معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در رشت از اجرای طرح جامع زیرساختی آب و خاک در استانهای شمالی خبر داد.
«فریبرز عباسی» گفت: در این طرح قرار است از روان آب‌ها، آب باران که به آب سبز معروف است برای تولید محصولات کشاورزی استفاده شود. افزایش تولید، بهره وری و اشتغال زایی از اهداف طرح جامع زیر ساختی آب و خاک در کشور است.
در گیلان با مساحت ۱۴۰۴۴ کیلومتر مربع و سطح زیر کشت ۴۳۰ هزار هکتار در کرانه دریای خزر، شالیکاری با ۲۳۸ هزار هکتار سطح زیر کشت، مهمترین منبع درآمد کشاورزان این استان است.
این درحالیست که این استان سالهاست به دلایل اقلیمی با فرسایش خاک در بالادست و مراتع و فرسایش آبی در جلگه مواجه است. فرسایش خاک ارتباط مستقیمی با منابع طبیعی و اراضی کشاورزی دارد اما در حال حاضر مشکلی که برای اراضی پایین دست در بهره برداری مفید از خاک کشاورزی وجود دارد، بحث زهکشی آب در نیمه دوم سال و رها شدن اراضی است.
به عقیده کارشناسان عدم خروج آب از اراضی کشاورزی، مانع از کشاورزی کشت دوم در شش ماهه دوم سال شده است. مساله‌ای که به بحث نبود زهکشی اراضی گره خورده و تاکنون اقدام خاصی برای زهکشی در پایین دست اراضی کشاورزی اجرایی نشده، این موضوع در درازمدت در کیفیت خاک گیلان و افزایش تولید تاثیرمنفی گذاشته است.
در همین رابطه «مجتبی شاه نظری» مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان؛ عدم زهکشی آب در اراضی را منجر به محدودیت بهره برداری از خاک و خارج شدن خاک مرغوب از دسترس کشاورزان بیان کرد.
شاه نظری به مرور گفت: استانهای شمالی در حوزه بحث امنیت غذایی کشور ماموریت پیدا کردند که زیرساختهای بخش کشاورزی را به سامان برسانند تا بتوانیم تولید پایدار برای برنج در امنیت غذایی کشور داشته باشیم.
وی با بیان اینکه وزارت جهاد کاورزی با طرح جامع زیر ساختهای استانهای شمالی در صدد اجرای یکسری زیر پروژه برای تکمیل زنجیره‌های غذایی است اظهار کرد: ذهکشی اراضی شالیزاری و خروج آب مازاد از محیط ریشه گیاهان در نیمه دوم سال بخشی از زیرساختهای تولید برنج و سایرتولیدات در گیلان است.
مدیرآب و خاک جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به اینکه بارندگی و باقی ماندن آبهای مازاد در شالیزارها مانع از کشت دوم درآنها شده است ادامه داد: اجرای عملیات ذهکشی برای خروج آب از شالیزارمی تواند فرصتی مناسب برای کشت کلزا و ایجاد درآمد برای کشاورزان تا شروع فصل کشت بعدی باشد. در نهایت منافع این اقدام متوجه منافع ملی خواهد بود.
وی کشت کلزا را بعنوان کشت دوم در شالیزارهای گیلان را در بحث امنیت غذایی و کاهش واردات روغن حایز اهمیت دانست و گفت: در حال حاضر در اجرای طرح جامع زیرساختی آب و خاک، کشت کلزا بعنوان کشت دوم برای گیلان در دستور کار قرار گرفته است.
شاه نظری، تجهیز و نوسازی اراضی، احداث شبکه‌های فرعی، آب بندانها و ایستگاه‌های پمپاژ را از دیگر زیر پروژه‌های این طرح اعلام کرد که منجر به کشت پایدار در استانهای شمالی می‌شود.
وی با تأکید به ذهکشی کنترل شده آب دراین طرح اضافه کرد: آب مازاد خارج شده از مزارع به آب بندانهاهدایت می‌شوند. در واقع قرار است مجموعه‌ای از سازه‌ها و اقدامات منجر به راندمان منابع آبی و توسعه آن برای کشت دوم و افزایش تولید باشد.
مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی گیلان به اجرای طرح در ۵۰ هزار هکتار از اراضی ساحلی و تالابی گیلان که با محدودیت شدید ذهکشی و خروج آب مازاد مواجه هستند اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه این طرح در دست مطالعه قرار دارد در حال حاضر برای شروع مطالعات در ۵۰ هزار هکتار از اراضی تالابی و ساحلی بحرانی گیلان اجرایی می‌شود و بعد از تکمیل مطالعات و ارایه نتایج وارد فاز اجرایی کامل خواهیم شد.
لازم به ذکر است؛ گیلان با دارابودن کمتر از یک درصد سطح زیر کشت در کشور، سه و نیم‌میلیون تن محصولات کشاورزی و ۷۰ نوع محصول تولید می‌کند که در ۲۵ محصول کشاورزی رتبه اول کشور را داراست.
طبق آمارهای جهاد کشاورزی گیلان، سال گذشته از ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری، بالغ بر ۱۳۵ هزار هکتار به کشت محصولات کشت دوم یا پرورش راتون اختصاص پیدا کرد. در حال حاضر کلزا بعنوان کشت دوم بیشتر در اراضی جنوب گیلان کشت می شود.
