تصفیه خانه داریم؛ حکم دادگاه پذیرفتنی نیست

شکایت اداره کل محیط زیست گیلان از برخی شرکت های تولیدی و صنعتی واقع در شهر صنعتی رشت و صدور حکم کیفری دادگاه در قبال این متهمین، اقدام جدیدی در راستای احیا و جلوگیری از ورود آلاینده های محیط زیست به رودخانه های رشت بوده. اقدامی کم سابقه که نشان از جدیت و اراده محیط زیست و دستگاه قضا در برخورد با متخلفین آلودگی رودخانه ها دارد.

عدم احداث سیستم تصفیه خانه در شهر صنعتی،عدم اقدام در رفع آلودگی و ایجاد تصفیه خانه و بی اعتنایی مزمن واحدهای تولیدی در سرریز کردن پساب های صنعتی و شیمیایی به رودخانه های زرجوب و گوهر رود، جرایم مطروحه از سوی محیط زیست استان بود که دادگاه شعبه ۱۰۲ کیفری شهرستان سنگر به جهت تهدید علیه بهداشت عمومی از طریق آلودگی محیط زیست، مجازات کیفری برای ۱۸ شرکت تولیدی و مدیریت شهر صنعتی رشت کیفر خواست صادر کرد.

بر اساس این حکم برای «میر شمس الدین مهدوی سعیدی» مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی به جرم معاونت در تهدید علیه بهداشت عمومی از طریق تسهیل در وقوع جرم موضوع شکایت اداره کل محیط زیست استان، محکوم به پرداخت یک پنجم درآمد به مدت  ۱۸۰ روز بعنوان جزای نقدی یا ۶ ماه حبس خانگی و حضور در پروژه ساخت تصفیه خانه و برای  ۱۸ متهم دیگر تحمل یکسال حبس و تحت نظارت سامانه الکترونیکی،عدم اجازه خروج از محدوده مراقبتی و حضور روزانه بر سر پروژه احداث تصفیه خانه به مدت یکسال بعنوان مجازات اصلی با نظارت اجرای احکام کیفری دادسرای شهر سنگر صادر شده است.

لازم به ذکر است در حال حاضر این حکم در مرحله دادگاه تجدید نظر و اعتراض متهمین قرار دارد.

ابراهیم آسایش، مدیرعامل شرکتی لبنی خاتون: آزمایش های محیط زیست لحظه ای انجام می شود امکان اینکه در آن لحظه از حد نرمال و استاندارد مقداری بالاتر بوده باشیم وجود دارد اما این موضوع دلیل موجه ای نیست که بعنوان آلاینده معرفی شویم.

اما صدور این حکم برای متهمین یا مقصرین آلودگی رودخانه های رشت چه واکنشی در پی داشته؟ در حالیکه بر اساس شنیده ها و ادعای برخی از آنان به مرور، کلیه ۱۸ شرکت مقصر شناخته شده از سوی دادگاه، خود دارای سیستم تصفیه خانه مستقل یا پیش تصفیه خانه هستند، صدور این حکم تا چه میزان مورد پذیرش و  قبول مدیران این واحدها قرار گرفته است؟

تصفیه خانه داریم؛ شهر صنعتی مسوول است

 ابراهیم آسایش مدیرعامل شرکت لبنی خاتون و تولید کننده انواع فراورده های لبنی دوغ و ماست، تاسیس شده در سال ۱۳۷۷، در پاسخ به مرور با تاکید به اعتراض به این حکم دلیل اعتراض خود را اینگونه  بیان می کند: شرکت ما مجهز به سیستم تصفیه خانه  فاضلاب است. از سال ۱۳۸۰ که فعالیت رسمی خود را در شهر صنعتی شروع کردیم بیش از ۱۵ سال است که تصفیه خانه شرکت را با صرف هزینه ۲۰۰ میلیون تومانی راه اندازی کردیم.

