بعد از اصلاح یارانه آرد و نان در دولت سیزدهم نیز آنگونه که انتظار می‌رفت تغییراتی در کیفیت نان و پخت آن روی دهد، اما گزارش‌های مردمی از افت کیفیت نان و صفهای طولانی نانواییها پس از اصلاح یارانه آرد و نان خبر می‌دهند.
کیفیت پایین نان و توزیع جغرافیایی نامناسب نانواییهای رشت عدم رضایت مردم را به همراه داشته است. هر چند که بی‌کیفیتی نان و آرد در گیلان موضوع جدیدی نیست و همواره شهروندان از بی کیفیتی نان گلایه می‌کنند و نانواییهای استان از آرد.
بعد از اصلاح یارانه آرد و نان در دولت سیزدهم نیز آنگونه که انتظار می‌رفت تغییراتی در کیفیت نان و پخت آن روی دهد، اما گزارش‌های مردمی از افت کیفیت نان و صفهای طولانی نانواییها پس از اصلاح یارانه آرد و نان خبر می‌دهند.
در حالیکه از ابتدای امسال، مسوولین اصلاح قیمت آرد و تک نرخی کردن آن را موجب شفافیت فروش نان در نانواییها و جلوگیری از سواستفاده از آرد یارانه ای و کوتاه شدن دست متخلفان از فروش آرد خارج از شبکه اعلام کردند. اما به گفته شهروندان این طرح نه تنها در کیفیت نان اثر گذار نبود بلکه موجب ایجاد صفهای طولانی در برخی از نانواییها شده است. به گفته نانواییان هم از وقتی پای دولت و سیاست به مقوله نان و آرد باز شد، نان از کیفیت افتاد.
به گفته برخی منابع آگاه تشکیل صفهای طولانی مقابل نانواییهای سنتی گیلان، کاهش ساعت پخت و تعطیلی زود هنگام نانواییها به بهانه کمبود آرد سهمیه ای، ناشی از فروش آرد به نانواییهای صنعتی و حجیم است که گلایه شهروندان را در پی داشته است. موضوعی که پیشتر دبیر ستاد تنظیم بازار محصولات کشاورزی گیلان در گفت و گو با مرور آن را تایید کرد.
در بر همان پاشنه می‌چرخد
«محمد فلاحی» بازنشسته که در صف یکی از نانواییهای شلوغ محله جماران رشت ایستاده با گله مندی از کیفیت و پخت نان در این واحد صنفی به مرور می‌گوید: هر بارکه برای خرید نان مراجعه می‌کنم سایز نان و کیفیت پخت آن تغییر کرده است. اغلب موارد نانی که از تنور بیرون می‌آید یا خشک است یا خمیری که قابل استفاده نیست. برخی مواقع هم آنقدر جوش شیرین به نان می‌زنند که ابعاد نان به اندازه کیک می‌شود.
«علی کاظمی» شهروند ساکن محله باهنر رشت هم که در صف نان لواشی حضور دارد در پاسخ به مرور از کیفیت لواش این واحد شاکی است و می‌گوید: معلوم نیست نان به ما تحویل می‌دهند یا خمیر پلاستیکی. بعضی مواقع نان لواش آنقدر نازک و خشک است که تا به خانه برسیم این نان در دستان من خورد می‌شود.
این شهروند همچنین به کمبود نانوایی در برخی محلات و تعدد آنها در برخی دیگر نقاط اشاره و می‌افزاید: در جماران به فاصله هر ۲۰۰ متر یک نانوایی است اما در باهنر فاصله نانواییها از هم زیاد است و این موضوع باعث تجمع مردم و صفها طولانی می‌شود.
از وقتی دولت موضوع نان را سیاسی تلقی و به آن ورود کرد؛ نه کیفیت آرد خوب شد نه نان مناسب به دست مردم رسید.
خانم توکلی هم که در مسکن مهر ساکن است به مرور می‌گوید: انتظار داشتیم با اصلاح قیمت آرد و نان آنطور که مسوولین وعده داده بودند نان باکیفیت تری به دست ما برسد. اما نه تنها تغییری در کیفیت پخت نانها ایجاد نشده بلکه از ساعت پخت نانواییها کاسته شده و خیلی زود هم تعطیل می‌کنند، به این خاطر مردم مجبورند به نانواییهای مجاور و اطراف بروند که این مساله صف طولانی و انتظار برای خرید نان را افزایش داده است. در واقع در بر روی همان پاشنه می‌چرخد.
کاهش کیفیت نان بعد از سیاسی شدن
بر اساس آخرین بررسی مرکز پژوهش‌های غلات شرکت بازرگانی دولتی ایران، کیفیت انواع آرد و نان سنتی کشور در بهار امسال در وضعیت مطلوب قرار گرفته است. اما نانواییان هم همین عقیده را دارند؟
در حالیکه این گزارش تاکید دارد پس از اصلاح نظام یارانه‌ای آرد و نان، افت کیفی در پخت نان رخ نداده و کیفیت نانها با توجه به کیفیت مناسب گندم داخلی و وارداتی در سطح مطلوبی قرار دارد، یکی از نانواییان رشت معتقد است: از وقتی دولت موضوع نان را سیاسی تلقی و به آن ورود کرد؛ نه کیفیت آرد خوب شد نه نان مناسب به دست مردم رسید.
