شهروندان استان گیلان روزانه ۲ هزار تن پسماند عادی شهری با ترکیب پسماند فساد پذیر حدود ۷۵ درصد، رطوبت بالای ۹۰ درصد تولید می‌کنند که نصف این پسماندها در سراوان مدیریت می‌شود و اثرات محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی این پسماندها به دلیل عدم مدیریت اصولی و کارآمد بر هیچکس پوشیده نیست. عدم مدیریت اصولی این پسماندها باعث راهی شدن شیرآبه‌ها، حدود ۱۰۰ هزار لیتر به آب‌های سطحی زیرزمینی و دریاها شده است و آسیب شدیدی بر انسان و اکوسیستم دارد. در مدیریت پسماند به هیچ عنوان به ابتدای چرخه و انتهای چرخه مدیریت توجه نشده است بنابراین در نگاه اول عدم آموزش و عدم تفکیک از مبدا کاملا مشهود است. در هیچ دبستان و مدرسه‌ای در استان گیلان اصول تفکیک آموزش داده نمی‌شود.
دومین مساله این است که انتهای چرخه مدیریت پسماند، بدون اصلاح ابتدای چرخه یعنی تفکیک از مبدا کار بسیار دشواری خواهد بود که در حال حاضر این اتفاق هم در حال افتادن نیست.
سومین مساله: هنوز طرح جامعی مدیریت پسماند استان گیلان را فرا نگرفته است و این عرصه از تصمیم‌گیری موازی به شدت رنج می‌برد و تصمیم گیری در این عرصه به شدت غیرتخصصی است و هنوز با تمام این مشکلات پسماند به تعداد انگشتان است و ما در کل مجموعه شهرداری، استانداری و فرمانداری استان گیلان فرد متخصص نداریم.
بعد از مساله اجتماعی عدم تفکیک پسماند و مساله عدم وجود نیروی متخصص و ساختار نامناسب مدیریت پسماند در استان، مساله چهارم این است: بزرگترین مساله سراوان شیرابه‌های تولیدی آن است. اعتبار تامین شرکت لوله سازی شمال! این شرکت تخصص ساخت لوله دارد و مجری تصفیه شیرآبه شهر شده است و با هزینه حدود ۱۵ میلیارد تومان تا کنون چندین بار افتتاح شده است و متاسفانه یک لیتر هم شیر آب تصفیه نکرد و هزینه آن در سال با هزینه ساخت آن برابر است و به دلیل استفاده از نانوذرات در تصفیه شیرابه هزینه جاری سالانه آن نیز حدود ۱۵ میلیارد تومان خواهد شد و به خاطر این مساله که این نانوذرات باعث آسیب‌های جدی به انسان‌ها نیز خواهد شد اثرات آن از شیرآبه کمتر نیست. سوال اینجاست چه کسی مجوز داده؟ چه کسی تایید کرده است که قرارداد منعقد شود؟ چه کسی پول داده است و متخصصین سازمان شهرداری چه کسانی بودند؟
در ایده آل ترین شرایط اگر شرکت دیگری وارد شود و تصفیه‌خانه مجددا راه اندازی شود با شرط اینکه همه شرایط فراهم باشد حداقل چهار سال طول خواهد کشید؛ از زمان برگزاری مناقصه تا راه اندازی! و تا ۴ سال آینده خبری از تصفیه شدن سراوان نیز البته اگر تا آن موقع ۱۲ بار هم این تصفیه‌خانه را افتتاح نکند!
کدام سازمان بحران را مدیریت می‌کند؟
در خصوص زباله‌سوز ۶۰۰ تنی آوردن پسماندها به محلی چسبیده به شهر رشت با تکنولوژی چینی و اپراتورهای ایرانی با فناوری ۳۰ سال پیش برای پسماندهای با رطوبت بالای ۹۰ درصد، بدترین نوع انتخاب مدیریت پسماند این شهر بوده است. و با هزینه حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان، اثرات مصیبت بار این تصمیم برای سال‌ها گریبان‌گیر شهر رشت خواهد بود. بوی زباله، شیرابه، گازهای آلاینده خروجی زباله سوز و از آن مهمتر کسانی که باید پاسخگو باشند چرا این تکنولوژی برای پسماندهای تر برای رشت انتخاب شده است؟
در آلمان با آب و هوایی شبیه استان گیلان ۱۲ هزار هاضم وجود دارد و فقط۷ دستگاه زباله سوز که آن‌ها هم زباله سوزند نه ریجکت‌سوز. در استان گیلان و کل کشور به این تعداد هاضم نداریم که مختص مدیریت پسماندهای تر باشد. ما اصولا در استان گیلان نیاز به زباله سوز نداریم کل ریجکت‌های استان ۲۰۰ تن می‌باشد که این ریجکت‌ها با تبدیل به RDF بهترین خوراک برای کارخانجات سیمان به عنوان سوخت می‌باشند. خوشبختانه برای مجموعه کود آلی با یک شرکت متخصص جهت راه اندازی خطوط جدید قرارداد بسته شده است، شهاب خودرو! همانطور که از نامش مشخص است متخصص در زمینه تولید کود است که در این عرصه وارد شده است که نیازی به توضیح بیشتر نیست.
راه های خروج از بحران:
تجمیع و انتقال پسماند توسط حمل و نقل ریلی به خارج از استان گیلان در مرز قزوین و گیلان و راه اندازی شهرک بازیافت در آن منطقه و تعطیلی هرچه سریع‌تر زباله‌سوز کود آلی و تصفیه خانه رشت و عدم هزینه برای این پروژه‌ها.
