ۹۸ از سر گرفته شد، بار دیگر از ابتدای سال ۱۴۰۰ به دلیل نبود سیمان و مصالح ساختمانی بطور کلی متوقف شده است. اما در عین حال حقوق و دستمزد معوق کارگران هیچگاه تصفیه نشد. این در حالیست که اوایل سال گذشته نیز پروژه سد شفارود به دلایل مختلف ازجمله سوء مدیریت و به بهانه عدم تأمین اعتبار با رکود و توقف مواجه شده بود، به طوریکه در جریان این توقف بالغ بر یک هزار نفر از کارگران شاغل در آن جهت تسویه حساب فراخوان شده بودند.
بحران کارگری و پروژههای آبخیزداری، قربانی یک سد
ساخت سد شفارود در دل جنگلهای هیرکانی شهرستان رضوانشهر، علاوه بر تخریب محیط زیست منطقه، به آوارگی بیش از ۴۵۰ خانوار، تهدید گسل آستارا و گسل شالم و قلع و قطع ۳ هزار اصله درخت از سطح جنگلهای هیرکانی منجر شده است. این درحالیست که چهار سال پیش همزمان با صدور ارزیابی زیست محیطی و مجوز فعالیت احداث سد شفارود از سوی سازمانهای محیط زیست و منابع طبیعی، مقرر شده بود پیمانکار و مجری پروژه در مجموع ۶۴۰ هکتار و سه برابرعرصه تخریب شده در محل سد، درختکاری انجام دهند. تعهدی که بعد از گذشت چهار سال هنوز اجرایی نشده و به گفته یک فعال زیست محیطی شهرستان همچنان به روی کاغذ باقی مانده است.
به بهانه ساخت این سد از اجرای بسیاری از پروژههای موافق زیست محیطی مانند آب بندانها و سد لاستیکی در منطقه جلوگیری شد و اکنون مسوولان اعلام می‌کنند ساخت سد تا ۵ سال دیگر به درازا می‌کشد.
«محمدحسن یاری» به مرور اظهار کرد: این پروژه از ابتدای سال به کلی متوقف شده و قبل و بعد از آن کارگران موفق به دریافت حقوق و دستمزدهای معوق خود نشده‌اند.
وی ریخت و پاشهای هزینه‌ای غیر ضروری از سوی پیمانکار پروژه را عامل اصلی اعتراضات کارگران سد شفارود بیان کرد و اضافه می‌کند: به بهانه ساخت این سد از اجرای بسیاری از پروژههای موافق زیست محیطی مانند آب بندانها و سد لاستیکی در منطقه جلوگیری شد و اکنون مسوولان اعلام می‌کنند ساخت سد تا ۵ سال دیگر به درازا می‌کشد.
این فعال زیست محیطی اظهار می‌کند: درمناطق پره سر و رضوانشهر فضاهایی وجود دارد که می‌توان با ساخت استخرهای آب و آب بندانها به کلی مشکل تامین آب را حل کرد که به بهانه ساخت این سد از ساخت آنها جلوگیری شد.
پنج ماه حقوق معوقه کارگران
یکی از کارگران سد شفارود که روز گذشته به دلیل عدم دریافت پنج ماه حقوق و پرداخت حق بیمه دست به تجمع اعتراضی در مقابل فرمانداری رضوانشهر زدند به مرور بیان می‌کند: حدود ۷۰۰ کارگر در دو شیفت در پروژه کارگاه سد مشغول بودند که از این تعداد نیمی از آنها هنوزعلاوه بر حقوق اسفندماه سال گذشته، حقوق ماههای اخیر خود را نیز دریافت نکردند و حتی بیمه دو ماه اول سال نیز برایشان رد نشده است.
پیمانکار پروژه به بهانه تعطیلی کارگاه و نبود نقدینگی از پرداخت حقوق معوق کارگران سد خودداری می‌کند. درحالیکه اخیرا فیلمی از جشن ازدواج لاکچری وی بر روی کشتی درترکیه به دست کارگران رسیده که موجب اعتراض و مطالبه درخواست حقوق از سوی آنها شده است.
این کارگر با بیان اینکه کارگران پروژه سد شفارود از امنیت شغلی برخوردار نیستند تصریح کرد: حدود ۲۰ کارگر که سال گذشته نسبت به پرداخت حقوق معوق معترض بودند اکنون اخراج و به طور کلی تسویه شده‌اند و مابقی کارگران نیز از ابتدای سال همزمان با تعطیلی کارگاه به دلیل قراردادهای سفید امضا و نبود امنیت شغلی، قادر به اعتراض نیستند.
