«ایلان ماسک»، مدیر ارشد تسلا چندی پیش رسما لقب ثروتمندترین فرد جهان را از آن خود کرد و جای «جف بزوس» را گرفت. این جهش به دنبال افزایش ارزش سهام تسلا در ۱۰روز قبل صورت گرفت. افزایش ثروت ماسک طی یک سال گذشته «سرعت بیسابقهای» داشته و هنوز هیچ کارآفرینی نتوانسته با این سرعت به این حجم از ثروت دست یابد.
طبق تخمینهای وبسایتهایی نظیر بلومبرگ و فوربس، ثروت او حالا بیش از ۱۹۰ میلیارد دلار است. فاصله ثروت او با بزوس چندان زیاد نیست. طی دو هفته اخیر، رقابت میان این دو بر سر جایگاه «ثروتمندترین انسان روی کره زمین» بسیار تنگاتنگ بوده و طبق تخمین وبسایت فوربس، ماسک توانسته یک بار در روز پنجشنبه هفتم ژانویه و یک بار در روز سهشنبه دوازدهم، در جایگاه اول قرار بگیرد. اما او میداند که این رقابت ادامه دارد و هرآن ممکن است جایگاهش را از دست بدهد.
جف بزوس، رئیس آمازون که سه سال بدون هیچ چالشی عنوان ثروتمندترین فرد جهان را یدک میکشید، حالا جایش را به کسی داده که هفت ماه پیش ثروتش، یک چهارم ثروت او بود و البته رقیب سرسخت او در توییتر. او کسی نیست جز ایلان ماسک. طبق گزارش بلومبرگ، ایلان ماسک، بنیانگذار شرکت خودروهای الکتریکی تسلا، چند روز پیش رسما به ثروتمندترین فرد جهان تبدیل شده. افزایش ۱۵۰ میلیارد دلاری ثروت او در طول فقط ۱۲ ماه، باعث شده ثروتش حالا به رقم ۱۹۴ میلیارد دلار برسد، یعنی ۱۱ میلیارد دلار بیشتر از بزوس. او در واکنش به این اتفاق در توییتر نوشت: «چه عجیب! خب، برگردیم سر کار». در همین حد بی سر و صدا.
ماسک میداند که رقابت با کارمند خونسردی که کارش را با یک کتابفروشی آنلاین شروع کرد و مردی که رویای ماشینهای الکتریکی را در سر داشت، هنوز تمام نشده و ادامه دارد. این دو در انظار عمومی دو چهره کاملا متفاوت دارند، اما وجوه اشتراکشان کم نیست. هر دو در کودکی استعداد زیادی داشتند و عاشق فیلمهای علمی تخیلی بودند. هر دو دست به تاسیس شرکتهای هوافضا زدهاند و حالا در گیرودار این رقابت تنگاتنگ سوال اینجاست که چه کسی برنده این جنگ طولانی خواهد بود؟
بازی اعداد
امسال برای هر دو رئیس، سال شکستن رکوردها بوده؛ ۲۰ جولای سال قبل، بزوس ۱۳ میلیارد دلار به ثروتش اضافه کرد که به باور خیلیها، بیشترین پولی است که یک نفر توانسته در یک روز به دست بیاورد. در حالی که بسیاری معتقدند چهار برابر شدن ثروت ماسک در هفت ماه، سریعترین ثروتاندوزی در طول تاریخ است. بزوس، کارمندی که کارش را با وام شروع کرد، امپراتوریاش را در سال ۱۹۹۴ و پس از اینکه از رشد وب خبردار شد، آغاز کرد. ابتدا در گاراژش در سیاتل یک کتابفروشی آنلاین به نام «کادابرا» راه انداخت و پس از مدتی اسمش را به آمازون، بزرگترین رودخانه جهان تغییر داد، با هدف تبدیل آمازون به بزرگترین کتابفروشی آنلاین جهان. ماه می گذشته، ارزش این شرکت برای اولین بار از مرز یک تریلیون دلار گذشت. او مالک ۶/ ۱۰ درصد آن است. صعود ماسک به قله میلیاردرها کمی پر پیچ و خم و پیچیدهتر بوده؛ او در ۲۴ سالگی از آفریقای جنوبی به ایالات متحده نقل مکان کرد و سال ۱۹۹۵ به همراه برادرش یک شرکت تکنولوژی به اسم «Zip۲» راهاندازی کرد. او میگوید: آنقدر فقیر بودند که توان اجاره یک آپارتمان را نداشتند و شبها در محل کار میخوابیدند؛ با روزی یک دلار، روز را به شب میرساند و قوت غالبش، هات داگ و پرتقال بود.
