در گذشته، آب شرب شهر رشت از چشمه‌هایی تامین می‌شد که در محلات مختلف وجود داشت. اکنون نیز به‌جز چشمه‌های کف دریاچه عینک،۵ چشمه در ۵ شهر وجود دارد؛ چشمه محله رودبارتان، خیابان سرچشمه، چشمه محله علی آباد، چشمه محله امین الضرب و چشمه محله چمارسرا.
چشمه‌های مذکور، اگرچه به دلایل مختلف اکنون قابل‌شرب نیست، ولی به‌عنوان یکی از منابع آب شیرین در بخش کشاورزی و آبیاری فضای سبز شهری قابل استفاده است و البته با تصفیه‌ی درست امکان استفاده برای شرب را نیز دارد.
آب چشمه‌های مذکور عملا به هرز می‌رود و تنها چشمه‌ای که اکنون برای آبیاری فضای سبز شهری از سوی شهرداری استفاده می‌شود، چشمه محله رودبارتان است که در انتهای بوستان کشاورز قرار دارد و تابستان‌ها به وسیله تانکرهای حمل آب خام، برای آبیاری فضای سبز شهری استفاده می‌شود.
به گفته اهالی، چشمه محله‌ی چمارسرا در غربی‌ترین حد رشت، تا دهه پیش نیز مورد استفاده ساکنان محله بود و متولیان با استفاده از یک منبع، آب را ذخیره و به لوله‌های آب شرب شهر پمپاژ می‌کردند.
این چشمه هنوز هم جوشان است و دبی آب آن بیش از بقیه چشمه‌هاست و حوضچه این چشمه شبیه یک مخزن عمیق با آجرچینی طاق ضربی ساخته شده و از دهانه مخزن دو لوله، آب را به راحتی به سمت بیرون هدایت می‌کند.
آب این چشمه تا دهه ۶۰ نیز مورد استفاده اهالی بود و حتی شهرداری رشت با نصب یک منبع، آب را به سمت لوله‌های آب شربِ شهر هدایت می‌کرد.
از زمان ساخت پمپ بنزین در محله چمارسرا و به دلیل نزدیکی مخازن پمپ بنزین به این چشمه، که در ابتدای محله شهریاران و نزدیک به رودخانه گوهرود قرار دارد، شاهد آلودگی این منبع آبی هستیم و با نشت بنزین به مخزن حوضچه عملا آب چشمه چمارسرا قابل شرب نیست. ولی هنوز برای آبیاری فضای سبز شهری قابل استفاده است زیرا اگر میزان آلودگی شدید بود، باید شاهد خشک شدن فضای سبز نزدیک به این منبع آبی باشیم.
از زمستان سال گذشته، پمپ بنزین محله چمارسرا برای تعمیرات بسته شد و از همان زمان تاکنون از این پمپ استفاده نمی‌شود و این یعنی مخازن نیز با بنزین پرنشده و الزاما نشتی هم به منابع آبی اطراف باید کاهش یافته باشد.
با این مفروضات، در بازه زمانی‌های متفاوت از چشمه چمارسرا بازدید کردم و از نزدیک شاهد کاهش شدید بنزین معلق در سطح آب در محل حوضچه بودم. اگرچه اطراف خروجی مخزن هنوز بوی بنزین استشمام می‌شود.
اکنون که پمپ بنزین چمارسرا در حال تعمیر است، فرصت خوبی است تا متولیان بر عایق بندی درست مخازن دقت بیشتری نمایند و نظارت درست می‌تواند از میزان آلودگی این منبع آب شیرین بکاهد.
در شرایطی که بعضا لوله‌های آب شهری پوسیده شده است، همین آلودکننده‌های به ظاهر سطحی، سهل‌انگارانه باعث آلودگی آب شرب و بروز انواع بیماری‌های گوارشی در شهر می‌شود.
محله چمارسرا به محلات «پسکیاب» و «سیاه اسطلخ» نزدیک است. این محلات هنوز بافت روستایی دارند و مزارع برنج خود را با آب رودخانه گوهررود رشت و آب بندان عینک آبیاری می‌کنند. کافی است یک بار به انتهای محله سیاه اسطلخ بروید، اهالی با ایجاد یک آب‌بند در بخشی از رودخانه گوهررود و دریچه خروجی، همان آب آلوده را برای آبیاری بجارهای پایین دست می‌برند.
چندسال پیش مقامات محلی به جای حل مساله، آب بندان را تخریب کردند تا آب آلوده برای آبیاری بجارها نرود. اما از آنجا که گیلان باوجود بارش‌های بیشتر از سایر نقاط کشور، توانایی و عزمی برای مدیریت نزولات جوی را هم ندارد، دوباره اهالی سیاه اسطلخ برای نابود نشدن حاصل دست رنجشان، بازهم مسیر هدایت آب گوهررود، در همان محل آب بندان را مسدود و آب آلوده برای آبیاری بیجارها هدایت می‌شود.
به‌نظر می‌رسد امکان بهره مندی از آب چشمه چمارسرا با ایجاد لوله آب، نزدیک به بستر رود تا محله سیاه اسطلخ برای آبیاری شالیزارها وجود دارد. آن هم در شرایطی که روزانه شاهد به هرز رفتن آب شیرین چشمه چمارسرا هستیم.
