بهاره شبانکارئیان- اعتماد نیوز/
عصر دیروز خبرگزاری رکنا تصاویری از آبزیان تلف شده در مراکز پرورش ماهی استان‌های مازندران و هرمزگان بر اثر سیل منتشر کرد؛ سیل وارد مراکز پرورش ماهی در منطقه آب اسک لاریجان استان مازندران و حوضچه آبگیر شهر فین استان هرمزگان شده بود، چون این واحدها همگی در حریم رودخانه‌ها مستقر بودند، اما صاحبان این واحدها، به هشدارها بابت ایجاد سیل‌بند، بی‌توجهی کرده بودند و سیلاب آمده بود و ماهی‌های بی‌زبان و بی‌گناه را مثل خروارها سنگ و آجر و نخاله، به وسط خیابان‌ها و معابر شهر کشانده و جان‌شان را گرفته بود. تا عصر دیروز، این تصاویر، تلخ‌ترین‌های این هفته‌ای بود که با سیل آغاز شد. اما دقایقی بعد از انتشار این تصاویر، خبری منتشر شد که اوج تلخی اخبار این هفته بود. پزشکی قانونی استان تهران از اعضای خانواده مفقودی‌های سیل خواسته بود جهت شناسایی و تعیین هویت متوفیان برای آزمایش DNA مراجعه کنند. طبق این اعلام، والدین، فرزندان متوفی، خواهران و برادران تنی، تنها افرادی هستند که نمونه DNA آنها در تعیین هویت اجساد مجهول‌الهویه‌ای که طی سه روز گذشته و بعد از وقوع سیل به این مرکز منتقل شده مورد نیاز خواهد بود.
مانسون مرگبار
از ابتدای هفته گذشته سامانه بارشی «مانسون» در آسیای میانه، غرب آسیا و منطقه مدیترانه شرقی فعال شد و حدود ۱۰ کشور را با شدت و ضعف متفاوت تحت تاثیر قرار داد.
کشورهای ایران، پاکستان، افغانستان، امارات، بحرین، آذربایجان، ارمنستان، قطر و عربستان با بارش‌های شدید و در مواردی سیل‌آسا و مرگبار دست و پنجه نرم کردند که البته وضعیت و تاثیر این بارش‌ها در هر کشور متفاوت بود. طبق اعلام شبکه الجزیره، کشورهای امارات و قطر طی این روزها توفان و بارش‌های موسمی نامتعارف و بارندگی و سیل سنگین را تجربه کردند و شدت خسارات در حدی بود که برخی مردم در خانه‌های خود در شارجه و فجیره گیر افتاده بودند و نیازمند امدادرسانی شدند. طبق این اعلام همچنین سرپناه‌های موقت در هتل‌ها برای کسانی که در سیلاب سرگردان و آواره شدند، فراهم شده بود. در دوحه، پایتخت قطر نیز شرایط جوی مشابه گزارش شد و کارشناسان پیش‌بینی کردند که هوا همچنان ابری همراه با احتمال بارش‌های پراکنده به ویژه در نواحی ساحلی و دریا، گاهی همراه با رگبار و رعد و برق طی دو روز آینده خواهد بود. درگیری پاکستان با خسارات «مانسون» بیش از سایر کشورها بود، چراکه مناطق مختلف این کشور از ۵ هفته گذشته به این سو درگیر سیل ناشی از بارش‌های موسمی شدید بود و تاکنون حداقل ۳۵۷ نفر قربانی سیل شده، بیش از ۴۰۰ نفر زخمی و مصدوم شده‌اند، هزاران نفر هم به دلیل اجبار به ترک خانه و کاشانه‌شان یا تخریب محل سکونت بر اثر وقوع سیل، آواره شده‌اند علاوه بر آنکه ایالت بلوچستان پاکستان بیش از سایر مناطق این کشور دچار خسارات مالی و جانی شده است.
پروین غفاریان، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم جوی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در گفت‌وگو با ایسنا در توضیح و معرفی این پدیده جوی گفت که «مانسون»، یک واژه عربی به نام «موسم» به معنای «فصل» و جریان مانسون یک سامانه فصلی و مستقر در منطقه اقیانوس هند است که به دلیل اختلاف دما ایجاد می‌شود به این معنا که در تابستان به دلیل آنکه زمین تابش بیشتری از خورشید دریافت می‌کند، شبه‌قاره هند به شدت گرم می‌شود و این گرمایش، هوای کم فشار گسترده‌ای را در شبه قاره هند ایجاد می‌کند و این امر، حرکات صعودی شدیدی را به دنبال دارد. به همین سبب، این جریان در فصل تابستان تقویت می‌شود و بارش‌های بسیار زیاد و سیل‌آسایی را در کشورهایی چون پاکستان و هند ایجاد می‌کند.
به گفته این کارشناس، جنوب شرق ایران نیز در تابستان هر سال متاثر از این جریان است چنانکه شهرهای ساحلی جنوبی ایران چون «چابهار»، «کنارک»، «ایرانشهر»، «نیک‌شهر» و «سراوان»، هر سال بارش‌های مانسونی را تجربه می‌کنند و البته این جریانات ناپایدار مانسونی به دلیل جریانات صعودی هوا، تا استان فارس و بخش‌هایی از مرکز ایران و از جمله تهران و قم کشیده می‌شود.