چهار سال بعد، آنها Zip۲ را ۳۰۰ میلیون دلار فروختند و دو سال بعد از آن، او شرکتش PayPal را ۵/ ۱ میلیارد دلار فروخت. همان سال، ماسک شرکت هوافضای اسپیس ایکس را تاسیس کرد. سال ۲۰۰۴ به عنوان طراح محصول وارد شرکت تسلا شد و در سال ۲۰۰۸ به جایگاه مدیر ارشد رسید.
او هرگز از تسلا حقوقی دریافت نکرده. او مالک ۲۰ درصد از سهام این شرکت است که سال گذشته از تویوتا سبقت گرفت تا نام ارزشمندترین شرکت خودروسازی جهان را به خود اختصاص دهد.
بزوس، مرد مادیگرا و لوکس
جف بزوس عاشق چیزهای شیک و گران است. مثلا خانهای بسیار بزرگ در خیابان پنجم نیویورک دارد و سال گذشته، گرانترین خانه لسآنجلس که سابقا متعلق به «دیوید گفن»، بنیانگذار شرکت «دریم ورکز» بوده را به مبلغ ۱۶۵ میلیون دلار خرید. او مبالغ زیادی را هم صرف کمپینهای خیرخواهانه کرده، از جمله حقوق مهاجران و مبارزه با کارتنخوابی، اما انتقاداتی شنیده میشود مبنی بر اینکه فعالیتهای بشردوستانه او در قیاس با سایر همتایانش، چندان قابل توجه نیست. کمک ۶۹۰ هزار دلاری او برای اطفای حریق در استرالیا از نظر خیلیها ناچیز و نشان دهنده خساست او بود.
این در حالی است که ماسک که مالک چند خانه گرانقیمت است، سال گذشته در توییتی اعلام کرد که قصد دارد همه مایملک فیزیکی خود را بفروشد و روی فعالیتهای بشر دوستانه و فرستادن انسان به مریخ تمرکز کند.
او گفته که نیمی از ثروت خود را صرف حل مشکلات روی کره زمین خواهد کرد و نیم دیگر آن را برای ساخت شهری در مریخ خرج خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که حیات ادامه خواهد داشت.
مسابقه فضایی
بزوس شرکت هوافضای خود، «بلو اوریجین» را زودتر از ماسک در سال ۲۰۰۰ تاسیس کرد. رویای او این است که میلیونها انسان بتوانند از طریق شاتلهایی با قیمت مناسب، به فضا بروند. قیمت بلیت برای هر مسافر، ۲۰۰ هزار دلار است که خیلی کمتر از مبلغی است که ماسک تخمین زده، یعنی ۵۰۰ هزار دلار. رویای فضایی ماسک، اما حول محور مریخ است؛ مدیرتسلا شرکت فضانوردی خود را در سال ۲۰۰۲ تاسیس کرد و از آن روز به بعد، نبرد میلیاردرها تا فضا هم کشیده شده، این دو سر هر چیزی جنگ کردهاند: مثلا اندازه موشک، که بزوس برنده شده و استفاده انحصاری از سکوی پرتاب ناسا که ماسک برنده شد.
