آمارهای نرخ تورم کالاهای اساسی در استانها هر سه ماه یک بار رصد و از سوی مرکز آمار کشور اعلام می شود. موضوعی که در هر آمار به آن اشاره می شود رابطه ی سطح توانمندی یا همان قدرت خرید افراد با تورم است. مرکز آمار ایران برای محاسبه ی تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها با جمع‌آوری اطلاعات قیمت کالا وخدمت عرضه شده به منظور مصرف نهایی خانوار نسبت به محاسبه شاخص قیمت بر اساس میانگین وزنی قیمت کالاهای مختلف اقدام می کند. براساس شاخص قیمت به دست آمده سه نوع نرخ تورم شامل «نرخ تورم کل» برای برنامه ریزی و سیاست گذاری‌های کلان، «نرخ تورم نقطه به نقطه »جهت تبیین وضعیت تغییر قیمت و شوک‌های قیمتی در کوتاه مدت و «نرخ تورم ماهانه جهت پیش‌بینی روند آتی نرخ تورم محاسبه می‌شود و لازم است متناسب با هر هدف نرخ تورم مورد نظر مورد استفاده قرار گیرد.
اخیرا «محمدباقر نوبخت»رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام کرده است که رشد نرخ تورم که در ماه گذشته ۰۴/۳ درصد بود اکنون به ۸ دهم درصد کاهش یافته است. اما آیا در استان ها نیز چنین است؟
اگر از نقطه نظر عمومی پرس و جو کنید، گفته می شود که گیلان، استان گرانی از نظر زندگی است. استانی خوش آب و هوا، مصرفی و گردشگرپذیر. به همین دلیل نرخ کالاها و خدمات در آن به دلیل ارایه به شهروندان و قشر زیادی از گردشگران از اهمیت زیادی برخوردار است. هر چند که گرانی تنها مختص اقلام خوراکی نیست و کالاهایی چون زمین و مسکن و بخش خدمات در آن بالاست. اما این گرانی به دلیل درآمد کم گیلانی ها بیشتر احساس می شود. بخش زیادی از مردم گیلان به امور کشاورزی می پردازند و همان قشر در نیمه دوم سال در بهترین حالت به دستفروشی اقلام محلی خود در شهرها می پردازند که متوسط درآمد آنها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است.
با توجه به کم بودن درآمد در گیلان، تامین معیشت یکی از سخت ترین امور است و بسیاری از طبقات متوسط جامعه سرمایه های کلانی چون سپرده های بانکی یا املاک متعدد ندارند. عمده نیروهای جوان و تحصیلکرده هم حتی پس از ازدواج و تشکیل زندگی همچنان به دنبال ایجاد درآمد پایدار و دستیابی به شغل ثابت هستند. اما آنچه که آمار می گوید حکایت از این است با وجود همه این مشکلات گیلان در نقطه سبز قرار دارد و این یعنی تورم در این استان به وضعیت بحرانی نرسیده است. سال گذشته نرخ تورم گیلان ۱۵.۸ درصد بود که در بین ۳۱ استان، دارای رتبه ۲۵ م بالاترین نرخ تورم کشور بود.
کاهش ۷.۳ درصدی نرخ تورم برخی کالاها
امسال نیز پس از ماه خرداد، در مردادماه ۹۸ نیز نتایج متوسط قیمت برخی اقلام خوراکی منتخب در کشور و استان گیلان منتشر شد. مرکز آمار ایران برای محاسبه تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها با جمع‌آوری اطلاعات قیمت ۴۷۵ قلم کالا و خدمت عرضه شده به منظور مصرف نهایی خانوار نسبت به محاسبه شاخص قیمت براساس میانگین وزنی قیمت کالاهای مختلف اقدام می‌کند.
«وحید طیفوری» معاون آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه گیلان در این زمینه توضیح داد: به طور کلی قیمت هر کالا با استفاده از روش‌های علمی نمونه گیری و جمع آوری قیمت، توسط آمارگیران کارآزموده و محلی و مستقر در استانها از کارگاه‌های خرده فروشی و خانوارها به صورت ماهانه جمع‌آوری می شود، به طوری که ۴۲۰ هزار مظنه قیمت در هر ماه در سطح کشور جمع‌آوری می‌شود.