مدیر عامل لبینات خاتون با رد آلایندگی شرکت خود این موضوع  را مورد تایید سازمان محیط زیست وشهر صنعتی اعلام کرد و گفت: همیشه جواب آزمایش میزان آلودگی پساب شرکت منفی بود. اما متاسفانه به دلیل  آزمایش های لحظه ای محیط زیست امکان اینکه در آن لحظه از حد نرمال و استاندارد مقداری بالاتر بوده باشیم وجود دارد اما این، دلیل موجه ای نیست که بعنوان یک بنگاه صنعتی آلاینده معرفی شویم. اصلا محیطزیست چنین حقی نداشت که چنین اتهامی به ما وارد کند. چون خودشان به خوبی واقف هستند که استانداردهای تصفیه خانه ما بالاتر از سایر واحدهای شهر صنعتی است.

 وی با اشاره به اینکه اعتراض خود را به دادگاه تجدید نظر ارسال کرده معتقد است: صنایع واقع در شهر صنعتی نباید تصفیه خانه جداگانه داشته باشند بلکه باید مجهز به پیش تصفیه خانه استاندارد باشند. ما وظیفه داریم در پیش تصفیه خانه پساب فاضلاب را با (بی او دی) ۱۰۰۰ تحویل تصفیه خانه اصلی بدهیم و شهر صنعتی موظف است آن را به میزان ۵۰  بی او دی برساند و پساب حاصل را روانه رودخانه کند.  یعنی در واقع از ما می‌خواهند ۲۰ برابر آنچه که وظیفه ماست تصفیه کنیم و به آنها تحویل دهیم.

آسایش تاکید دارد: ما چرا باید این هزینه را انجام دهیم در حالیکه این وظیفه  متوجه شهر صنعتی است. خواسته محیط زیست نیازمند تشکیلات و هزینه زیادی است که با توجه به میزان تولید روزانه شرکت، سیستم پیش تصفیه خانه فعلی جوابگو است.

مدیرعامل شرکتی لبنی خاتون مدعی است: شرکت های محکوم  از سوی دادگاه، همگی دارای سیستم تصفیه خانه  یا پیش تصفیه خانه هستند در حالیکه سایر شرکتهای واقع در شهر صنعتی که فاقد تصفیه خانه هستند در خصوص آلودگی رودخانه های رشت متهم واقع نشدند.

شهر صنعتی مقصر آلایندگی رودخانه هاست

«بهرام باقرزاده» مدیر عامل شرکت زنجیرسازی ایران با تولید زنجیرهای انتقال نیرو،مفتول الکترود جوشکاری، تاسیس در سال ۱۳۶۱ نیز به مرور افزود: بعد از اعتراضی که به دادگاه تجدید نظر فرستاده از این لیست خارج شده است .

وی ادعا کرد: بعد از اعتراض به حکم ، کارشناسان محیط زیست مجدد از واحد تولیدی وی بازدید کردند و پس از بررسی و آزمایشات دوباره مشخص شده از حد استاندارد خارج نشدیم.

باقر زاده با اشاره به صرف بیش از یک میلیارد تومان برای احداث  تصفیه خانه اضافه کرد: هنوز نمی‌دانم به چه دلیلی کارشناس محیط زیست ما را به دادگاه کشاند. قاعدتا مدیریت شهر صنعتی مسوول تصفیه پساب واحدهای تولیدی است اما متاسفانه ما را مقصر دانستند.

تصفیه خانه داریم، پیگیری قضایی می‌کنم

«محسن انصاری» مدیرعامل  شرکت صنعتی فیبر وینا تولید کننده ورقهای رنگی و خام MDF و فرآورده های چوبی تاسیس شده در سال ۱۳۸۹، اما به گونه ای دیگر پاسخگوی سوالات مرور شد.

انصاری طی واکنش تندی به خبرنگار مرور در جایگاه شاکی خصوصی قرار گرفت و این رسانه را به دلیل پیگیری موضوع  متهمین آلایندگی رودخانه های زرجوب و گوهررود تهدید به شکایت کرد.

