آرشیو برچسب

یادداشت ویژه

گیلانِ بولبول پرا گیفت

ناصر مسعودی مرد صدا‌ مخملی گیلان در سال 1314 خورشیدی دیده به جهان گشود. او قدیمی‌ترین خواننده اشعار زبان گیلکی بود که آثاری چون: گل پامچال، بنفشه‌گول، کوراشیم، موسیقی تیتراژ سریال میرزا‌ کوچک‌ جنگلی و ...از وی منتشر شد. بعد از انقلاب اسلامی ایران، سال‌ها انتشار آثار او ممنوع بود و این ممنوعیت به ده سال به طول انجامید. به گفته ایشان: «من ممنوع‌الصدا نبود‌م، از من خواسته بودند تا سرود بخوانم که گفتم اگر تا الان در آثار من، نشانی از سرود می‌بینید، حتما این‌کار را خواهم کرد.» همین موضوع کافی بود تا…

درختی که نیست

اگر الان نشسته‌اید در طبقه‌ی چهلم برج‌تان که بر جنازه‌ی باغی قد کشیده و افسوس خاطرات دیروزتان در بوستان را می‌خورید، اگر دست‌تان به خون درختی آلوده شده و از آلودگی هوای این شهر دم می‌زنید، اگر با امضای کاغذی شریک جرم سوزاندن باغ‌های شهرتان بوده‌اید؛ ولی اگر طبیعت پُلی بشود خوب بلدید از رویش رد شوید، اگر جزو نسلی هستید که حتی در خاطر‌ت‌شان هم باغ و بوستان، محلی از اِعراب ندارد و الان متوجه منظور من نمی‌شوید که دقیقا از چه حرف می‌زنم، اگر هر بار به شهرهای آن‌ور آب سفر می‌کنید، دل‌تان می‎رود که این‌ها چقدر همه‌چیزشان سبز است و…

یک پوست‌اندازیِ اجباری علیه گیلان

نقل است؛ خیلی وقت پیش، زمانی که مستبد کم بود و یک لقمه نانِ رعیتی پیدا می‌شد و طول و عرض اراضی منابع‌طبیعی و ملی و کشاورزی گیلان، دایما در حال آب رفتن و اشغال توسط بیگانگان نبود؛ جماعتی مشروطه دوست و اما پیگیر و دلسوز، یک‌سال آزگار منتظرِ نطقِ نماینده‌شان در روزنامه مجلس بودند و آخرش هیچ. تا جایی‌که آن‌هایی که آتش‌شان تند بود سر یک پرس چلوکباب، هر هفته شرط می‌بستند که این هفته حتما وکیل‌شان نطق خواهد کرد. شش ماه آزگار گذشت و هر هفته شرط را می‌باختند و به گواهی نزدیک بود مانند رعیت‌هایِ لشت‌نشایی برای نانِ تمام روز خود…

تنها صداست که می‌ماند

در روزگاری که هنر بیش از همیشه به تکیه‌گاه‌های اصیل خود نیازمند است، از دست رفتن چهره‌های ریشه‌دار، زخمی است که دیر التیام می‌یاید. این رفتن‌ها خلایی بزرگ در حافظه‌ی فرهنگی هر سرزمین است. خلایی که جای آن را هیچ صدا و نام تازه‌ای پر نخواهد کرد. خاموشی ناصر مسعودی از همین جنس است؛ خاموشی صدایی که برای چندین نسل، معنای موسیقی گیلان بود. ناصر مسعودی، متولد ۱۳۱۴ خورشیدی در محله‌ی صیقلان رشت، از همان سال‌های نوجوانی در موسیقی گیلان ریشه دواند، صدایی که بعدها به یکی از ستون‌های حافظه‌ی شنیداری ایران تبدیل شد. او در سال…

خواب آشفته جنگل هیرکانی

به‌نظر می‌رسد با پاییز کم‌بارش امسال و آلودگی هوا، باید سریع وارد دوره جدیدی از استان‌های شمالی شویم که دیگر سبزی عمومی‌شان نشان از شادابی و سلامت ندارد. پرواضح است که آتش‌سوزی‌های اخیر طبق الگوی طبیعی آتش‌سوزی‌ها رخ نداده است؛ بررسی نقاط درگیر و کور بودن آن‌ها نشان از انسانی بودن حریق‌ها دارد؛ و این بحران بار دیگر نشان داد که هیرکانی دیگر توان چنین ناکارآمدی‌هایی را ندارد. آتش‌سوزی الیت مازندران و به سرعت چند نقطه دیگر در مازندران، گیلان و گلستان، علاوه بر ایجاد خسارات جدی محیط‌زیستی (که پس از اطفای حریق کامل و…

