مشکلات بخش صنایع تبدیلی استان در صدور مجوزها و عدم وجود کارخانه های فرآوری محصولات کشاورزی نیست. کمبود زیرساخت و تسهیلات ویژه برای صنایع تبدیلی استان یکی از اساسیترین حلقه های مفقود بخش است.
این درحالیست که اگر خط ویژه تسهیلات برای حمایتهای مالی برای تامین نیازهای مالی دربخش سرمایه گذاری ثابت و درگردش این صنایع به صورت مجزا پیش بینی شود یقینا رشد بیشتری در توسعه صنایع تبدیلی مشتقات و فعالیتهای متنوع آن در راستای ارزش افزوده ایجاد خواهدشد.
تخصیص تسهیلات در مسیر خط ویژه خاص صنایع تبدیلی کشاورزی علاوه بر اینکه بهرههای بانکی پایینتر از سودهای رایج به سرمایه گذاران ارایه میکند، موجب تولید محصولات فراوری شده با هزینههای کمتری برای دراختیار قرار گرفتن به عموم مردم فراهم میکند.
ظرفیت اسمی پروانههای بهره برداری در بخش صنایع تبدیلی و فراوری به دو میلیون و 300 هزارتن میرسد که به دلیل کمبود نقدینگی و مشکلات تامین مواداولیه و سایر مشکلات اقتصادی خالی مانده است.
در حال حاضر گیلان با 2100 پروانه بهره برداری صنایع تبدیلی وغذایی، رتبه اول تعداد پروانه های بهره برداری از این صنایع را در کشور دارد. در این واحدها حدود 60 درصد تولید عملی استان یعنی یک میلیون و 850 هزار تن از 3 میلیون تن محصولات کشاورزی استان در چرخه فرآوری قرار میگیرد. علاوه بر این بیش از 85 طرح و پروژه دیگر با ظرفیت تبدیل 328 هزار تن با پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد در دست ساخت است که اگر این ظرفیت به ظرفیت زیربناهای موجود اضافه شود ظرفیت فرآوری در استان به حدود 70 درصد تولید کشاورزی استان خواهد رسید که شاخص بسیار مناسبی است. این شاخص در مقایسه با استانهای دیگر از نظر میزان ظرفیت فراوری، جایگاه چهارم و با اشتغالزایی 12500 نفر نیز رتبه دوم را درصنایع تبدیلی و غذایی کشور به خود اختصاص داده است.
البته ظرفیت اسمی این پروانه های بهره برداری به دو میلیون و 300 هزارتن می رسد که به دلیل کمبود نقدینگی و مشکلات تامین مواداولیه و سایر مشکلات اقتصادی خالی مانده است.
در بخش برنج و چای استان که بیش از 450 هزارخانوار گیلانی درگیر اقتصاد این دو بخش هستند هم اکنون بالغ بر 120 هزارتن ظرفیت بسته بندی برنج و بالغ بر 23 هزارتن بسته بندی چای وجود دارد که در طی چندسال گذشته بیش از 100 برند برنج و 55 برند چای هم به ثبت رسیده و شروع به کار کردهاند.
در سال زراعی جاری در گیلان با 1425 کارخانه شالیکوبی، 700 تا 750 هزارتن برنج تولید میشود که حدود 34 درصد نیاز کشور است. از این تعداد بیش از 660 کارخانه نوسازی، تجهیز و اصلاح ساختار شدهاند که حدود 45 هزارتن کاهش ضایعات داشته و با این فرایند بیش از 6750 میلیارد ریال به اقتصاد کشاورزی برنج برگشت داده میشود که سود عمده این بخش متعلق به کشاورز و کارخانهدار است.
در حوزه چای نیز با وجود 150 کارخانه چای در گیلان و ظرفیت بالغ بر 25 تا 30 هزارتن چای خشک 90 درصد تولید چای خشک کشور در استان انجام می شود که دراین بخش نیز حدود 35 درصد کارخانه ها هم اصلاح ساختار و هم تجهیز و نوسازی شدهاند.
یکی دیگر از محصولات اساسی گیلان زیتون است که با وجود بیش از 75 واحد فراوری که عمدتا در شهرستان رودبار قرار دارند، از توان فرآوری حدود 36 هزارتن زیتون برخوردارند که نقش بسیار موثری در اقتصاد این شهرستان ایفا کرده است.
امکان فرآوری محصولات کشاورزی با صدور پروانههای بهره برداری در استان وجود دارد و فقط جوابگوی تولید فعلی این محصولات است. لذا هرگونه افزایش تعداد واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری در استان نیازمند افزایش تولید مواد اولیه از این محصولات در واحد سطح است.
کیوی و مرکبات نیز از جمله محصولات اساسی گیلان است که با وجود بیش از 88 واحد دارای پروانه بهرهبرداری و سردخانه نگهداری محصولات کشاورزی وغذایی با ظرفیت حدود 195هزارتن نقش بسزایی در کاهش ضایعات و تنظیم بازار محصولات کشاورزی استان دارد که با سرانه 80 کیلو گرم بالاتر از میانگین 55 کیلوگرم متوسط کشوری و کشورهای توسعه یافته است. همچنین با وجود 8 واحد دارای پروانه بهرهبرداری با ظرفیت 25 هزارتن ظرفیت سورت و بسته بندی میوه و سه واحد فراوری مرکبات بخش عمدهای از نیازهای فرآوری در این بخش هم تامین میشود.
علاوه بر موارد فوق باید به ظرفیت 300هزارتنی فراوری شیر، 700 هزارتنی فرآوری و تولید انواع خوراک و دام و طیور، 3500 تن فراوری خشک کردن و بسته بندی انواع گیاهان دارویی، 34 هزارتن ظرفیت سورت، خشک کردن و فراوری بادام و فندق و ظرفیتهای بالای سایر محصولات اساسی در گیلان اشاره کرد و گفت که امکان فرآوری محصولات کشاورزی با صدور پروانه های بهره برداری در استان وجود دارد و فقط جوابگوی تولید فعلی این محصولات است. لذا هرگونه افزایش تعداد واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری در استان نیازمند افزایش تولید مواد اولیه هرکدام از محصولات در واحد سطح است.