رویای شما برای رشت چیست؟ چند بار در کوچه و خیابانهای زولبیایی‌اش قدم زده‌اید و خاطره بازی کرده‌اید؟ چقدر رشت برای شما مرکز همه‌ی دنیاست؟ آیا آنچه در رشت می‌گذرد ایده‌آل شماست؟ نمی‌دانیم کسانی که به این سوالات حس مثبت دارند به تعداد انگشتان دست می‌رسند یا نه؟ اما اگر شما نیز جزو کسانی هستید که به این شهر باران خورده و خیس، شهر باران‌های نقره‌ای لقب می‌دهید قطعا با شنیدن رویا درباره‌ی آن کمی تامل می‌کنید و احیانا غم آن «خفته‌ی چند» بر چشم و دل شما می‌شکند. خصوصا که ۱۲ دی روز رشت باشد و شهر شما چیزی در چنته نداشته باشد.
یعنی چیزی که بر پایه‌های امروز آن بایستیم و به آن افتخار کنیم، نه آنکه به خاطره‌های دور آن ببالیم. فارغ از نامگذاری درست یا غلط امروز که روز رشت بود، و محل بحث کارشناسان بوده و هست، باید بگوییم رشت، شهری زخم خورده از بی مهری‌ها سالهاست که رویای توسعه پایدار شهری را به سر دارد. اما نبود مدیریت هماهنگ شهری در بستر ورود سیاسیون به مدیریت شهری، مدیریت ناموفق پسماند، آلایندگی رودخانه ها و نبود سرمایه گذاری‌های زیرساختی و خدمات نامناسب شهری، این شهر را در عقب ماندگی نگاه داشته است.
«مرتضی شگفت»: هر فردی که به شهرداری وارد می شود در ابتدا باید دارای هدف و برنامه ریزی باشد. درعین حال اینکه مهمترین عامل در تحقق برنامه های شهردار، عوامل و مدیران همسو است که دست همکاری با شهردار را بفشارد.
در روز ۱۲ دی ماه که به مناسبت انتخاب رشت به عنوان مرکز گیلان در زمان صفویان، به عنوان روز رشت و نکوداشت این شهر نامگذاری شده به سراغ تعدادی از شهرداران گذشته این شهر رفتیم تا از آنها بپرسیم چه اهداف و رویایی برای رشت متصور بودند که از اجرای آن ناکام ماندند. از نظر آنها چه عواملی مانع از توسعه پایدار شهری رشت بوده؟
مدیریت غیر همسوی شورای شهر رشت
«مرتضی شگفت» شهردار سابق رشت طی سالهای ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۲ به مرور اظهار می‌کند: هر فردی که به شهرداری وارد می شود در ابتدا باید دارای هدف و برنامه ریزی باشد. درعین حال اینکه مهمترین عامل در تحقق برنامه های شهردار، عوامل و مدیران همسو است که دست همکاری با شهردار را بفشارد.
وی با تاکید به اینکه هر گونه تصمیم سازی در مدیریت شهری هزینه بردار است تصریح کرد: شورای شهر همسو و موافق با تصمیمات شهردار، شهر را به سمت توسعه پایدار هدایت می‌کند. شهرداری بعنوان یک دستگاه ارایه کننده خدمات شهری نیازمند مدیریت واحد شهری و همسو است درغیر اینصورت هر گونه برنامه ریزی و هدف گذاری کاری عبث و بیهوده خواهد بود که تاکنون در رشت شاهد بودیم.
«هادی الماسی»: در دوره ای که شهردار رشت بودم به دلیل همزمانی با پایان جنگ و شروع سازندگی، رویایی جز رفع مشکلات شهری نداشتیم. با این وجود در دوره فعالیت بنده اکثر طرحها وبرنامه ها به نتیجه رسید .
مرتضی شگفت با بیان اینکه شهرداری به مثابه یک موجود زنده است که لازمه حیاتش برخورداری از کار و برنامه است اضافه کرد: متاسفانه شهر رشت در طی سالهای گذشته فاقد مدیریت همراه با تصمیمات شهردار بوده و به جز دوره اول شورای اسلامی رشت و اولین انجمن شهری در دوره پهلوی اول، همه اعضای شورای شهر و انجمن شهری دست نشانده و سیاسی بودند که هیچ وقت در راستای توسعه پایدار این شهر گام برنداشتند و به دنبال پیشبرد نظرات سیاسی خود در مدیریت شهری رشت بودند.
