کارفودها/ گاری کبابی‌ها تهدید یا فرصت؟
دو روی سکه کبابی‌های خیابان‌های رشت؛
کارفودها و گاری کبابی‌ها یا مراکز عرضه سیار موادغذایی، این روزها به یکی از شاخص‌های اصلی شهر رشت تبدیل شده تا جایی که در فضای مجازی نیز برخی از رستوران و کافه‌داران از صفات مربوط به این مراکز مثل کباب مگسی برای تبلیغ و جلب مشتری استفاده می‌کنند.
نقطه مقابل این فضاسازی و ازدیاد موارد، مرکز بهداشت است که بنظر عموم و همچنین صاحبان این مشاغل، دارای سختگیری غیرواقعگرایانه است و مورد نقد واقع می‌شود. اما واقعیت چیست؟
در این یادداشت ضمن نشان دادن مهم‌ترین نکات منفی از وضعیت موجود و از منظر بهداشت، هدفم این است که دو روی یک سکه را با هم ببینید (آنچه در ظاهر به عنوان ظرفیت گردشگری می‌بینیم و آنچه باید موجود باشد) تا انتخاب درست‌تری چه در مسیر تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های کلان و ساختاری و چه به عنوان یک گردشگر و حامی توسعه گردشگری داشته باشیم.
گاری کبابی‌ها و کارفودها عموما به دو دسته دارای تولید و عرضه موادغذایی بحرانی(حساس به فساد مثل گوشت، بستنی و …) و غیربحرانی تقسیم می‌شود. در این مقاله بطور اخص به مراکز سیار با عرضه موادغذایی بحرانی می‌پردازیم.
مهم‌ترین، بحرانی‌ترین و مورد بحث‌ترین موضوع در مورد گاری‌کبابی‌ها و کارفودهای با عرضه موادغذایی بحرانی، نداشتن واحد پشتیبان است که لازم است از خود بپرسیم مراحل آماده‌سازی این موادغذایی در کجا و چه فضایی انجام می‌شود؟
منظور از فضای آماده‌سازی، نگهداری گوشت، قطعه قطعه کردن، مزه‌دار کردن و مرینیت گوشت، فریز کردن و نگهداری در دمای مناسب تا مرحله پخت و سرو و شستشوی ظروف، تامین آب بهداشتی و آب گرم و زیرساخت‌های این امور مثل فضای بهداشتی نگهداری تجهیزات و ظروف، دفع بهداشتی فاضلاب و زباله و کنترل حشرات و ناقلین بیماری‌زا است.
وجود چنین واحدی تحت عنوان واحد پشتیبان پیش نیاز شروع به کار این مراکز است که عموما در حال حاضر چنین شرایطی برای هیچ یک از آنها در رشت وجود ندارد.
مبحث مهم بعدی که به عنوان مشتری نیز براحتی می‌توانیم وضعیت آن را ارزیابی و رصد کنیم نظافت و بهداشت فردی کارکنان و دستاندرکاران آماده‌سازی و تهیه غذاست. با توجه به مبحث نبود زیرساخت که در بالا به آن اشاره کردم و برای این بخش نیز حیاتی است.
داشتن کارت سلامت پرسنل درگیر موادغذایی که البته معتبر باشد و در معرض دید مشتری و همچنین داشتن گواهینامه بهداشت که از سوی مراجع ذی صلاح وزارت بهداشت و پس از گذراندن دوره آموزشی اجباری برای پرسنل صادر می‌شود از جمله شاخص‌های مهم در مبحث بهداشت فردی هستند.
تمیز بودن دست‌ها، استفاده از دستکش یکبار مصرف به شیوه اصولی، دستهای فاقد قارچ، زائده‌های پوستی و التهاب نیز پارامتر مهمی در سنجش وضعیت بهداشت فردی پرسنل و در مرحله بعد یکی از موارد مهم توجه به نظافت لباس کار پرسنل و همچنین تنظیف‌ها و دستمال‌هایی است که با آن سطوح، دست و تجهیزات را تمیز می‌کنند.
تجهیزات و ظروفی که با آن کار می‌کنند نیز می‌تواند شاخص خوبی برای ارزیابی وضعیت بهداشتی این مکان‌های عرضه باشد.
به نظر شما در پایان یک وعده کاری، گوشت و موادغذایی اضافی که به فروش نرسیده است در این مکان‌ها، دوریخته می‌شود؟ در بازدیدها دیده شده که در چنین موقعیتی، موادغذایی بحرانی به محل پارکینگ گاری‌کبابی‌ها منتقل شده و در حالی که ساعت‌ها در دمای محیط نگهداری شده مجددا برای روز کاری بعد فریز می‌شود.
در بسیاری از موارد گوشت یا امحاء و احشاء آن در حال فساد بوده که مزه‌دار شده و مجدد در چرخه استفاده قرار می‌گیرد. عموما پارکینگ گاری‌کبابی‌ها در گاراژهای فاقد هرگونه زیرساخت‌های اولیه بهداشتی است و در کارفودها زیر بندرت موارد دارای زیرساخت‌های مناسب فراهم شده است.
این واقعیت می‌تواند براحتی به دلیل آمار بالای آلودگی‌های متقاطع موارد مسمومیت‌های غذایی را افزایش دهد. موارد مسمومیت خفیف تا حاد که پیامدهای حاصل از آن در دراز مدت و بر بدنه، اقتصاد خانوار، سیستم ایمنی افراد و به طور کلانتر سیستم بهداشت و درمان و اقتصاد سرزمین می‌گذارد.
در بازدیدهای اخیر مرکز بهداشت، یکی از گاراژهای پرریسک در همین رابطه که مراحل قانونی برای پلمب آن انجام شد در حال حاضر مشغول بهسازی کامل مکان و ایجاد فضایی بهداشتی به عنوان واحد پشتیبان می‌باشد.
به طور کلی شهروندان و گردشگران باید آگاه باشند که نظارت بر اینگونه مکان‌ها بسیار ضعیف و فاقد ساختار مشخص و عموما غیرقابل پیگیری است که می توانند خود بازوهای اجرایی بازرسی باشند و موارد خود را جهت پیگیری‌های بعدی به مرکز بهداشت یا دامپزشکی و یا شهرداری اطلاع دهند.
رشت با تبدیل شدن به شهر خلاق خوراک‌شناسی و فرهنگ غنی غذایی آن بی‌شک پتانسیل ارتقاء و شاخص شدن در صنعت غذا را دارد و نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط هیچوقت مانع این رشد نخواهند بود که در سطحی کلان می‌دانیم باعث ارتقاء شاخص‌های اقتصادی شهر و استان نیز خواهد شد.
این نیروی بالقوه وجود دارد تا ما با مدیریتی همه جانبه و مشارکت محور با نظارت سازمان‌های مسئول مثل شهرداری، مرکز بهداشت و اداره دامپزشکی و … بستری مناسب فراهم کنیم باعث شکوفایی اقتصادی، کسب درآمد پایدار شده و زیبایی دوچندان به شهر زیبای رشت به ارمغان بیاوریم.
«کارشناس بهداشت محیط »
نظرات بسته شده است.