وی بیان کرد، مرکز آمار ایران از ابتدای سال ۱۳۹۶، در کنار انتشار نرخ تورم و شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی، متوسط قیمت برخی اقلام خوراکی منتخب در کشور و استانها را که در محاسبه شاخص و نرخ مذکور مورد استفاده قرار می گیرند، منتشر کرد.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان با بیان این نکته که کالاهای منتخب منتشر شده از سوی آن مرکز شامل «برنج ایرانی درجه یک»، «برنج خارجی درجه یک»، «گوشت گوسفند»، «گوشت گاو یا گوساله»، «مرغ ماشینی»، «شیر پاستوریزه»، «ماست پاستوریزه»، «پنیر ایرانی پاستوریزه»، «تخم مرغ ماشینی»، «کره پاستوریزه (کره حیوانی)»، «روغن مایع»، «موز»، «سیب درختی زرد»، «پرتقال محصول داخل»، «خیار»، «گوجه فرنگی»، «سیب زمینی»، «پیاز»، «لوبیاچیتی»، «عدس»، «قند»، «شکر»، «رب گوجه فرنگی» و «چای خارجی بسته‌ای» است، افزود: برای نمونه، بر پایه گزارش منتشر شده می‌توان مشاهده کرد که متوسط قیمت یک کیلوگرم برنج ایرانی درجه یک در استان از رقم ۲۲۲۱۴۳ ریال در تیر ماه سال جاری به رقم ۲۰۵۸۹۳ ریال در مرداد ماه همین سال رسیده است که این ارقام گویای ۷.۳ درصد کاهش قیمت در مردادماه نسبت به ماه گذشته است. این ارقام برای برنج خارجی به ترتیب برابر ۸۷۰۷۱ و ۸۵۶۱۱ ریال است که نشان‌دهنده کاهش ۷.۱ درصدی متوسط قیمت این قلم در مردادماه نسبت به تیرماه سال جاری است.
وی در پایان تاکید کرد: اگرچه متوسط قیمت این اقلام تاثیر مستقیم بر نرخ تورم و شاخص قیمت محاسبه شده داشته اند، اما وزن هر کدام از اقلام در محاسبه شاخص قیمت متفاوت بوده و از روش‌های علمی و بر اساس طرح هزینه و درآمد خانوار محاسبه می‌شوند. در حقیقت شاخص قیمت، میانگین‌های وزنی هستند که انبوهی از نوسانات واقعی ضعیف و شدید قیمت در بازارهای سراسر کشور را تبدیل به یک عدد به صورت متوسط یا میانگین موزون کل تغییرات قیمت می کند. برای مثال وزن مذکور در محاسبه شاخص قیمت در استان گیلان در گروه کالایی نان و غلات که شامل قلم برنج نیز می شود و نقش موثری در سبد مصرف کالای خانوار دارند، برابر ۶.۲۱ درصد است؛ در حالی که این رقم در گروه کالایی روغن ها و چربی ها کمتر از یک درصد است. بنابراین در محاسبه شاخص قیمت، وزن تاثیر تغییرات قیمت گروه «نان و غلات» تقریبا ۶ برابر گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» خواهد بود.
به گفته ی طیفوری نرخ تورم کل کشور و گیلان درخرداد‌ماه امسال به ترتیب ۳۷ و ۳۵ درصد بود که گیلان در این ماه، در بین ۳۱ استان، در رتبه بیست و پنجم کشور قرار گرفت.
رتبه ۲۵ م گیلان
بر اساس نظر رییس اتاق اصناف گیلان و نایب رییس اتاق اصناف کشور به مرور، تورم جاری ناشی از سیاست های دولت است و ربطی به فعالیت اصناف ندارد.
«جلال الدین محمدشکریه» با تاکید بر مبارزه و برخورد با گرانفروش ها از سوی چند نهاد، بیان کرد: دلیل گرانی ها مشکلات مربوط به کاهش ارزش پول ملی است. تا زمانی که این ارزش در نوسان است و قیمت دلار ثابت نیست با هر پولی که اقدام به واردات کنیم سایه تورم در اقتصاد حاکم است. از نفت تا نظام توزیع کالاها زیر سایه دلار است و حتی تولیدکنندگان هم برای تهیه مواد اولیه خود از خارج متاثر از قیمت دلار هستند.
شکریه با بیان اینکه نرخ تورم تنها مختص به گیلان نیست اضافه کرد: دولت باید به جایی برسد که تغییرات نرخ ارز در اختیار خودش باشد تا در چنین مواقعی نگرانی از تامین کالاها نداشته باشیم.
براساس آمارهای مرکزمدیریت وآمارکشور، تورم نقطه به نقطه درماههای ابتدایی سال جاری در گیلان پایین تر از نرخ کشوری اعلام شده بود. همچنین بر اساس همین آمار بالاترین نرخ تورم کشور مربوط به استان کردستان با ۴۵.۱ درصد و کمترین مقدار مربوط به استان قم با ۳۱ بود. چهار استان همجوار گیلان شامل قزوین، زنجان، مازندران و اردبیل نیز به ترتیب دارای رتبه‌های شانزدهم، نوزدهم، بیست و دوم و بیست وچهارم واستان ساحلی گلستان دارای رتبه چهاردهم نرخ تورم کشورهستند. ازاین رو باید نتیجه گرفت گیلان همچنان در جایگاه ۲۵ ام خود قرار دارد و کمترین تغییر یا نوسان را داشته است.