از سال ۹۰ تا ۹۳ که دولت دست از سر نان و نانواها برداشت ما تازه فهمیدیم نان پختن چیست. اما از زمانی که آرد اصلاح قیمت شد و بی کیفیت با ما تحویل دادند وضعیت نان به این شکل در آمد.
آقای (الف م) که مدیریت دو نانوایی را در مرکز رشت عهده دار است اضافه می‌کند: نان به دلیل سوبسیدی که دولت به نانواناییان می‌دهد و انتظارات مصرف کننده، همیشه در چرخه معیوب قرار گرفته است. بطوریکه از سال ۹۰ تا ۹۳ که دولت دست از سر نان و نانواها برداشت ما تازه فهمیدیم نان پختن چیست. اما از زمانی که آرد اصلاح قیمت شده و بی کیفیت با ما تحویل دادند وضعیت نان به این شکل در آمد.
این نانوا تاکید می‌کند: اصلاح یارانه آرد و نان هیچ تاثیری در کیفیت آرد تحویلی و افزایش سهیمه برای نانواییان به دنبال نداشته است.
کیفیت آرد همان هست که بود
درهمین رابطه «عادل محمدی » رییس اتحادیه نانواییان شهرستان رشت به مرور پاسخ می‌دهد: کیفیت و پخت نان متوجه عملکرد نانوایان است و هیچ توجیه اقتصادی دیگری ندارد. در واقع اصلاح یارانه ها و کارتی شدن فروش نان ارتباطی به نوع و شیوه پخت نانوا ندارد.
محمدی تاکید می‌کند: بعد از اصلاح قیمتها، کیفیت آرد همان است که قبلا بود و مشکلی در توزیع و تامین سهیمه ها وجود ندارد.
رییس اتحادیه همچنین در خصوص پراکنش نانواییها در سطح رشت و کمبود نانوایی در برخی نقاط و ازدحام در نقاط دیگرمی‌افزاید: تعداد واحدهای نانوایی بر اساس برآورد ها از تقاضای محلات انجام می‌شود. هر فردی از هر منطقه‌ای می‌تواند تقاضای صدور مجوز کند و ما بر اساس نیاز سنجی و کارشناسی نسبت به صدور پروانه کسب اقدام می‌کنیم.
وی همچنین در خصوص احتمال کمبود آرد و نان در پی اعتصابات اخیر کامیونداران اظهار می‌کند: گندمی و آردی که تحویل بازرگانی و مراکز توزیع قرار می‌گیرد یک مرحله‌ای نیست و این گندم پیش از این یکسال در سیلوها در حال استراحت است و بعد توزیع می‌شود. خوشبختانه گندم و آرد مورد نیاز استان تا شروع فصل زراعی سال بعد جوابگو است و با هیچگونه کمبودی در توزیع آرد مواجه نیستیم.
وی همچنین شائبه‌های فروش آرد سنتی به نانواییهای صنعتی و حجیم و کمبود نان سنتی ناشی از این فروش را رد کرده و می‌گوید: قویا این موضوع را تکذیب می‌کنم چرا که آرد سنتی به هیچ عنوان به درد تولید نان حجیم و صنعتی نمی‌خورد .
صدور مجوز نانواییها بر اساس فروش و تقاضا در مناطق
در عین حال که به گفته شهروندان پراکندگی و توزیع جغرافیایی نانواییهای رشت نامناسب است و در برخی مناطق بیش از حد لازم نانوایی تأسیس شده، «سید مجید محمدنژاد» معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری رشت به مرور می‌گوید: صدور مجوز نانواییها بر اساس فروش و تقاضا در مناطق صادر می‌شود.
محمد نژاد با تاکید به این که در سطح شهرستان رشت ۹۰۸ نانوایی و در رشت ۴۹۰ نانوایی فعال هستند می‌افزاید: دستورالعمل فرمانداری برای صدورمجوز احداث نانواییها اینست که فرد متقاضی باید ساکن منطقه بوده و این تامین نیاز از باید سوی اتحادیه نیز اعلام شده باشد. همچنین در سایر موارد نیز اگر در منطقه‌ای واحد نانوایی به هر دلیلی لغو مجوز شد باید از همان منطقه درخواست صدور مجوز اعلام شود.
وی با اشاره به نظارت مستقیم سازمان صمت، کشاورزی و تعزیرات بر روی فرایند توزیع آرد گفت: مباحث نظارت بر بهداشت و کیفیت نان نیز از سوی مرکز بهداشت پیگری می‌شود که کلیه این موارد در جلسه کارگروه آرد و نان شهرستان در اختیار فرمانداری قرار می‌گیرد.