گروه تئاتر فرهنگ، نمایش «گتسبی بزرگ» را با اقتباس از رمان اسکات فیتز جرالد و به کارگردانی مهیار قلیزاد، در انزلی روی صحنه برده است. سالن ابراهیم مرادیِ مجتمع فرهنگی انزلی از ۱۴ تا ۲۱ آذر شاهد رویای آمریکایی گتسبی با هنرنمایی این گروه نمایشی است.
نمایش، داستان گتسبی را روایت میکند؛ جوانی که به امید وصال معشوق خود را به آب و آتش میزند. کارگردان نمایش در معرفی اثر آورده است: «در دل نیویورک پرزرق و برق دهه ۱۹۲۰، مردی ناشناس و افسانهای در عمارت زیبای خود مهمانیهای باشکوه برگزار میکند؛ مردی که هیچکس گذشتهاش را نمیداند و همه دربارهاش داستانی برای گفتن دارند. اما پشت موسیقی، چراغها و لبخندها، رازی نهفته است؛ رازی که سرنوشت مهمانان و میزبان را به هم گره میزند.»
این اقتباس نمایشی که با دراماتورژی کارگردان اثر صورت گرفته، توانسته فضای پرزرق و برق دهه ۱۹۲۰ آمریکا و رویای شکننده گتسبی را به شکلی تماشایی بر صحنه نمایش دهد. استفاده از موسیقی جاز که بهصورت زنده روی صحنه اجرا میشود، در فضاسازی آن دوران بسیار موثر است.
کستینگ یا انتخاب بازیگر بهخوبی صورت گرفته و بازیگران با درک متن و تمرین درست توانستهاند شخصیتها و روابط داستانی را باورپذیر کنند. دکور نمایش و طراحی لباس نیز با توجه به جزئیات تاریخی، در بازآفرینی دوره موسوم به «عصر جاز» و فضای داستان نقش مهمی ایفا کرده است.
دراماتورژی اثر نیز با حذفهای هوشمندانه و تمرکز بر محور اصلی داستان و عشق ناکام گتسبی، جهان ادبی رمان را برای اجرا سازگار کرده است. در مجموع، این اقتباس توانسته با اتکا به بازیهای خوب، طراحی صحنه، لباس و موسیقی مناسب، مخاطب را درگیر جهان داستان و دنیای در حال فروپاشی شخصیتها سازد.
رویای گتسبی برای دستیابی به عشق و خوشبختی، بسیار شبیه رویای آمریکایی است؛ رویایی که در ظاهر بر موفقیت و آزادی تاکید دارد اما در عمل او را بهسوی نیستی سوق میدهد. گتسبی ایمان دارد که با پول، قدرت و شکوه میتواند گذشته را بازسازی کند، اما نظام طبقاتی و ارزشهای توخالی جامعه، آرزوی او را به سرابی بدل میکند.
داستان، نقدی است بر رویای آمریکایی؛ رویایی که وعده موفقیت و آزادی میدهد، اما در عمل انسان را در چرخه مصرفگرایی، جاهطلبی و شکست گرفتار میکند. در خصوص علت انتخاب این متن میبینیم که داستان همچنان معاصر است؛ زیرا تمایلات انسانی، عشق، جاهطلبی و سراب موفقیت را بررسی میکند و نشان میدهد همیشه «خواستن توانستن نیست».
نمایش در پایان، این شعر حمید مصدق را به خاطر میآورد: «و چه رویاهایی که تباه گشت و گذشت و چه پیوند صمیمیتها که به آسانی یک رشته گسست.» در این نمایش، نوید نظرمحمدی نقش گتسبی بزرگ را ایفا میکند. سایر بازیگران نمایش عبارتند از: دنیا کشوری، ماهان محمدی، سالار بلانش، یسری مقدمنیا، نگیسا سلطانمرکباتی، سینا نبیزاده، امیرعلی حیدرزاده، مهدی علیزاده، شبنم صداقت، علیاکبر حسینزاده، محمد ذوالفقار، ابوالفضل چنگیزیان و هانی طالشپور.
آهنگساز نمایش و نوازنده فلوت: ابوالفضل چنگیزیان، خواننده: مهدی علیزاده، هارمونیکا: حسام عاطف، گیتار: پارسا عاطف، کلارینت: آرین محمدی. علاقهمندان به تماشای این تئاتر میتوانند از طریق سایت تیوال یا در سالن نمایش واقع در انزلی، میدان مالا، خیابان معلم، مجتمع ارشاد، سالن زندهیاد ابراهیم مرادی اقدام به تهیه بلیت نمایند.
مهیار قلیزاد در حاشیه اجرای نمایش و در مصاحبه با خبرنگار مرور گفت: اولین بار است که این کار در ایران اجرا میشود. ما خیلی سعی کردیم کار طوری باشد که قابلیت اجرا روی صحنه داشته باشد. با مترجم اثر آقای رضا رضایی از نشر ماهی تماس گرفتیم. پیشتولید کار از تیرماه شروع شد و تمرینات بهصورت مداوم از مردادماه تاکنون ادامه داشت.
او افزود: ما پنج پرفورمر برای این نمایش داشتیم. مربی پرفورمرها از تهران آمده بود تا حرکات موزونی متناسب با صحنهها طراحی کند. صحنه نخست با ورود پرفورمرها شروع میشد، ولی در ممیزی اصلاحاتی خورد و گفتند حرکات موزون باید حذف شود.
وی اضافه کرد: در دیالوگ آخر که اختصاصی نوشتهام، زوال رویای آمریکایی و نابودی انسانیت و عشق واقعی را شرح دادهام. این کارگردان جوان و خوشآتیه ابراز امیدواری کرد که این اثر مورد استقبال دوستداران هنر تئاتر در انزلی و گیلان قرار گیرد.
عکاس: نگین عیناویپور