این کارشناس با اشاره به خسارات ایجاد شده ناشی از بارش‌های مرگبار روزهای اخیر در ایران تاکید کرد که شناسایی مناطق سیل‌خیز کشور و غنی کردن پوشش گیاهی این مناطق راهکار بسیار موثر در جلوگیری از وقوع سیلاب‌های مهیب خواهد بود.
آنچه مسوولان ایران پیش‌بینی کرده‌اند، شرایط جوی در ایران، حداقل تا نیمه این هفته، از بابت وقوع سیل و جاری شدن سیلاب و بروز خسارات مالی و تلفات جانی، خطرناک پیش‌بینی شده و هشدار سطح «قرمز» برای بسیاری مناطق کشور به قوت خود باقی است.
بنا به هشدارهای سازمان هواشناسی و جمعیت هلال‌احمر، در حال حاضر تعداد استان‌هایی که تا پایان هفته با خطر وقوع سیل مواجه هستند، به ۲۱ استان افزایش یافته و امدادگران هلال‌احمر و سایر گروه‌های امدادی تا نیمه هفته جاری در استان‌های سیستان و بلوچستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، کرمان، یزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوین، قم، تهران، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان، خوزستان، مرکزی و خراسان شمالی در وضعیت آماده‌باش هستند. دیروز هم با دستور وزیر بهداشت، سازمان اورژانس و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور ملزم شدند ضمن آمادگی کامل، تدابیر لازم برای رسیدگی فوری به سیل‌زدگان و بسیج همه امکانات شامل اورژانس پیش بیمارستانی و بیمارستانی، اقدامات تشخیصی و ارایه خدمات درمانی سریع و مطلوب به مصدومان احتمالی را اتخاذ کنند.
تا ظهر دیروز، تعداد قربانیان سیل در ایران به بیش از ۳۴ نفر افزایش یافت در حالی که طبق اعلام رییس سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر، همچنان ۲۰ نفر مفقود هستند که عملیات جست‌وجو برای یافتن آنها ادامه دارد.
طبق اعلام مهدی ولیپور، طی هفته گذشته در ۶۲ شهرستان از ۱۷ استان کشور (سیستان و بلوچستان، تهران، فارس، کرمان، هرمزگان، قم، سمنان، مازندران، یزد، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، گلستان، اصفهان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و مرکزی) عملیات امداد و نجات انجام شده در حالی که به گفته این مقام امدادی، وقوع سیل، بارش‌های سیل‌آسا، جاری شدن سیلاب و آبگرفتگی ناشی از شدت بارش‌ها، در مجموع ۱۹ استان، ۳۸ شهر، ۱۰۶ شهرستان، ۳۰۱ روستا و۳۲ محور مواصلاتی کشور را درگیر کرده است.
به محض اعلام خطر جست‌وجو را متوقف می‌کنیم
«در حال حاضر در منطقه امامزاده داوود حضور داریم و نیروهای‌مان را افزایش دادیم. ۲۴۰ نفر نیروهای تخصصی در محدوده بازارچه امامزاده داوود و حدود ۱۳۰ تیم عملیاتی هم در قسمت رودخانه و در مجموع ۳۷۰ نیروی تخصصی در این منطقه حضور دارند. با همکاری نیروهای آتش‌نشانی گودبرداری و لایه‌برداری انجام شده است. به دنبال جست‌وجوها، غیر از ۸ متوفای منطقه امامزاده داوود که روز پنجشنبه به دنبال وقوع سیل فوت کرده بودند، تا ظهر دیروز هم اجساد ۳ مفقودی در سمت قهوه‌خانه و بازارچه پیدا شد و جسد ۴ نفر را هم در کنار رودخانه پیدا کردیم که بین مفقودی‌ها یک پسربچه هشت الی نه ساله هم بود. البته به دنبال هشدارهایی که درباره احتمال وقوع دوباره سیل مطرح شده، طبق هماهنگی با سازمان هواشناسی به محض اعلام شرایط آب و هوایی نامساعد، عملیات جست‌وجو را متوقف می‌کنیم چنانکه پنجشنبه شب هم ساعت ۸ شب عملیات را متوقف کردیم. تا ظهر دیروز هم مشکلی نداشتیم اما اعلام شده بود که از بعدازظهر جمعه، مجدد هوا ابری می‌شود و بارندگی خواهیم داشت. بنابراین هر جا احساس خطر کنیم عملیات را متوقف خواهیم کرد.»
استان تهران با وقوع سیل در ۵ شهرستان استان و از جمله منطقه امامزاده داوود و شهرستان‌های پردیس، فیروزکوه، دماوند، رودهن و بومهن دچار خسارات و تلفات مالی و جانی فراوان شد چنانکه بنا به اعلام خبرگزاری رکنا وقوع سیل در استان تهران در شامگاه چهارشنبه تا ظهر جمعه ۲۷ کشته و ۱۹ مفقودی برجای گذاشته که آمار تلفات جانی در منطقه حبل‌رود فیروزکوه و به خصوص روستای زرین‌دشت، ۱۵ کشته، ۱۶ مفقودی و ۱۲ مصدوم بوده علاوه بر آنکه امدادگران هلال احمر در این بازه زمانی هم حدود ۷۰۰ نفر را از خطرات سیل نجات داده‌اند و تا روز دوشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۱ در آماده‌باش کامل قرار دارند.
