رشت سالهای زیادی است که از ماراتن توسعه عقب مانده است. وجود مشکلات زیرساختی مانع از توسعه پایدار این شهر شده و کماکان هم ادامه دارد. کم عرض بودن معابر و ظرفیت پایین خیابانها، عدم احداث زیر گذر و پل عابر پیاده در اکثر خیابانها وتقاطع ها، نابسامانی پیاده روها، نبود کمربندی جدید، بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی، عدم گنجایش سیستم فاضلاب شهری و ناکارآمدی آن در جمع آوری فاضلاب و آبهای سطحی درمواقع بارندگی، تخلفات در ساخت و سازها و از همه مهمتر عدم هماهنگی بین شهرداری با سایر سازمانهای زیربط درمدیریت شهری، به عقب ماندگی و هدر رفت منابع و سرمایه‌ها در این شهر دامن زده است.
امروزه با گسترش شهرها وهمچنین افزایش مشکلات ناشی ازعدم توسعه متوازن و پایدار شهری، بحث بهسازی زیر ساخت‌های موجود شهری بیش از پیش مورد توجه و تأکید قرار می‌گیرد. موضوعی که طی چند سال اخیر با هر بارندگی در رشت و آبگرفتگی معابر و خیابانهای اصلی، لزوم بهسازی شبکه معابر وهمچنین شبکه جمع آوری آبهای سطحی و فاضلاب شهری را یادآوری و دارای اهمیت ویژه‌ای می‌کند. اما ادامه مشکلات و معضلات زیرساختی رشت بخصوص در بحث آگرفتگی معابر بعد ازهر بارندگی، سوالی است که همه شهروندان پاسخ آن را از مدیریت شهری مطالبه می‌کنند.
بنا بر تحقیقات و آمارهای دو نهاد مدیریت شهری رشت (شهرداری و آب وفاضلاب)علت اصلی آبگرفتگی‌های رشت، هجوم آبهای سطحی سرگردان ناشی از بارندگی‌های شدید، عدم لایروبی شبکه‌های فاضلاب و آبهای سطحی و تحت پوشش قرار نداشتن همه مناطق رشت در این شبکه، شیب خیابانها و ساخت و سازهای گسترده که منجر به تخریب شبکه‌های قدیمی فاضلاب شده و در مواقع بارندگی ایجاد بحران می‌کند. شهرداری رشت تا چه‌اندازه با دستگاه‌های اجرای از جمله آب و فاضلاب شهری در ایجاد زیرساختها و مدیریت آنها به منظور جلوگیری از آبگرفتگی در تعامل است؟
خودداری آب وفاضلاب از لایروبی شبکه فاضلاب
«محمد رضا شیرزاد» معاون خدمات شهری شهرداری رشت در پاسخ به سوال مرور مبنی بر میزان تعامل دستگاه‌های اجرایی در ایجاد و نگه داری زیرساختهای شهری از جمله جمع آوری آبهای سطحی و فاضلاب می‌گوید: رشت از گذشته با یکسری شبکه‌های سنتی و قدیمی فاضلاب مواجه است که عملا کارکرد آنها گذشته وعمرمفید شان به پایان رسیده و مملو از رسوبات است. در حالیکه نگهداری این شبکه برعهده آب و فاضلاب است اما شهرداری لایروی آنها را در مناطق مختلف انجام می‌دهد.
معاون خدمات شهری رشت با تأکید به اینکه شهرداری طی ۷ سال گذشته، شبکه جمع آوری آبهای سطحی را در نقاط بحرانی احداث کرده می‌افزاید: تقریبا مشکل جمع آوری آبهای سطحی و آبگرفتگی در بخش عمده‌ای از رشت همچون چهارراه میکاییل، معلم و استانداری که پیشتر بحرانی بودند برطرف شده و به جز در چند مورد که در آنها با مشکلات فنی مانند شیب خیابان مواجه هستیم مابقی مناطق کنترل شده‌اند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در اکثر مناطق رشت لایروبی شبکه جمع آوری آبهای سطحی و فاضلاب اجرایی شده است اظهار می‌کند: در مناطقی مانند برخی از خیابانهای گلسار و پیرکلاچای نیازمند ایجاد شبکه هستیم که فرسودگی همزمان شبکه فاضلاب، موجب آبگرفتگی آنها می‌شود.
شیرزاد تأکید می‌کند: متأسفانه آب و فاضلاب در بحث لایروبی شبکه‌های خود ورود نمی‌کند اما در سوی دیگر شهرداری ناچار است در بحث لایروبی شبکه فاضلاب در کنار شبکه جمع آوری آبهای سطحی مداخله و هزینه کند.
این مسؤول شهری همچنین در پاسخ به این سوال که کنده کاری‌های سایر دستگاهای اجرایی و خدماتی تا چه‌اندازه در وقوع آبگرفتگی‌ها تاثیر گذار است می‌گوید: خوشبختانه این کنده کاریها ارتباط مستقیمی با آبگرفتگی‌ها ندارد و دستگاه‌ها برای اجرای پروژه‌های خود با شهرداری در تعامل هستند.