شورای شهر سیاسی در برابر مدیریت تخصصی شهری
«هادی الماسی» که به مدت شش سال از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۴ تصدی شهرداری رشت را عهده دار بود به مرور می‌گوید: در دوره ای که شهردار رشت بودم به دلیل همزمانی با پایان جنگ و شروع سازندگی، رویایی جز رفع مشکلات شهری نداشتیم. با این وجود در دوره فعالیت بنده اکثر طرحها وبرنامه ها به نتیجه رسید. وی با یادآوری شعارخود در مدیریت شهری( هر ماه اافتتاح یک خیابان در رشت) ادامه می‌دهد: در تمام آن ۵ سال تلاشم بر رفع مشکلات و کمبودها در حوزه خدمات شهری استوار بود. پایبندی برعقیده ام در خصوص تغییرات زیرساختی در فضاهای عمومی رشت موجب شده بود که هر ماه یک مسیر و خیابان جدید در رشت به بهره برداری برسد و شهروندان نیز متوجه تغییرات شهری بودند.
این شهردار سابق با تاکید به اینکه در حال حاضر روحیه مدیریت هماهنگ شهری در رشت وجود ندارد، می‌افزاید: یکی از مشکلات رشت دو دستگی در شورای شهر است. از زمانیکه شوراها به مدیریت شهری راه یافتند هرکدام از اعضای شورا نماینده و وابسته یک تفکر و سیاستی هستند که علاوه بر اینکه هیچ دانشی از مدیریت شهری ندارند موجب شده اند افراد کارشناس و متخصص در شورای شهر جایگاهی پیدا نکنند.
او درادامه اضافه می‌کند: رشت در تمام دوره های انتخابات شورای شهر ناموفق بوده و افرادی برای مدیریت شهری آن انتخاب شدند که فاقد عرق ناسیونالیستی بودند و هیچگاه با شهردار رشت همگام و همسو نشدند و در مقابل شهرداران متخصص ایستادند.
نبود عقلانیت در حاکمیت رشت
«محمدعلی ثابت قدم» که ۲ بار تصدی بر کرسی شهرداری رشت را طی سالهای(۱۳۹۰-۱۳۹۱ )و (۱۳۹۳ الی ۱۳۹۶) در سابقه خود دارد بر خلاف دیگر همکاران خود تاکید دارد که اهل رویا پردازی نبوده وعملکرد او باید پاسخگوی مخاطبین باشد.
او در پاسخ به مرور می‌گوید: حاکمیت عقلانیت بر شهر رشت، کنار رفتن منیتها و کاهش فرد گرایی بستر تحقق و رسیدن رشت به توسعه پایدار شهری خواهد بود .
ثابت قدم تصریح می‌کند: مهمترین موانع توسعه پایدار رشت را غالب بودن همین گفتمان بر رشت می‌دانم.
عدم تحقق بودجه و کسب منابع درآمدی جدید
«سید محمد احمدی» شهردار سالهای ۱۳۹۹ الی ۱۴۰۰ رشت در نظری مخالف با همکاران خود قدردان همراهی و تلاش مدیریت شهری در دوران تصدی خود بر شهرداری است.
او به مرور می‌گوید: با کمک و همراهی شورای شهر تمام تلاش خود را برای توسعه رشت گذاشتیم. مهمترین بحث مدیریت شهری رشت در این دوره تحقق بودجه و درآمدزایی بود. هر چند که به دنبال سایر مباحث آزاد سازی، رفع مشکلات ترافیکی و حمل و نقل، رودخانه ها و پسماند نیز بودیم که هنوز هم جز برنامه های شهرداری است.
احمدی تاکید دارد: شهر رشت نیازمند ارایه خدمات مطلوب شهری در سایه کسب درآمدزایی و افزایش منابع درآمدی است. این امر محقق نمی شود مگر اینکه شورای شهر همراه و همگام با تصمیمات شهردار باشد. البته به شخصه خاطره بدی از شوراهای پنجم و ششم رشت در طول دوره تصدی شهرداری ندارم.