وی تاکید کرد: پیمانکار پروژه به بهانه تعطیلی کارگاه و نبود نقدینگی از پرداخت حقوق معوق کارگران سد خودداری می‌کند در حالیکه اخیرا فیلمی از جشن ازدواج لاکچری وی بر روی کشتی درترکیه به دست کارگران رسیده که موجب اعتراض و مطالبه درخواست حقوق از سوی آنها شده است.
بی‌توجهی استاندار و فراخواندن وزیر نیرو به مجلس
تماس با فرماندار رضوانشهر در خصوص پیگیری مشکلات کارگری سد شفارود بی‌نتیجه ماند اما روز گذشته قاسمی با حضور در بین کارگران قول پیگیری مطالبات و حل مشکلات آنان را داده و تأکید کرد که تا حصول نتیجه کامل و رفع مشکلات در کنار کارگران خواهد بود.
اما «حسن محمدیاری» نماینده مردم تالش و رضوانشهر در مجلس شورای اسلامی امروز در گفت و گو با مرور از نامه نگاری با هیات رییسه مجلس و کمیسیون انرژی برای حل مشکلات سد شفارود و پیگیری پرداخت حقوق کارگران خبرداد.
وی با انتقاد از تاخیر در پرداخت حقوق و دستمزد کارگران سد شفارود می‌گوید: کارگران سد شفارود از ۵ ماه گذشته تا کنون حقوق و دستمزد دریافت نکردند و این درحالیست که پیمانکار پروژه برای خود زندگی لاکچری فراهم کرده است.
محمدیاری تاکید می‌کند: زیبنده نیست که ما خود را انقلابی بدانیم اما عده‌ای از کارگران در ماههای اخیر حقوق نگرفته باشند و شرمنده خانواده باشند.
این نماینده مجلس همچنین از نطق خود در مجلس و تذکر به وزیر نیرو خبر داد و خواستار افزایش نظارت بر سد شفارود و پیمانکار پروژه شد و تاکید می‌کند: مدیریت پیمان منصوب به وزارت نیرو، به جای نظارت بر عملکرد پیمانکار بیشتر به زرق و برق و اقامت لاکچری عوامل خود در منطقه اهتمام دارد و ماهانه میلیاردها تومان هزینه می‌کند. در این شرایط کارگران شریف ۵ ماه است که حقوق نگرفته و جلوی فرمانداری رضوانشهر تجمع کردند، در این رابطه به استاندار نیز تذکر دادم اما توجهی نشد، لذا از هیأت رئیسه می‌خواهم که وزیر نیرو به مجلس احضار شود. این موضوع مهم و امنیتی شده است.
محمدیاری همچنین در پاسخ به سوال مرور در خصوص وضعیت پروژه سد اظهار می‌کند: با توجه به اینکه مقرر بود در تیرماه امسال سد به طور آزمایشی آبگیری شود به دلیل ادامه مشکلات در تامین سیمان وعدم همکاری پیمانکار این کار به تعویق افتاد که اصلا مورد قبول نیست. چون مدت طولانی است که پروژه سد به صورت قطره چکانی پیش می رود و این مساله اصلا مورد قبول و تایید مانیست. قطعا این موضوع را پیگیری می‌کنم.
گفتنی است سد مخزنی شفارود در شش کیلومتری غرب مرکز شهرستان رضوانشهر با حدود ۵۷ درصد پیشرفت فیزیکی، جهت تأمین آب کشاورزی، صنعت، شرب و تولید انرژی در حال احداث است که شامل تأمین آب موردنیاز کشاورزی به مقدار ۴۵۵ میلیون مترمکعب در سال، تأمین آب موردنیاز حفظ محیط‌زیست ۳۳.۸ میلیون مترمکعب در سال، تأمین آب شرب شهرهای رضوانشهر، پره سر، تالش و ماسال ۲۳ میلیون مترمکعب در سال، تأمین آب موردنیاز صنایع به مقدار ۱۰ میلیون مترمکعب در سال، تولید انرژی برق‌آبی ۲۵.۳ گیگاوات ساعت متوسط سالیانه، سطح زیر کشت ۳.۴۵۰ هکتار است.