اصلاح و مرمت لوله گذاری نیازمند بودجه بالایی است چرا که در رشت بالغ بر هزار کیلومتر شبکه لوله گذاری فاضلاب وجود دارد. با این حال طی سه ماهه گذشته بیش از هزار متر اصلاح لوله گذاری در مناطق بحرانی انجام داده ایم.
بیش از ۴۰ سال از ایجاد شبکه‌های قدیمی فاضلاب رشت توسط شهرداری می‌گذرد و در سال ۱۳۶۹ که شرکت آب و فاضلاب تشکیل شد نگه داری آنها به شرکت واگذار شد.به دلیل اینکه این لوله گذاریها توسط شهرداری انجام شد لذا لایروبی و مرمت شبکه برعهده آنهاست.
وظیفه جمع آوری آبهای سطحی و فاضلاب شهری در رشت، به صورت سنتی توسط یک شبکه واحد صورت می‌گیرد، بحث جداسازی شبکه فاضلاب شهری و آبهای سطحی از یکدیگر اهمیت زیادی دارد. کانال‌های هدایت آب و فاضلاب رشت یک شبکه‌ی کهنه و فرسوده‌ی ۷۰۰ کیلومتری هستند که بر اثر گذر زمان و عدم توجه به بازسازی و لایروبی آنها دچار تخریب فیزیکی و مسدود شده‌اند، چرا آب و فاضلاب از نگه داری و لایروبی شبکه فاضلاب رشت شانه خالی می‌کند؟
شهرداری مسوول لایروبی شبکه های قدیمی فاضلاب است
درهمین رابطه «سهیل ابراهیم نژاد» مدیر بهره برداری آب و فاضلاب رشت به مرور پاسخ می‌دهد: آب و فاضلاب در مواقع بارندگی و آبگرفتگی در تعامل کامل با شهرداری است.
وی با اشاره به بازدید مشترک آب و فاضلاب و شهردای رشت از لایروبی شبکه‌های آبهای سطحی و فاضلاب می‌افزاید: بیش از ۴۰ سال از ایجاد شبکه‌های قدیمی فاضلاب رشت توسط شهرداری می‌گذرد و در سال ۱۳۶۹ که شرکت آب و فاضلاب تشکیل شد نگه داری آنها به شرکت واگذار شد. در واقع به دلیل اینکه این لوله گذاریها توسط شهرداری انجام شد لذا لایروبی و مرمت شبکه بر عهده آنهاست. البته در برخی مناطق شرکت آب و فاضلاب این کار را بر عهده دارد.
مدیر آب وفاضلاب رشت با تأیید وجود مشکلاتی در شبکه جمع آوری فاضلاب اظهار می‌کند: عدم اصلاح برخی از لوله گذاریهای فاضلاب در رشت به کمبود بودجه و نبود منابع مالی باز می‌گردد اما درعین حال، هر کجا که شبکه‌های سنتی فاضلاب رشت از مدار خارج شده و منجر به آبگرفتگی می‌شود بلافاصله لایروبی آن را انجام می‌دهیم.
وی تأکید می‌کند: اصلاح و مرمت لوله گذاری نیازمند بودجه بالایی است چرا که در رشت بالغ بر هزار کیلومتر شبکه لوله گذاری فاضلاب وجود دارد. با این حال طی سه ماهه گذشته بیش از هزار متر اصلاح لوله گذاری در مناطق بحرانی انجام داده ایم.
ابراهیم نژاد در خصوص تعامل با شهرداری در کنده کاری و اجرای پروژه‌ها بیان می‌کند: اگر شهرداری بابت صدور مجوزها با آب و فاضلاب همکاری کرده و مجوزها رایگان صادر شوند، با سرعت بیشتری می‌توانیم لوله گذاری شبکه فاضلاب را اصلاح و مرمت کنیم.
وی هر گونه اصلاح ومرمت لوله گذاری در شبکه سنتی فاضلاب رشت را در حوزه اختیارات شهرداری دانسته و می‌افزاید: شبکه‌های سنتی در مواقع بارندگی دچار آبگرفتگی و پس زدگی فاضلاب می‌شوند چون لوله‌های قدیمی گنجایش و کشش هدایت آبهای سطحی را ندارند. از این رو شرکت آب وفاضلاب حاضر است در این بخش با شهرداری تعامل کند.
هر چند که زمستان برای رشت پر بارش نبوده اما نگرانی از بارشهای شدید و آبگرفتگی‌های گسترده در مناطق مختلف رشت همواره موضوعی است که دغدغه‌ی شهروندان است و رفع آن به مهمترین مطالبات مردم رشت در ایام بارندگی بدل شده است. باید دید تا زمانی که اصلاح شبکه فرسوده فاضلاب بین دو نهاد شهرداری و آب و فاضلاب گیلان به شکلی تعارف گونه بررسی و اصلاح می‌شود، آیا این شبکه به طور کامل اصلاح خواهد شد؟ یا بار دیگر شهروندان رشتی شاهد آبگرفتگی خواهند بود ؟