بختک آشپزخانه صنعتی بر بنای میراثی هتل ایران

بنای هتل ایران، قدمتی کمتر از صد سال، همچون دیگر بناهای مجموعه میدان شهرداری رشت، روایت‌گر تحول معماری در گیلان است. سبک معماری این بنا، همچون عمارت‌های؛ بلدیه، اداره پست و مریضخانه بلدیه با گنبد‌های پیازی، معماری نئوکلاسیک روسی دارد. این ساختمان که اکنون تحت تملک میراث‌فرهنگی است، یک سال است توسط صندوق احیا برای مرمت و بهره‌برداری واگذار شده است.

 

در نخستین روز از شهریورماه، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از کارگاه مرمت عمارت بلدیه و هتل ایران بازدید کرد و همان‌قدر که از شهرداری رشت از مرمت بلدیه برای وفادار بودن به اصالت بنا تقدیر به عمل آورد، از فاجعه‌ای به نام مرمت در هتل ایران، حیرت کرد.

 

صالحی امیری، از احداث سازه جدید دو طبقه، به‌عنوان آشپزخانه صنعتی و آسانسور در جوار یک اثر ملی انتقاد کرد. اما اخبار و فیلم‌های منتشر شده از این بازدید، متمرکز بر بلدیه بود و احوال‌پرسی وزیر از کسبه و دست دادن با کارگران هتل ایران. با این‌حال در پس‌زمینه فیلم‌های منتشر شده، می‌توان سازه دو طبقه در حیاط هتل ایران ‌را دید. تمام فیلم‌های مربوط به این بازدید یا روی عمارت بلدیه زوم کرده یا بخش مربوط به هتل را تقطیع کرده است.

 

نگارنده در مرمت یکی دیگر از بناهای تاریخی رشت نیز، احداث آشپزخانه صنعتی را در مجاورت و نه حتی حریم یک بنای صدساله را دیده بودم، اما باورپذیر نبود که در مرکز شهر و در بنایی که صاحب ملک متولی بناهای تاریخی است، چنین ساخت و ساز عظیمی رخ داده باشد!

 

سوال این‌جاست، با کدام مجوز در بنایی که در تملک میراث هست و از طریق صندوق احیا به بخش خصوصی واگذار شده و در حریم بنایی که ثبت ملی است، ساخت و ساز انجام شده است؟

 

پیش از این نیز دادستان از هتل ایران ‌بازدید کرد اما به افکار عمومی پاسخ ‌داده نشد که چگونه این تخلف آشکار رخ‌ داده است؟ در شرایطی که انتظار می‌رفت، ادامه کار متوقف و مانع از ساخت و ساز شود، خبری مبنی بر توبیخ، اعتراض و یا یا بازپس‌گیری هتل ایران از ذی‌نفعان شنیده نشد.

 

با وجود انتقاد صریح وزیر میراث در بازدید هفته گذشته، انتظار می‌رود، اداره کل میراث فرهنگی پاسخ دهد مجوزهای چنین تخلفی چگونه صادر شده و کدام دست‌های پشت پرده، با بهره‌بردار جدید هتل ایران هم‌داستان بوده‌اند.

 

گفتنی است، این بنا در شمال غربی میدان شهرداری و در فاصله سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۴خورشیدی و از ابتدا با کاربری هتل ساخته شد. مالکیت بنا تا سال ۱۳۵۷خصوصی بود و آخرین مالک فردی به نام «مهدی احمد» نام داشت.

 

اما پیش از آن فردی یونانی اداره‌ی هتل را برعهده داشت. پس از انقلاب۱۳۵۷، این هتل مصادره و تا سال۱۳۷۷در اختیار بنیاد مستضعفان قرار داشت. پس از آن، عمارت به سازمان میراث‌فرهنگی واگذار و مرمت بنا در سال۱۳۸۶ در دستور کار این سازمان قرار می‌گیرد.

 

بنای هتل ایران در دو طبقه و با یک کلاه‌فرنگی در طبقه سوم، ساخته شده است. اتاق‌های طبقه‌ دوم بالکن‌هایی رو به شرق و جنوب شرقی دارد و در اصل بنا هم بوده و برخلاف بالکن عمارت بلدیه، الحاقی نیست. جداره‌ی خارجی بنا، از مصالح سنگ بلوک سیمان معروف به «سنگ عمارت» ساخته شده و جداره‌ی داخلی از چوب و گل است.