سپتامبر، ماهی با یادآوریهای متناقض است، حادثه دردناک ۱۱ سپتامیر، درگدشت وانگاری ماتایی و …
ماتایی در تاریخ عصر جدید آفریقای سیاه نمونه بارزی از مبارزه خشونت پرهیز بود. ماموریت او کاشت درخت در اطراف کنیا برای مقابله با فرسایش خاک و ایجاد کار برای زنان بود، وی به علت سهمی که در توسعه پایدار، دموکراسی و صلح داشت، برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۴ شد، که برای کشور کنیا و مردم سراسر آفریقا غرور برانگیز بود. در زمان تقدیم جایزه صلح نوبل، کمیته نوبل از او برای اظهار نظرش در مورد رویکرد جامع به توسعه پایداری همراه با حقوق بشر وحقوق زنان بطور اخص و برای الهام بخش بودن او در مبارزه برای حقوق دموکراتیک، تقدیر کرد.
صلح در زمین با تکیه بر محیط زیست
وانگاری ماتایی در آپریل سال ۱۹۴۰ در کوهپایههای کوهستان کنیا بدنیا آمد، برنده بورس برای مطالعه زیست ـ شناسی درکالج Mount St. Scholastica در Atchison, Kan و در سال ۱۹۶۴ فارغ التحصیل شد. او مدرک فوقلیسانس خود را از دانشگاه پیتزبورگ دریافت کرد. سپس برای دریافت دکترای خود در رشته آناتومی دامپزشکی از دانشگاه نایروبی به نایروبی رفت و اولین زن شرق مرکز افریقا بود که چنین مدرکی داشت، وی همچنین در دانشگاه به عنوان استاد و رئیس بخش آناتومی دامپزشکی در دهه ۱۹۷۰ تدریس کرد.
وانگاری ماتایی با کاشتن درخت در محیط خشک کنیا جنبش محیطزیستی “کمربند سبز“ را بوجود آورد و به خاطر مبارزه با صاحبان صنایع و مبارزه با فقر و دفاع از حقوق زنان شهرت ملی یافت. ماتایی و کمربند سبز کنیا بخاطر حفظ محیطزیست، زیبایی، صلح و صفای ناشی از آن برای فرزندان خود و نسل آتی دست به کاشت ۳۰ میلیون اصله درخت در قاره آفریقا زدند، او برای مبارزه با جنگلزدایی در آفریقا بارها به زندان افتاد و شخصیت سرشناس کنیا شد و مساله صلح جهانی و حقوق بشر را وارد مرحله جدید نمود که طلیعه ی آن را در سخنان مدیر نروژی کمیته جایزه صلح نوبل برای انتخاب خانم ماتایی می توان یافت: «برقراری صلح در زمین به توانایی پیشرفت ما در زمینه ی محیط زیست بستگی دارد. ماتایی نیز در هنگام دریافت جایزه گفت در این دوره از تاریخ بشریت به سمت سطح جدیدی از آگاهی می رود، زمان غلبه بر ترس و دادن امید به دیگران فرا رسیده و آن زمان حالا است.»
جنبش کمربند سبز
جنبش کمربند سبز، بیش از ۳۰ میلیون درخت در آفریقا کاشت و برای نزدیک به ۹۰۰ هزار زن کار ایجاد کرد و بنا بر گفته سازمان ملل این حرکت الهام بخش سایر کشورهای افریقایی شد.
دکتر ماتایی در دنیا میگشت و برعلیه فقر و تخریب محیطزیست صحبت میکرد، او خاری در چشم رئیسجمهور سابق کنیا Daniel arap Moi بود که این جنبش را در دهه ۱۹۸۰ جنبش براندازی می خواند، آقای مواMoi به علت رهبری ماتایی برای مخالت با ساخت آسمانخراشی در یکی از پارکهای مرکزی آمریکا، او را مورد اهانت قرار داد. ماتایی بعد از مدتی در جریان یک اعتراض بوسیله پلیس مورد ضرب و شتم قرارگرفت. بعد از برکناری رئیس جمهور، او به عنوان نماینده مجلس و دستیار وزیر در معضلات محیط زیست مشغول بکار شد و با روی کار آمدن رهبران جدید کنیا برای چندسال کرسی خود را در مجلس از دست داد. در سال ۲۰۰۸ بعد از تحت فشار قرارگرفتن و خارج شدن از کار دولتی، درجریان اعتراضی علیه مسائل سیاسی کنیا، با گاز اشک آور به او حمله شد.
زندگی خانوادگیش نیز زیاد ساده نبود همسرش او را طلاق داد و اظهار داشت او افکار قوی دارد که مناسب یک زن نیست، در زمان برگزاری دادگاه طلاق به علت انتقاد از قاضی به زندان افتاد.
او در ۲۶ سپتامبر در سن ۷۱ سالگی در اثر بیماری سرطان درحالی درگذشت که مطمئن بود جنبش کمربند سبز کنیا اجتنابناپذیر است.
در ایران نیز جنشهای نهالکاری مختلفی شکل گرفته، از نهالکاریهای نمادین تا جنبش جنگلانه ولی تاکنون نتوانستهایم در راه ماتایی گامی برداریم زیرا که شاید نگاه مان به مساله با پیوستگی توسعه و محیطزیست گره نخورده هر چند که کشور از نظر جنبش محیطزیستی میتواند پیشرو باشد.