از ظرفیت پنهان تا محور تحول شهری

شهر رشت در دهه‌های اخیر شاهد رشد نامتوازن شهری بوده که بیشتر بر محور گلسار متمرکز شده است. این تمرکز سبب شکل‌گیری نابرابری فضایی، رکود در سایر محلات و ضعف در نظام حمل‌ونقل و کیفیت زیست شهری شده است.  استخر عینک، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پهنه‌های آبی شهری شمال کشور، ظرفیتی استراتژیک برای بازتعریف الگوی توسعه رشت دارد. عینک می‌تواند در بازآفرینی کالبدی، فرهنگی و اقتصادی شهر با تکیه بر طراحی شهری نوین و اصول انسان‌محور، به کانونی برای توسعه پایدار و بازتوزیع جریان زندگی شهری بدل شود. در چند دهه‌ی اخیر…

وقتی بومیان می‌روند…

موج معکوس مهاجرت به گیلان، که این‌بار از کلان‌شهرها و بخش‌هایی از پایتخت به‌سوی این استان جریان یافته در حال دگرگون کردن لایه‌های فرهنگی، زبانی و ‌محیط‌زیستی گیلان است. این تغییر جهت تاریخی نه‌تنها زبان و هویت گیلکی را در موقعیتی تازه قرار داده، بلکه ظرفیت محدود زیرساخت‌ها و محیط ‌زیست استان را با چالش‌هایی مواجه کرده که بدون سیاست‌گذاری دقیق، می‌تواند سیمای آینده گیلان را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد. گیلان در دهه‌های گذشته بیشتر ایفاگر نقش «مبدأ مهاجرت» بود تا مقصد آن؛ بسیاری از ساکنان به‌ویژه جوانان…

درک یک اجلاس

اجلاس دو روزه استانداران ۵ کشور دریای خزر (روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان) با حاشیه کمی در ۲۷ و ۲۸ آبان ماه در تالار مرکزی شهر رشت برگزار شد. از حیث تشریفات و پروتکل‌های منطقه‌ای اگرچه اجرایی ایده‌آل نبود اما نقصان و فقدان قابل‌ملاحظه‌ای هم در آن دیده نشد و می‌توان گفت؛ پس از دهه‌ها، ظاهرا این بار استان شاهد مجلس و نشست آبرومندی از حضور مقامات کشوری و منطقه‌ای بود. در این اجلاس درکنار استانداران دو استان شمالی همچون مازندران و گلستان، استانداران استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر هم حضور…

۲۱ سال انتظار برای کتابخانه‌ی مرکزی رشت

سال‌هاست مردم رشت چشم‌انتظار راه‌اندازی کتابخانه‌ی مرکزی هستند. این انتظار بسیار طولانی و تبدیل به نمادی از وعده‌های بی‌عمل در طول زمان شد. بیست و یک سال انتظار برای پروژه‌ای که می‌توانست سال‌ها پیش، نقطه‌ی روشنی برای تحول فرهنگی در استان باشد، زمان کمی نیست! در این سال‌ها اما این پروژه به صحنه‌ای از تاخیرهای، قول‌های تکراری و یاس عمومی تبدیل شد. حال پس از گذشت بیش از دو دهه انتظار، قرار است درب‌های کتابخانه‌ی مرکزی رشت، به روی مردم گشوده شود. این افتتاح، اگرچه رویدادی مبارک است، اما در‌عین‌حال یادآور یک چرخه‌ی…

بوروکراسی خاکستری یا تصمیم شفاف؟

ایران روزانه ۵۵ هزار تن پسماند شهری تولید می‌کند. اما حقیقت تلخ این است که نزدیک به ۴۰ درصد آن بی‌هیچ پردازشی به خاک سپرده می‌شود؛ خاکی که دیگر توان تحمل ندارد، و هوایی که هر روز مسموم‌تر می‌شود. این فقط یک مشکل محیط‌زیستی نیست؛ یک تهدید ملی است. پسماند در ایران اگر با همین مدار مدیریت شود، در دو سال آینده باید منتظر سونامی بیماری‌های میکروبی، آلودگی آب‌های زیرزمینی، و افزایش مرگ‌ و میر ناشی از آسیب‌های محیطی بود. این هشدار، شعار نیست؛ حاصل ده سال تجربه، پایش میدانی و بررسی خطوط پردازش است. اما…