گیلان در حوزه سلامت در مقایسه با سایر استانهای دیگر کشور عقب ماندگی زیادی دارد. در این استان با وجود ۲.۵ میلیون نفر جمعیت و حضور قابل توجه مسافر و گردشگر، حتی یک بیمارستان جنرال وجود ندارد. این درحالیست که برخی از شهرستانهای پر جمعیت استان از وجود پزشک متخصص در حوزه های مختلف محروم هستند و بیماران شهرستانی ناگزیر به مراجعه به پزشکان متخصص مستقر در رشت هستند.
در عین حال پیشتر نیز در اخباری رسمی به کمبود امکانات، وجود نقایص در زیرساخت های بهداشت و درمانی و قدمت بالای بیمارستانهای فرسوده دولتی، گیلان اشاره شده بود که این استان را در زمره استانهای محروم وعقب مانده کشور در حوزه بهداشت و درمان قرار داده است.
در این میان کمبود تعداد پزشک، توزیع نامتوازن و ناعادلانه آنها به ویژه در حوزه پزشکان مخصص و فوق تخصص در کشور و تمرکز قابل توجه پزشکان در پایتخت و مراکز استانها عاملی مضاعف در کاهش کمیت و کیفیت خدمت رسانی در حوزه بهداشت و درمان استان شده است. به طوری که جبران کمبود پزشک متخصص به یکی از مهمترین مطالبات اصلی مردم در اکثر شهرستان ها و شهرهای کوچک تبدیل شده، و بحرانی بسیار جدی در مناطق محروم را رقم زده است.
آستارا پزشک متخصص ندارد
در همین رابطه روز گذشته«عنایت رضایی پور» فرماندار آستارا از حضور کمرنگ مدیران استانی در این شهرستان مرزنشین استان انتقاد کرد و گفت: آستارا با کمبود پزشک مواجه است.
رضایی پوربا اشاره به مشکلات کمبود پزشک در آستارا افزود: روزانه ۲۵ هزار گردشگر داخلی و خارجی در این شهرستان مرزی حضور پیدا میکنند اما در بیمارستان شهید دکتر بهشتی آستارا نیاز جدی به تامین پزشک و پرستار، تجهیزات اسکان پزشکان ، تجهیز سیستم گرمایشی، تجهیز سیستم تصویربرداری و دستگاه ماموگرافی داریم.
برخی دیگر از نمایندگان استان از کمبود پزشک متخصص در شهرستانهای استان خبر داده بودند.«حسن محمدیاری» نماینده تالش و رضوانشهر گفته بود: در شهرستانهای تالش، رضوانشهر و ماسال سه بیمارستان وجود دارد که یک بیمارستان در تالش متروک بوده و پزشک متخصص در این شهرها مستقر نیست.
وی تاکید کرد: شهرستان آستارا در حوزه بهداشت و درمان نیازمند توجه دانشگاه علوم پزشکی است.
پیش ازاین نیز برخی دیگر از نمایندگان استان از کمبود پزشک متخصص در شهرستانهای استان خبر داده بودند.«حسن محمدیاری» نماینده تالش و رضوانشهر گفته بود: در شهرستانهای تالش، رضوانشهر و ماسال سه بیمارستان وجود دارد که یک بیمارستان در تالش متروک بوده و پزشک متخصص در این شهرها مستقر نیست.
«آیدین محمدی» یکی از فعالان اجتماعی آستارا به مرور می گوید: شهروندان آستارایی از خدمات پزشکی درمانی این شهر رضایت ندارند. شهر آستارا به شدت با کمبود پزشک متخصص مواجه است وعمده بیماران برای دریافت خدمات تخصصی پزشکی مجبورند به رشت و اردبیل مراجعه کنند.
پیشترمسولان دانشگاه علوم پزشکی گیلان در آماری اعلام کرده بودند: برای جبران عقب ماندگی های حوزه بهداشت و درمان این استان نیازمند یک هزار میلیارد تومان منابع اعتباری هستیم.
پزشک متخصص کم داریم به رشت و اردبیل می رویم
در این میان شهروندان آستارایی نیز به گفته های فرماندار و نماینده مجلس این شهر صحه گذاشتند.
«آیدین محمدی» یکی از فعالان اجتماعی آستارا به مرور می گوید: شهروندان آستارایی از خدمات پزشکی درمانی این شهر رضایت ندارند. شهر آستارا به شدت با کمبود پزشک متخصص مواجه است وعمده بیماران برای دریافت خدمات تخصصی پزشکی مجبورند به رشت و اردبیل مراجعه کنند.
این شهروند آستارایی می افزاید: در برخی از حوزه های پزشکی از جمله اعصاب و روان و برخی بیماریهای خاص مشکل کمبود پزشک متخصص داریم. این در حالیست که مردم حتی برای عکس برداری ساده پزشکی ناچارند به شهرهای دیگر بروند. حتی با مراجعه به اردیبل هم کیفیت خدمات پایین است و شهروندان از پزشکان اردیبلی راضی نیستند.
«سجاد ع» شهروند دیگر آستارایی نیز به مرور تاکید میکند: در آستارا پزشک عمومی به اندازه کافی و پزشک متخصص داخلی و اعصاب و روان فقط یک دو مورد حضور دارند. اما کمبود پزشکان متخصص در سایر حوزه ها از جمله جراحی های عمومی و پزشک اورژانس در بیمارستان به شدت محسوس است.
