جمع‌آوری اهریمن بنفش در بخشی از تالاب انزلی رو به پایان است، اما پهنه‌های باقی مانده در گوش باد زمزمه می‌کنند آیا نوبت به ما نیز می‌رسد؟ جمع‌آوری کامل سنبل آبی از گستره‌ی رنجور تالاب انزلی و امحاء اصولی گیاه جمع‌آوری شده، همچنین پایش مداوم تالاب در راستای ممانعت از رشد مجدد این گیاه مهاجم، راهکاری‌ست که اجرای آن متاسفانه تاکنون میسر نشده است. کسی نیست که نداند، پای غول بنفش حدود یک دهه است که به گیلان باز شده و گسترش آن باری سنگین بر حجم عظیم دردهای تالاب بین‌المللی انزلی بوده است. واقعیت این است که رشد وحشتناک سنبل آبی در تالاب و آبراه‌های درون شهری انزلی، در سالهای اخیر بیش از هر زمان دیگری سبب شد تا آه از نهاد دوستداران محیط زیست و حاشیه‌نشینان تالاب برخیزد.
بی‌تردید برنامه‌ریزی مناسب و اختصاص اعتبار لازم، نخستین گام برای حل معضل سنبل آبی در تالاب انزلی محسوب می‌شود هر چند مهر ماه سال گذشته مدیرکل محیط زیست گیلان در جلسه‌ی احیای تالاب انزلی اعلام کرد، به دلیل نبود نقدینگی با وجود آن‌که مشکلی در اختصاص و جذب بودجه مبارزه با سنبل آبی نداشتیم، این بودجه اختصاص نیافت. و اما در ادامه یعنی آبان ماه پارسال، رییس وقت اداره‌ی حفاظت محیط زیست انزلی از پاکسازی ۲۰۰ هکتار اراضی تالاب انزلی ازسنبل آبی خبر داد و گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۰ پروژه‌ای تعریف کرده و ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار در اختیار اداره‌ی کل حفاظت محیط زیست استان قرار گرفت و با همکاری بسیج سازندگی سپاه قدس استان و جوامع محلی از جمله تعاونی قایقرانان، موفق به پاکسازی ۲۰۰ هکتار از اراضی تالاب انزلی که بیشترین درگیری را با این گونه مهاجم داشت، شدیم. وی همچنین یادآور شد که برای پایش و پاکسازی مداوم نیازمند بودجه هستیم.
امسال نیز مورخ ۲۳ آذرماه رییس اداره‌ی حفاظت و احیاء تالاب‌های اداره‌ی کل حفاظت محیط زیست گیلان اعلام کرد که سنبل آبی از بخشهای پرتراکم این گیاه مهاجم به وسعت حدود ۷۰ هکتار در غرب تالاب انزلی جمع‌آوری شده است.
«عباس عاشوری» همچنین اظهار کرد: در فاز سوم از قرار داد منعقده بین اداره‌ی کل حفاظت محیط زیست گیلان و سازمان بسیج سازندگی سپاه قدس گیلان در قالب پروژه‌ی مقابله با گیاه مهاجم سنبل آبی، توده‌های این گیاه مهاجم در یکی از بخشهای پرتراکم آن در غرب تالاب انزلی ظرف مدت بیست روز با مشارکت جوامع محلی به ویژه آببندان داران تالاب انزلی پاکسازی می‌شود.
وی افزود: پیش بینی می‌شود در این مرحله حدود هفتاد هکتار از بخش غربی تالاب از این گیاه مهاجم پاکسازی شود.
اهمیت مشارکت جامعه‌ی محلی
تالاب انزلی سالهای بسیار تاثیری بسزا در گردش چرخ معیشت حاشیه نشینان تالاب داشته است. حالا اما کاهش چشمگیر ماهی‌ها، کاهش عمق آب، ورود انواع فاضلاب‌ها به تالاب، حجم سنگین رسوبات و دشواری عبور و مرور قایق‌های موتوری با رشد بی‌رویه‌ی سنبل آبی، پیش چشم این حاشینه‌نشینان است. آنها بیش از همه‌‌ی ما شاهد نفس‌های به شماره افتاده‌ی تالاب و قدرت‌نمایی غول بنفش در این پهنه‌ی آبی ارزشمند هستند. از این رو جمع‌آوری سنبل آبی با مشارکت جامعه‌ی محلی هم گامی مثبت در مسیر پاکسازی تالاب است و هم به نوعی کمک در راستای گرداندن چرخ معیشت ایشان محسوب می‌شود.
«ابراهیم خیریه» رییس و مدیرعامل شرکت تعاونی صید و شکار تالاب بندر انزلی در گفت‌وگو با مرور با تاکید بر اهمیت پاکسازی تالاب انزلی از وجود سنبل آبی می‌گوید: شرکت تعاونی صید و شکار پیمانکار جمع‌آوری سنبل آبی است و طرف قرار داد این شرکت، بسیج سازندگی سپاه قدس گیلان است.
وی با بیان این که ما کارمان را از ۲۸ آبان آغاز کردیم، یادآور می‌شود: فاز اول این طرح که دربرگیرنده‌ی مسیر پل شورا تا پل غازیان بود به اتمام رسید و هم اکنون فاز دوم طرح در چراغ‌‌پشتان اجرا می‌شود. لازم به ذکر است که در فاز اول ۶۲۰۰ گونی سنبل آبی جمع‌آوری شد و پیش‌بینی می کنیم که فاز دوم نیز حوالی ۵ دیماه به پایان برسد.
خیریه با تاکید بر اهمیت تامین اعتبار و اجرای فازهای بعدی تا پاکسازی کامل تالاب انزلی، گفت: در روند اجرای این طرح، سنبل آبی با دست جمع‌آوری و در گونی ریخته می‌شود و در ادامه‌ی کار توسط دو قایق موتوری بزرگ به خشکی حمل می‌شود. برای اجرای این طرح بصورت میانگین ۱۲ قایق و در هر قایق دو نفر سرنشین مشغول به جمع آوری هستند. دو تا قایق هم برای سرکشی و تهیه غذا و سوخت مشغول بکار هستند و البته همانطور که گفتم دو تا قایق هم کار بارگیری و حمل به خشکی را انجام می دهند. برای امحاء سنبل آبی جمع‌آوری شده هم پس از آمارگیری و انجام کارهای مقدماتی در کارگروه، تصمیم گیری می‌شود.
وی با بیان این که کارگرانی که در این طرح مشغول بکارند، عموما صیادند و از نظر معیشت دچار سختی هستند، اظهار کرد: به دلیل همین تنگنای معیشت، دستمزدشان روزانه پرداخت می‌شود. باید توجه داشت که این افراد به سبب کاهش صید دچار مشکل هستند واز سوی دیگر مدت ۳ سال است که مجوز شکار داده نمی‌شود. البته زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که ممکن است به تعدادی از افراد که معیشتشان وابسته به شکار است، مجوز شکار داده شود. باید توجه داشت، افرادی که این مجوز را دریافت می‌کنند، باید آببندان مربوط به خویش را با هزینه‌ی خود ازسنبل آبی پاکسازی کند.
خیریه در پایان، اجرای این طرح را نوعی اشتغالزایی در کنار پاکسازی تالاب از وجود سنبل آبی دانست و بر اهمیت مشارکت جوامع محلی در این امر تاکید کرد.