او با لحنی تند و نامناسب تاکید کرد:شرکت وی با صرف هزینه میلیاردی دارای  تصفیه خانه است و به این دلیل  اعتراض خود را در دادگاه تجدید نظر هم فرستاده است.

بهزاد نیک نام:  شرکت فراوری ساخت، مجهز به تصفیه خانه بزرگ است که آنرا بی نیاز به تصفیه خانه شهر صنعتی می‌کند. شهر صنعتی که خود موظف به احداث تصفیه خانه است به تازگی اقدام به ساخت آن کرده برای اینکه از میزان قصور خود در این ماجرا بکاهد، تقصیر را متوجه شرکتهایی تولیدی کرده که دست بر قضا خود دارای تصفیه خانه هستند.

انصاری همچنین به رایزنی های خود با مقامات استان در راستای  رد این حکم و خارج شدن از لیست متهمین آلایندگی رودخانه ها اشاره کرد و افزود: نمی‌دانم چرا دادگاه ما را محکوم کرد  و به شدت این موضع را تحت پیگیری قضایی قرار می‌دهیم .

تصفیه خانه بزرگ داریم؛ دادگاه به حرف ما گوش نداد

«بهزاد نیک نام» عضو هیات مدیره شرکت فراوری ساخت و قطعات خودرو،  تولید کننده اجزا سیستم تعلیق خودرو تاسیس در سال ۱۳۷۳ نیز درغیاب دسترسی به مدیرعامل این شرکت پاسخگوی مرور شد.

او با اشاره به غیر کارشناسی بودن گزارش محیطزیست از آلایندگی این شرکت تاکید کرد: شرکت فراوری ساخت، مجهز به تصفیه خانه بزرگ است که آنرا بی نیاز به تصفیه خانه شهر صنعتی می‌کند.

نیک نام با بیان اینکه این شرکت نه تنها در بحث زیست محیطی بلکه در تمام موضوعات استانی پیشگام است اضافه کرد: شهر صنعتی که خود موظف به احداث تصفیه خانه است به تازگی اقدام به ساخت آن کرده برای اینکه از میزان قصور خود در این ماجرا بکاهد، تقصیر را متوجه شرکتهایی تولیدی کرده که دست بر قضا خود دارای تصفیه خانه هستند .متاسفانه دادگاه بدون کارشناسی لازم و با یک پیش داوری که در مورد بحران سراوان به وجود آمد این حکم را صادر کرده است. این حکم در شان شرکت فراوری ساخت نیست چرا که ما یکی از واحدهای خوشنام با رعایت کلیه موازین محیط زیستی بوده و معتقدیم این حکم تحت تاثیر وقایع سراوان صادر شده است.

وی تاکید کرد: متاسفانه دادگاه اصلا به توضیحات ما گوش نداده و کارشناسی نکرد و کاملا یک حکم توهین آمیز برای این شرکت صادر کرد. این درحالیست که ما شهرک صنعتی را مقصر اصلی این موضوع می دانیم.

عضو هیات مدیره فراوری ساخت نیز از پیگیر های حقوقی این شرکت در دادگاه تجدید نظر خبر داد.

شهر صنعتی رشت یکی از شهرهای بزرگ صنعتی ایران است که در سال ۱۳۵۳ در جنوب شهر رشت تأسیس شد. سهامداران فعلی این شهر صنعتی عبارتند از: شرکت شهر صنعتی البرز قزوین، شرکت سرمایه‌گذاری بانک صنعت و معدن، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت کارگزاری بانک کشاورزی، شرکت ساتکاب وابسته به وزارت نیرو و شرکت خدمات مدیریت غدیر.

شهر صنعتی رشت طبق مصوبات اولیه در وسعتی به میزان ۲۲۸۸ هکتار طراحی و ۵۲۰ هکتار آن آماده‌سازی و بخش عمده‌ای به متقاضیان واگذار شد. این در حالیست که علیرغم استقرار بیش از ۳۰۰ واحد صنعتی، هیچگونه چشم اندازی در احداث تصفیه خانه متمرکز دراین شهرک پیش بینی نشده بود. احداث تصفیه خانه پساب های صنعتی در این شهرک  بعد از مطالبه گری فعالان محیط زیست و اداره کل محیط زیست استان از ابتدای سال جاری آغاز شده است.