این شهروند ادامه میدهد: به دلیل نبود پزشک متخصص در اورژانس بیمارستان آستارا، مردم اعتماد خود را برای حضور در اورژانس از دست داده اند. بطوریکه ترجیح می دهند با وسیله نقلیه شخصی، موراد اورژانسی خود را به انزلی یا اردبیل برسانند. متاسفانه پزشک متخصص در اورژانس بیمارستان در حد پزشک سرباز است و از امکانات لازم برخوردار نیستند که این موضوع اصلا زیبنده بیمارستان آستارا نیست و به این دلیل مردم اعتماد ندارند و به شهرهای دیگر مراجعه میکنند.
او همچنین به کمبود برخی از داروها در داروخانه های شهر آستارا نیز اشاره می کند و میگوید: چند روزی است برخیا ز داروه از جمله پماد میکانزول و داروی ویسول ۵ به هیچ عنوان در ۹۰ درصد داروخانه های آستارا موجود نیست.
بررسی ها نشان می دهد که استان گیلان به لحاظ تعداد پزشک نسبت به بسیاری از شهرهای محروم کشورمان در سطح پایین تری قرار دارد. وجود پزشکان متخصص از جمله مهمترین شاخص های منابع انسانی در بخش سلامت است. در حالیکه در کشورهای توسعه یافته ۶۰ تا ۸۰ درصد پزشکان، متخصص هستند ولی این نسبت در کشور حدود ۴۰ درصد است.
سرانه تعداد پزشک متخصص در ایران ۵ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر بوده که نسبت به استاندارد جهانی که ۱۵ پزشک به ازای همین تعداد جمعیت است فاصله بسیار زیادی دارد.
در آماری دیگری در سال ۹۸ از سوی دانشگاه علوم پزشکی گیلان منتشر شد، تعداد ۷۷۸ پزشک عمومی، ۵۸۱ پزشک متخصص و ۲۴۲ دندانپزشک شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی استان به ثبت رسیده است. این درحالیست که رشت با وجود جمعیت بیشتر و مرکزیت استان از وضعیت مطلوبی در تعداد از پزشکان متخصص برخوردار نیست و از کمبود پزشک رنج می برد. بر اساس این آمار حدود هزار و ۲۰۰ پزشک عمومی و تعداد پزشکان متخصص و فوق تخصص در این شهر به ۸۰۰ نفر می رسد. با توجه به تعداد جمعیت رشت، به ازای هر ۷۹۸ نفر یک پزشک عمومی و برای هر ۱۱۹۷ نفر یک پزشک متخصص وجود داشته که این نسبت از استانداردهای موجود در جهان فاصله بسیار زیادی دارد و با این وجود، میزبانی بیماران از سایر نقاط استان را نیز برعهده گرفته است.
جذب و تعیین سهیمه پزشکان متخصص در اختیار وزارتخانه
در همین رابطه «فرهاد روشنفکر» مدیردرمان دانشگاه علوم پزشکی گیلان به مرورتاکید می کند: در خیلی از شهرستانهای استان با کمبود پزشک متخصص مواجه هستیم. توزیع و پراکنش پزشکان متخصص گاهی در اختیار ما قرار ندارد.
وی می افزاید: جذب و توزیع پزشکان متخصص در مناطق مختلف ازسوی سامانه وزارت خانه بهداشت و درمان و بر اساس نیاز سنجی انجام می شود. پزشکان ابتدا می بایست در این سامانه ثبت نام و امتیازات لازم را کسب کنند.
مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی کمبود پزشک متخصص را صرفا متوجه شهرستان آستارا نمیداند و می گوید: در همه شهرستانها از جمله فومن، آستانه اشرفیه، صومعه سرا، املش، سیاهکل و رودبار نیز با کمبود پزشک متخصص مواجه هستیم و تلاش داریم برای این مناطق توجه بیشتری از سوی وزارت خانه دریافت کنیم.
مدیر درمان استان با تاکید به اینکه در نیمه دوم امسال گیلان نیازمند جذب ۱۸۳ پزشک متخصص در همه شهرستانهاست اظهار می کند: تعداد پزشک مورد تایید و اینکه در چه رشته هایی از سوی این سامانه به استان سهمیه اختصاص پیدا میکند مشخص نیست و سامانه پاسخی دراین خصوص به ما نمی دهد.
وی در خصوص نیاز سنجی بیمارستانهای دولتی نیز برای جذب پزشک و جراح می گوید: این قبیل درخواستها می بایست از سوی رییس بیمارستان اعلام شود.
مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی کمبود پزشک متخصص را صرفا متوجه شهرستان آستارا نمیداند و میگوید: در همه شهرستانها از جمله فومن، آستانه اشرفیه، صومعه سرا، املش، سیاهکل و رودبار نیز با کمبود پزشک متخصص مواجه هستیم و تلاش داریم برای این مناطق توجه بیشتری از سوی وزارت خانه دریافت کنیم.
روشنفکر اظهار کرد: در آذرماه پیش رو نیزوهای جدید پزشکان متخصص در رشته های و سهیمه شهرستانها به ما معرفی می شود.