آغاز زمینی، رویای فضایی
بزوس در سال ۱۹۶۴ در نیومکزیکو به دنیا آمد. ۱۷ ماهه بود که والدینش از هم جدا شدند. همسر جدید مادرش که یک مهاجر کوبایی بود، مایک بزوس نام داشت که جف ۴ ساله و خواهر و برادرش را به فرزندی قبول کرد.
۷ سال بعد در سال ۱۹۷۱، ماسک در پرتوریای آفریقا به دنیا آمد. پدرش مهندس، خلبان و ملوان و بسیار ثروتمند بود و مادرش، کارشناس تغذیه و مدل. والدین او نیز وقتی ۹ ساله بود از هم جدا شدند. او هم یک خواهر و یک برادر دارد. پدرش فردی بی بند و بار بود. ایلان، پدرش را یک «شیطان» مینامد و با او ارتباطی ندارد. اما با مادرش ارتباط نزدیکی دارد.
هر دو از همان ابتدا نشانههایی از استعداد درخشان را از خود بروز دادند. میگویند بزوس وقتی تازه راه افتاده بود، قطعات تخت خوابش را با یک پیچگوشتی جدا کرده بود و یک زنگ خطر الکتریکی ساخته بود تا خواهر و برادرش وارد اتاقش نشوند. او در دانشگاه پرینستون، علوم کامپیوتر خواند.
ماسک هم وقتی ۹ ساله بود، تمام دانشنامههای بریتانیکا را خوانده بود و در ۱۲ سالگی، خودش کدنویسی یاد گرفت. یک ویدئو گیم ساخت و آن را ۵۰۰ دلار فروخت. اما آنقدر بچه ساکتی بود که والدینش فکر میکردند ناشنواست. در مدرسه به شدت مورد زورگیری و آزار و اذیت قرار گرفت. حتی یک بار به همین دلیل روانه بیمارستان شده بود. در دانشگاه پنسیلوانیا اقتصاد و فیزیک خواند و مدتی بعد در استنفورد، دوره فیزیک را شروع کرد که پس از دو سال انصراف داد.
تاکتیکهای توییتری
سال ۲۰۱۹، ماسک خطاب به ۴۲ میلیون دنبالکنندهاش در توییتر نوشت: «توییتر من تقریبا همهاش چرند و بیمعنی است». اما این باعث نشده دست از گفتوگوهای آنلاین بکشد. سال گذشته، توییت او باعث افت ۱۴ میلیارد دلاری ارزش بازار تسلا شد. او در توییتش نوشته بود: «ارزش سهام تسلا زیادی بالاست». وقتی یکی از کاربران به او یادآوری کرد که توییت دیگری از او، برایش ۲۰ میلیون دلار ضرر به بار آورده، او در پاسخ گفت: «ارزشش را داشت». اما توییت سال ۲۰۱۸ او درباره «ورنون آنسورث»، غارنورد بریتانیایی که مشاور نجات گروهی در تایلند بود، برایش دردسرساز شد. ماسک، او را به کودک آزاری متهم کرده بود. همین باعث شد به اتهام افترا به دادگاه کشانده شود، اما مدتی بعد از این اتهام تبرئه شد. او بارها از همین پلتفرم به بزوس حمله و او را به دلیل ورود به بازار خودروهای بدون راننده، «تقلیدگر» خطاب کرده؛ او همچنین معتقد است که ایده بزوس درباره زندگی انسان در فضا در آینده اصلا با عقل جور درنمیآید. وقتی اسپیس ایکس موشکی را به فضا پرتاب کرد، بزوس که ۸/ ۱ میلیون دنبالکننده دارد با طعنه نوشت: «به کلوپ خوش آمدی!». اما از فوریه سال گذشته او زیاد در توییتر فعال نبوده و حالا بیشتر در اینستاگرام فعالیت میکند.