 مدیرعامل شهر صنعتی رشت در گفت و گو با مرور از اعتراض به حکم و ارسال گزارش به دادگاه تجدید نظر خبر داد.

نمی‌دانیم کدام واحدها  آلایندگی بیشتری دارند.

میرشمس الدین مهدوی سعیدی با بیان اینکه این حکم را قبول نکردیم افزود: چون از نظر ما این حکم جامع و به صورت همه جانبه بازنگری نشده است. در بخش حقوقی شرکت گزارش کاملی آماده شده که برای اعتراض ارسال شده است.

وی اضافه کرد: شرکت درحال حاضر ساخت تصفیه خانه با ظرفیت ۱۵ هزار متر مکعبی را در دست اقدام دارد و عمیات ساخت آن تقریبا از اوایل سال کلنگ زنی شده است. تا یک سال و اندی آینده نیز به مرحله بهره برداری می رسد. برای این تصفیه خانه تا ظرفیت ۳۰ هزار متر مکعب توسعه پیش بینی شده است. اعتبار ساخت آن ۳۷۰ میلیارد تومان پیش بینی شده که ۶۰ درصد سهم شرکت شهر صنعتی است.

میرشمس الدین مهدوی سعیدی: ما خودمان مرجع آزمایشگاهی برای تعیین میزان آلودگی  در شهرک نداریم و این ماموریت برعهده سازمان محیط زیست است. اما مطمئن باشید اگر این شرکت ها ضوابط محیط زیستی را رعایت نمی کردند به هیچ عنوان قادر به دریافت مجوز محیط زیست نمی شدند.

مهدوی ضمن تصریح فعالیت تصفیه خانه در برخی از شرکتهای مستقر در شهرک ادامه داد: از ۳۵۰ واحد موجود، ۲۵۰ واحد صنعتی (۷۰ درصد) فعال هستند. بعضا نیز برخی از شرکت ها و واحدهای صنعتی خود دارای تصفیه خانه هستند و موفق شدند میزان آلودگی پساب شان را کاهش دهند. آمار دقیق شرکتهای دارای تصفیه خانه دراختیار محیطزیست است. ممکن است همه گونه آلایندگی در این واحدها وجود داشته باشد. این درحالیست که بسیاری از این واحدها پیش تصفیه خانه در اختیار دارند و طبق استانداردها پساب تصفیه شده به رودخانه ها تصفیه می کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اندازه گیری میزان آلایندگی پساب های تصفیه شده دراین شهرک چگونه است افزود: ما خودمان مرجع آزمایشگاهی برای تعیین میزان آلودگی  در شهرک نداریم و این ماموریت برعهده سازمان محیط زیست است. اما مطمئن باشید اگر این شرکت ها ضوابط محیط زیستی را رعایت نمی کردند به هیچ عنوان قادر به دریافت مجوز محیط زیست نمی شدند.

وی در خصوص چگونگی احداث تصفیه خانه و ظرفیت آن اظهار کرد: قراراست در این تصفیه خانه پساب تصفیه شده واحدهای تولیدی وارد شود و بعد از تصفیه مجدد طبق (BODبی اوی دی) مورد نظر این پساب با کمترین میزان آلایندگی به رودخانه ها سرریزشود. در واقع آب خروجی تصفیه خانه با کیفیت سالم و بدون آلودگی وارد رودخانه ها می شود.

مدیرعامل شهر صنعتی در خصوص تعداد واحدهای مجهز به تصفیه خانه افزود: نمی‌دانیم چه تعداد واحد در شهر صنعتی دارای تصفیه خانه هستند. تهیه این آمار در حیطه وظایف ما نیست. اما با راه اندازی تصفیه خانه می توانیم روی خروجی واحدهای صنعتی کنترل داشته باشیم که آیا این واحد استانداردها را رعایت می کند یا خیر.

