پارکینگهای بدون استاندارد و راحتی خیال گردشگران؛
پارکینگهای خصوصی، دوربرگردان ابنیه تاریخی
معضل کمبود پارکینگهای عمومی در رشت به مرحله بحران رسیده است. با رشد فزاینده ورود خودروهای گردشگران که دیگر به نوروز و تابستان منتهی نیست و اکنون تمام محورهای ورودی و خروجی گیلان درپایان هفتهها با معضل ترافیک سنگین همراه شده است، بیش از آنکه فضایی برای زندگی در رشت برای شهروندانش مهیا باشد، این شهر را به پارکینگ بزرگی تبدیل کرده که در هر نقطهاش ماشین پارک شده است.
از خیابانهای منتهی به پیادهراه مرکزی شهرداری گرفته تا کوچههای کم عرض محلات مرکزی و خیابانهای منتهی به بازار بزرگ، فرقی نمیکند، هر جا که به اندازه یک ماشین فضای خالی پیدا شود به جای پارک تبدیل شده است. اگرچه که این معضل تنها خاص منطقه مرکزی رشت نیست و ساخت انواع مراکز تجاری و پزشکی در سایر مناطق نیز به این مسئله دامن زده است. مراکزی که اغلب با کمبود ظرفیت پارکینگ مواجهند و مشکلاتی را برای شهروندان به وجود آوردهاند.
کمبود پارکینگ و جای پارک مناسب در رشت، میراثدار ترک فعلهای مدیریت شهری از گذشته تا امروز است که در نتیجه کمتوجهی و چشمپوشی مدیران پیشین به وعدههایشان رخ داده است.
این گزارش نگاهی به وضعیت پارکینگهای موجود رشت دارد. پارکینگهایی که از سوی بخش خصوصی و با پایینترین استاندارد زیر ساخت شهری در کوچهها و معابر رشت بازگشایی میشوند.
***
در سرکشی از پارکینگهای عمومی خصوصی رشت در واقع هیچکدام تعریفی از یک پارکینگ استاندارد ندارند. یک مکان رهاشده از سوی شهرداری یا گوشهای از یک خانه فروریخته حیاطدار، فضای بازی در کوچههای قدیمی کم عرض، اکنون نقش پارکینگ های عمومی را عهدهدار شدهاند.
نبود پارکینگهای طبقاتی عمومی در رشت این فرصت را برای برخی از مالکان املاک تاریخی مهیا کرده تا ضمن دور زدن قانون مرمت و حفاظت از بناهای میراثی به تخریب شبانه این خانهها و تبدیل این مکانها به فضایی غیراستاندارد برای پارک خودروها و درآمدزایی پرسود روی بیاورند
نبود پارکینگهای طبقاتی عمومی در رشت این فرصت را برای برخی از مالکان املاک تاریخی مهیا کرده تا ضمن دور زدن قانون مرمت و حفاظت از بناهای میراثی، به تخریب شبانه این خانهها و تبدیل این مکانها به فضایی غیراستاندارد برای پارک خودروها و درآمدزایی پرسود روی بیاورند.
حتی هزینهای هم که ساعتی از خودروها از سوی متصدیان این پارکینگها دریافت میشود نه تنها استاندارد نیست بلکه تابع هیچ دستورالعمل یا مجوزی از سوی مدیریت شهری نیست.
در عینحال عمده این پارکینگها نه برای رفاه حال شهروندان بلکه عمدتا در اختیار گردشگران و مسافران مهمان خانههای منتهی به پیادهراه و بازار بزرگ و بیماران شهرستانی مطبهای پزشکی قرار میگیرد و کمتر رشتوندی موفق به پارک خودروی خود در این مکانها میشود.
از سوی دیگر بهدلیل وجود پیادهراه و بازار بزرگ رشت که مورد توجه مسافران قرار دارد، تقاضا برای پارکینگهای خصوصی بخش مرکزی شهر بیشتر است. هرچند که فعالیت اغلب این مکانها تا ساعت ۱۰ شب بوده و بعد از این ساعت بهدلیل حضور شهروندانی که برای تفریح و گردش به پیادهراه و بازار مراجعه میکنند، بار سنگین ترافیک و پارک خودروها به کوچههای آذربانی، آفخرا، پیرسرا، زیرکوچه و سعدی و صیقلان منتقل میشود.
***
مرور در این گزارش به سراغ مسؤولان و متصدیان پارکینگهای نزدیک به بافت مرکزی رشت رفته و از آنها درباره کمبود فضا، تقاضا و پرسید.
متصدی پارکینگ: اوج حضور مسافران در تابستان است. حدود ۶۰ تا ۷۰ درصدشان غیربومی هستند. در پاییز تعداد گردشگران به حدود۳۰ تا ۴۰ درصد میرسد. معمولا در طول هفته حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ماشینهای غیر استان را در این پارکینگ داریم. روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه اوج حضور گردشگران است که تا اواخر جمعه و شنبه میروند
70 درصد مشتریان پارکینگها غیربومی هستند
اوج حضور مسافران شهر رشت در فصل تابستان است. حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد آن غیربومی هستند. این را یکی از پارکینگداران صیقلان به مرور میگوید.
