معضل کم آبی که اخیرا شهرهای همدان و شهرکرد را متاثر کرده از سالهای گذشته پیش بینی و هشدارهای لازم در خصوص جانمایی نامناسب منابع تامین آبی این شهرها به متولیان امر داده شده بود.
این درحالیست که دستورالعملهای پدافندغیرعامل تأکید دارد، برداشت و تامین منابع آبی یک شهر نباید منحصر از یک نقطه و یک سد باشد تا آن شهر در مواقع بحرانی با با کمبود آب مواجه شود. از اینرو لازم است تامین آب شرب شهرها از منابع مختلف انجام شود.
اما داستان تامین منابع آبی برای گیلان متفاوت از سایر مناطق کشور است. تامین آب شرب شهرهای رشت، لاهیجان، لنگرود و خمام از تصفیه خانه بزرگ سنگر انجام میشود. تصفیه خانه بزرگ سنگر نیز خود از دو منبع سد سفید رود (۱۵ درصد) و سد شهر بیجار(۸۰ ) تغذیه میشود که حوضه آبریز آن از کوه درفک است. حوضه آبریزسفید رود نیز از کردستان سرچشمه میگیرد که در ماههای اخیر با کاهش دبی مواجه شده است. در حال حاضر بیشترین آب شرب استان از سمت درفک و سد شهر بیجار تامین میشود.
در تصفیه خانه سنگر در سالهای گذشته ۳ متر مکعب در ثانیه توزیع آب صورت میگرفت که آبفای استان با سرمایه گذاری به روش BOTموفق شد این میزان آب را به ۶ مترمکعب در ثانیه افزایش دهد. هم اکنون ظرفیت تولید آب استان در این تصفیه خانه بیش ازنیاز شهرهای رشت، لاهیجان، کیاشهر، آستانه اشرفیه و رودسر است که قادر به ذخیره سازی هستیم. اما در بخش توزیع با توجه به رشد جمعیت، حضور توریست و پیک حضور مسافرین با مشکل کمبود آب مواجه میشویم.
اما در حوضه رودسر مشکلی در تامین آب وجود ندارد. به دلیل اینکه آب مورد نیاز آن از مناطق بالادست و از چشمه سفیدآب تغذیه میشود، یکسری فعالیتهای پرورش ماهی موجب شده بخش اعظمی از آب سفیدآب به دست شهروندان نرسد. از ۴۵۰ لیتر آب در ثانیهای که در این منطقه به سمت تصفیه خانه وارد میشود، بیش از۳۰۰ لیتر آن در پرورش ماهی صرف میشود. در سایر مواقع نیز به دلیل سیلاب در رودخانه سفیدآب، آب دچار کدورت و تاری میشود که گاها موردی است. با بهره برداری از تصفیه خانه توره لات رحیم آباد مشکل توزیع آب در این شهرستان برطرف میشود.
تامین آب برای شهرهای غرب گیلان ازجمله فومن، شفت وصومعه سرا از حوضه آبریز ماسوله رودخان و همچنین چاههای عمیق آب انجام میشود که در این بخش نیز کمبودی در تامین آب وجود ندارد. اما تنها معضل این مناطق توزیع آب شرب در روستاها است.
برای شهرهای تالش، ماسال و رضوانشهر نیز تعاریف دیگری برای تامین آب پیش بینی شده که در آینده با بهره برداری سد شفارود، منابع آبی خوبی برای این شهرها و صنایع موجود در منطقه ایجاد میشود.
درحوزه شهرستان آستارا نیزتصفیه خانهای درچشمه بهارستان وظیقه آبرسانی به شمال و شمال غرب این شهرستان را بر عهده دارد که از لحاظ کمی و کیفی در برخی مواقع تامین آب در آن بالانس میشود.
با این تفاسیر که در خصوص آب شرب گیلان تمهیدات و برنامه ریزیهای خوبی انجام شده که حتی اگر تصفیه خانه بزرگ رشت از مدار خارج شود به دلیل برخورداری از چاههای عمیق نگرانی برای قطع موقت آب وجود ندارد.
در حال حاضر بیشترین مشکل استان در حوزه توزیع و شبکه انتقال به روستاها است که به پروژههای عمرانی و زیرساختی باز میگردد که به دلیل مهاجرتهای گسترده به روستاها تبدیل به تهدید شده است. متأسفانه شهرستانهای لاهیجان و رشت بیشترین مهاجر پذیری در روستاها را در خود دارند که ظرفیت منابع آب شربی که پیش از این برای این روستاها پیش بینی شده بود دیگرجوابگوی رشد جمعیت این مناطق نیست. چرا که عموما مهاجرینی که وارد روستاهای گیلان میشوند روستا زاده نیستند بلکه شهرنشینانی هستند که با توقعات شهری در مصرف آب وارد روستا میشوند و این موضوع سبب شده نتوانیم در حوزه روستایی که جمعیت مهاجر نشین آن افزایش پیدا کرده و ساکن شدهاند به خوبی آبرسانی کنیم.
امید میرود در سال جاری با انعقاد قراردادهای خوبی که از تهاتر نفت در حوزه وزارت نیرو با قرارگاه سازندگی خاتم النبیا منعقد شده بتوانیم مشکلات شبکه انتقال و توزیع آب روستایی را در استان کاهش دهیم.