مهدوی از میزان آلایندگی واحدهای مقصر اظهار بی اطلاعی کرد و اضافه کرد: ما خودمان نمی‌دانیم که کدام واحدها  آلایندگی بیشتری دارند. مرجع این موضوع محیط زیست است. حتی با آنها مکاتبه کردیم که این لیست را در اختیار ما قرار بدهند اما ندادند.

فقط پساب های پیش تصفیه شده را تحویل می گیریم

احداث تصفیه خانه شهر صنعتی رشت به منظور تصفیه پساب های شیمیایی واحدهای تولیدی که در زمره مهمترین آلاینده های رودخانه های رشت  قرار دارند دارای چه مشخصاتی است و این پساب ها با چه استاندارد و روندی تصفیه خواهند شد؟

«سینا بیگدلی» مدیرعامل شرکت زلال ایران، مجری و طراح پروژه تصفیه خانه شهر صنعتی رشت دراین رابطه به مرور اظهار کرد: طبق قرارداد ذکر شده فاضلاب هایی که تصفیه می شوند باید برای آنها استانداردی تعریف شود. یک استاندارد برای ریختن در آب جاری و یک استاندار برای ورود پساب به چاههای جذبی.

وی با تاکید به اینکه استاندارد مدنظر ما در احداث تصفیه خانه برای دفع بهداشتی در آبهای جاری است اظهار کرد: قرارداد ما احداث تصفیه خانه پساب برای دفع درآبهای جاری است. این فاضلاب کلیه استانداردها برای انتقال به رودخانه را داراست.

«سینا بیگدلی» مدیرعامل شرکت زلال ایران: براساس نتایجی که از فاضلاب تصفیه شده شهرک صنعتی داشتیم نیازی به جدا سازی فاضلاب شهر صنعتی از فاضلاب شهری نیست. چون این فاضلاب طی دو مرحله یکبار در پیش تصفیه خانه شرکت و یک بار هم در تصفیه خانه مرکزی تصفیه می شود.

بیگدلی با بیان اینکه طبق استاندارد، ورودی فاضلاب به تصفیه خانه چقدر باشد نیز مهم است تاکید کرد: آلایندگی که وارد تصفیه خانه ها می شود باید براساس مقدار مجاز مشخص باشد. به این منظور واحدهای موجود در شهر صنعتی ابتدا باید مجهز به پیش تصفیه خانه باشند تا پساب خود را به میزان مورد نیاز برای انتقال به تصفیه خانه اصلی برسانند. ما هم اعلام کردیم با این شرایط  فاضلاب را تحویل می گیریم.

 این در حالیست که همه شرکتها با توجه به نوع تولید نیاز نیست که دارای پیش تصفیه خانه باشند. این مساله فقط  شامل آن دسته از واحدهایی می‌شود که آلایندگی شیمیایی بالایی دارند.

  وی با تاکید به این نکته که فاضلاب تصفیه شده مشکلی برای سر ریز شدن به رودخانه های رشت ندارد اظهار کرد: براساس نتایجی که از فاضلاب تصفیه شده شهرک صنعتی داشتیم نیازی به جدا سازی فاضلاب شهر صنعتی از فاضلاب شهری نیست. چون این فاضلاب طی دو مرحله یکبار در پیش تصفیه خانه شرکت و یک بار هم در تصفیه خانه مرکزی تصفیه می شود.

 بیگدلی سهم این شرکت در احداث تصفیه خانه مرکزی شهرصنعتی  رشت ۴۰ درصد با اعتباری بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این پروژه قرار بود با سرمایه گذاری مشترک با شهر صنعتی انجام شود. در حال حاضر سرمایه گذاری شرکت ما به طور کامل اجرایی شده و سهم ما از سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد تومانی به طور کامل اجرایی شده است.