عمارت قدیمی «حاجی سیف» در محله چله خانه رشت آتش گرفت. عمارت تاریخی «حاجی سیف» یکی از شاخصترین بناهای تاریخی و میراثی متعلق به دوره پهلوی اول در محله چله خانه، شب گذشته به دلایل نامعلوم آتش گرفت.
به گفته برخی از منابع محلی، این عمارت میراثی علی رغم ثبت تاریخی از سوی ادارهی کل میراث فرهنگی گیلان، بعد از فروش به مالک جدید رها شده و به مکانی برای تجمع معتادین تبدیل شده بود. آتش سوزی شب گذشته در این عمارت نیز بی ارتباط با تجمع معتادین و روشن کردن آتش نبوده است. در سوی دیگر برخی منابع خبری از آتش سوزی عمدی این عمارت توسط مالک فعلی به منظور ساخت و ساز خبر دادهاند که تأیید شده نیست.
عمارت میراثی حاجی سیف در شهریور ماه سال ۱۳۹۶، با وجود عدم رضایت مالکین با شماره ۳۱۱۲۹ و به تاریخ ۲۲/۶/۱۳۹۶در فهرست آثار ملی ثبت شد. به استناد پرونده ثبتی اثر، تاریخ ساخت بنا درسال ۱۲۸۳خورشیدی ذکر شده است. با این حال اداره کل میراث فرهنگی استان و شهرداری منطقه دو رشت در سالهای گذشته در دو مرحله به مرمت سقف و دیوار و رنگ آمیزی این عمارت اقدام کردند.
از صاحب نخست این ملک اطلاعات چندانی در دست نیست اما طبق اطلاعات موجود، این خانه متعلق به نام «حاج محمد سیف» یک از تجار و بازرگانان رشتی در اوایل دوره پهلوی اول بوده و به همین دلیل به خانه سیف شهرت دارد.
خانه در آتش بیخردان، سوزانده شد.
به گفته «پرویز فکر آزاد» فعال اجتماعی و پژوهشگر گیلانی به مرور این عمارت از اوایل دهه ۵۰ شمسی در اختیار خانواده محرابی قرار داشت.
پرویز فکرآزاد با اشاره به بی توجهی میراث فرهنگی به عمارتهای تاریخی و میراثی رشت به مرور اضافه کرد: به دلیل بی توجهی میراث فرهنگی، مالک فعلی قصد تخریب و نابودی این بنا را دارد.
به نظر میرسد متأسفانه اتفاقی که برای خانه تاریخی بازرگانی(پورقیصر) با وجود ثبت تاریخی در حاشیه رودخانه زرجوب افتاد در انتظار این بنای تاریخی در چله خانه رشت باشد.
وی افزود: در آن برهه نیز از میراث فرهنگی و شهرداری رشت تقاضا کرده بودیم مانع از تخریب این عمارت شوند. چرا که با حفظ بنای تاریخی بازرگانی( پورقیصر) در حاشیه زرجوب و با یک واریانت ساده میشد جلوی تخریب آنرا گرفت و بنای فوق را به عنوان نمونهای از معماری قدیم رشت در معرض تماشای مردم قرار داد. زنده یاد خانم هنگامه بازرگانی برای ثبت آن خیلی زحمت کشید ولی حیف که خانه به آتش بیخردان، سوزانده شد.
ورود شهرداری منطقه دو برای مرمت بناهای میراثی
در همین رابطه روابط عمومی شهرداری منطقه دو رشت نیز با اشاره به اینکه شهرداری منطقه دو برای انجام یکسری اقدامات مرمتی و خطر زدایی از تخریب این عمارت چند بار از ادارهی کل میراث فرهنگی استان درخواست استعلام کرده است اظهار کرد: این بنا به شدت در معرض تخریب از سوی مالکین قرار دارد.
«سروش علیزاده» افزود: شهرداری منطقه دو برنامه ریزیهایی برای حفظ و جلوگیری از آسیب به بناهای تاریخی و میراثی این منطقه از سال دارد. طی این برنامه بناهای میراثی موجود در محدودهی بافت تاریخی منطقه دو که در معرض تخریب و آسیب قرار دارند برای رفع خطر تخریب مورد مرمت قرار میگیرند.
وی تصریح کرد: متأسفانه این بناها عمدتا وراثتی هستند و همکاری لازم از سوی وراث برای مرمت و رفع خطر تخریب از سوی آنها انجام نمیشود. اداره کل میراث فرهنگی نیز به این موضوعات ورود نمیکند.
روابط عمومی منطقه دو شهرداری رشت تصریح کرد: خانه آذربانی و برخی از سراهای موجود در بافت تاریخی بازار رشت از سال آینده در دست مرمت قرار میگیرند.
به نظر میرسد اقدام برای تخریب و نابودی خانههای تاریخی رشت در سایه بی توجهی اداره کل میراث فرهنگی در حفظ این بناها ادامه داشته باشد و تخریب بنا به بهانه بارش برف و آتش سوزی بهانه خوبی به دست مالکین فعلی آنها داده است.
پیشتر «ولی جهانی» مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگر گیلان در خصوص مرمت و حفظ این بنا گفته بود: به دلیل تعدد املاک میراثی واجد شرایط و ناکافی بودن اعتبارات میراث فرهنگی، این سازمان امکان خرید یا مرمت تمامی بناهای ثبتی را ندارد.
لازم به ذکر است: خانه تاریخی حاجی سیف در محله «چله خانه» یکی از محلات قدیمی شهر رشت واقع است که در طرح تفصیلی شهر و در بافت تاریخی قرار دارد.