در روزهای گذشته همزمان با تغییر ناگهانی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان ، تیشه‌ی تخریب بر پیکر«خانه اقبال» یکی از خانه های میراثی استان زده شد. اقدام شهرداری بندر انزلی در صدور مجوز تخریب این خانه درحالی صورت گرفت که مراحل ثبت ملی این بنای واجد ارزش تاریخی درحال طی شدن است.
زمستان گذشته بود که مدیرکل وقت میراث فرهنگی و گردشگردی گیلان از مستند سازی این خانه‌ی تاریخی در راستای حفظ و احیای بناهای تاریخی استان خبر داده وگفته بود: «مستندسازی خانه اقبال جهت ثبت در فهرست آثار ملی به شورای ثبت آثار ملی کشور ارسال شده است.»
مشابه این اتفاق سال گذشته در مورد خانه کودکی امیرهوشنگ ابتهاج معروف به «ه.الف سایه» شاعر گیلانی رخ داد که با وجود اعتراضات فعالان اجتماعی در نهایت مورد تخریب قرار گرفت. اما اعتراض و واکنش های فعالان مدنی بندرانزلی در خصوص سرنوشت خانه تاریخی اقبال جواب داد و امروز « ولی جهانی» معاون میراثی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان از توقف تخریب خانه تاریخی اقبال خبر داد و گفت: شماره ثبت بنای واجد شرایط اخذ شده و کار تخریب را متوقف کردیم.
ولی جهانی در این خصوص به ایلنا گفت: قبل از نوروز ۹۹ پرونده‌ی خانه تاریخی اقبال برای ثبت آماده و به تهران ارسال شد. در آن زمان هم مالک و هم شهردار انزلی در جریان روند پرونده این بنای تاریخی بودند و نامه‌های لازم ابلاغ و صورتجلسه شورای ثبت برای آنها ارسال شده بود. اما گویا مالک در صدد فروش ملک برآمده است و مالک جدید نیز در جریان امور نبود درعین حال شهردار انزلی نیز تغییر کرد و او نیز در جریان امور نبود از این رو پروانه تخریب صادر می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر بخشی از سقف بنا برداشته شده است و اداره کل میراث و گردشگری گیلان کار را متوقف و پروانه را باطل کرد. فعلا کار متوقف است. ضمن آنکه شماره ثبت به عنوان بنای واجد شرایط ثبت نیز برای خانه تاریخی اقبال گرفته شده و به شهرداری، فرمانداری، دادگستری و… ابلاغ شده است.
وی با تاکید به اینکه شهردار انزلی دراین خصوص مقصر نیست گفت: مجوز صدور تخریب توسط معاون شهرسازی انجام شده است. متاسفانه مسئولان فنی شهرداری‌ها، میراث را دور می‌زنند. شهرداران در جریان نیستند و آنها از این عدم آگاهی سواستفاده می‌کنند و مجوز می‌گیرند.
معاون میراث فرهنگی گیلان با اشاره به اینکه هیچکدام از شهرداران بافت‌های تاریخی اعم از انزلی، لاهیجان، رشت، رودسر و لنگرود با میراث فرهنگی همکاری لازم را ندارند گفت: متاسفانه برخی افراد در شهرداری‌ها هستند که حتا راهکارهای تخریب میراث فرهنگی و بناهای تاریخی را به مالکان نشان می‌دهند. شهردارها نیز اطلاعی از بافت تاریخی مصوب ندارند.
گفتنی است همزمان با خانه تاریخی اقبال در بندر انزلی مراتب مستند سازی بناهای تاریخی حمام‌های قدیمی کیاسر (نظری) در لاهیجان، دهکا در آستانه‌اشرفیه، سباح کوچکی در رودسر، احمدی در پیربازار رشت نیز به میراث فرهنگی کشور جهت ثبت در فهرست آثار ملی کشور ارسال شده است.
گیلان با دارا بودن ۷ بافت تاریخی، ۲ بافت تاریخی روستایی و بیش از ۷۰۰ بنای تاریخی و ۱۱۷۳ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی، رتبه چهارم به لحاظ تراکم آثار تاریخی را در کشور دارد.