او با اشاره به اینکه در پاییز تعداد گردشگران به حدود۳۰ تا ۴۰ درصد میرسد اضافه کرد: معمولا در طول هفته حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ماشینهای غیر استانی را در این پارکینگ داریم. روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه اوج حضور گردشگران است که تا اواخر جمعه و شنبه میروند.
این متصدی در مورد اجاره پارکینگ میگوید: اجاره نمیدهیم، از صبح میآورند تا ۱۰ شب برمیدارند. برخی خواستهاند ماشینهای خود را تا صبح بگذارند اما ما اجازه ندادیم.
محمد، پارکینگدار واقع در یکی از املاک تخریبی خیابان شریعتی هم به مرور میگوید: در تابستان اغلب تقاضاهای پارک از سوی مسافران است که تا غروب ماشین خود را اینجا میگذارند. البته بومیها هم کم و بیش هستند اما بیشترین مشتریان ما مسافرین هستند.
متصدی پارکینگ: تعداد مسافران غیربومی خارج از استان در پارکینگ ما کم است. اما از اطراف استان مانند ماسال، ماسوله، فومن، شفت، امامزاده اسحاق، دیلمان، اسپله، عمارلو خیلی زیاد میآیند. مسافران غیربومی اجاره نمیکنند، بیشتر برای خرید میآیند ۱ تا ۲ ساعت ماشین را در پارکینگ میگذارند
این متصدی با اشاره به اینکه حدودا ۲۵ درصد مشتریان غیربومی پارکینگ او از پلاکهای آذربایجان و ترکتبار هستند اضافه میکند: سایر خودروها با پلاکهای تهران، مازندران، یزد هستند. جنوبیها کمتر از همه میآیند.
در ادامه یک متصدی پارکینگ در زیر کوچه خیابان شریعتی نیز به مرور میگوید: تعداد مسافران غیربومی خارج از استان در پارکینگ ما کم است. اما از اطراف استان مانند ماسال، ماسوله، فومن، شفت، امامزاده اسحاق، دیلمان، اسپله، عمارلو خیلی زیاد میآیند. مسافران غیربومی اجاره نمیکنند، بیشتر برای خرید میآیند ۱ تا ۲ ساعت ماشین را در پارکینگ میگذارند.
رسول نوری با بیان اینکه بیشتر مشتریان این پارکینگ از تهران، مازندران، عراق و اهواز بوده اند تاکید دارد؛ مازندرانیها از همه بیشتر هستند. در پاییز تعداد آنها زیاد است. البته در تابستانها به ۶۰ تا ۷۰ درصد هم میرسند.
هرچه به سمت بافتهای مرکزی رشت میرویم به تعداد پارکینگهای خصوصی در املاک تاریخی افزوده میشود. دیگر بهسختی میتوان از کوچههای قدیمی و دربهای چوبی و خانههایی با سقفهای سفالی به جا مانده از دوههای پهلوی اول و قاجار در این مناطق نشانی یافت. هر کجا ملک میراثی با حیاط بزرگ وجود داشت یک به یک در صف تخریب و تبدیل به پارکینگ قرار دارند
این متصدی برای خود یک شاخص افزایش گردشگر تعیین کرده و میافزاید: هر زمان که خیار و گوجه در بازار بزرگ گران میشود یعنی مسافر زیاد آمده است. ماشینهای پلاک ۵۶ هم خیلی زیاداند که البته برای شهرستانهای اطراف رشت هستند.
رضا، متصدی یک پارکینگ در خیابان امام خمینی است. پارکینگی که دیوارهای انتهای محوطهاش گویای وجود یک خانه تاریخی در این مکان بود. وقتی از او پرسیدم که آیا میداند این ملک تاریخی از آن چه خانوادهای بود و اکنون متعلق به کیست؟ اظهار بیاطلاعی میکند و میگوید: خانم شما به این کارها چکار دارید؟ میخواهید ما را از نان خوردن بیاندازید؟ به من ربطی ندارد که اینجا خانه که بود! من اینجا حقوق بگیرم و جز شغلم چیز دیگری برایم اهمیت ندارد.
***
هرچه به سمت بافتهای مرکزی رشت میرویم به تعداد پارکینگهای خصوصی در املاک تاریخی افزوده میشود. دیگر بهسختی میتوان از کوچههای قدیمی و دربهای چوبی و خانههایی با سقفهای سفالی بهجایمانده از دورههای پهلوی اول و قاجار در این مناطق نشانی یافت. هر کجا ملک میراثی با حیاط بزرگ وجود داشت یک به یک در صف تخریب و تبدیل به پارکینگ قرار دارند. خانههایی که میشد در طرحی با نام «حفاظت از بافت تاریخی» میراثدار تاریخ آن محله باشند.
عکاس: مجتبی محمدی
