این روزها کمتر کسی را میتوانید پیدا کنید که دربارهی ویروس کرونا حرف نزند یا ترس، اضطراب و دغدغه نداشته باشد. شنیدن خبرهای تکان دهنده از طریق دنیای مجازی و بمباران اطلاعاتی موثق و ناموثق از یک طرف و نگرانی دربارهی سلامت خود و عزیزان از طرفی دیگر نه تنها موجب میشود که احساس ناخوشایند ناتوانی در غلبه بر این بحران بر ما رخنه کند، بلکه موجب میشود تا امید از زندگیمان رخت برداشته و علاوه بر جنگ با این ویروس، در کشمکش با هیجانات درونی منفی و حالات روانی خود نیز باشیم و این درحالیست که داشتن امید برای سیستم ایمنی بدنمان بسیار ضروری است. از این رو با توجه به نقش موثر والدین بر فرزندان و نحوهی برخود آنان در مواجهه با شرایط استرس زا، چند راهکار ارائه شده است. امید داریم که با تمرین روش های زیر بتوانیم بخشی از اثرات روان شناختی این بحران را مدیریت کنیم.
ا-همدلی کنید
ممکن است فرزندتان متاثر از جو پیش آمده درگیر افکار منفی شده و نگران باشد. از اینرو بدون قضاوت یا کوچک شمردن مشکل به او گوش کرده، انعکاس محتوا و انعکاس احساس داده و شنونده فعال باشید و بدون دادن راه حل به او اجازه دهید که حرف بزند.
مثال: مامان، بابا می ترسم شما کرونا بگیرید.
پدر: تو می ترسی که ما کرونا بگیریم. ( انعکاس محتوا)
مادر: تو نگران سلامتی ما هستی.( انعکاس احساس)
۲-او را تشویق کنید تا درباره هیجاناتش صحبت کند
تخلیه هیجانی بر عکس پنهان سازی یا انکار، کمک میکند تا فرد به پذیرش هیجانات منفی و ناخوشایند برسد.
مثال: من خیلی حس بدی دارم. دلم میخواد گریه کنم.
حس بد یعنی چه میتونی بیشتر توضیح بدی؟
یعنی تو دلم آشوبه فکر کنم اضطراب دارم.
نگویید: دختر یا پسر به این بزرگی که نمیترسه یا پسر که گریه نمی کنه.
۳–عادی سازی کنید
توجه کنید که عادی سازی با بی اهمیت دانستن مشکل فرق دارد.
مثال: من نگران مادر بزرگ و پدر بزرگم. شنیدم کرونا برای افراد پیر خطرناک تره
تو حق داری نگران باشی. ما هم نگران هستیم اما خوشبختانه تحقیقات نشون داده که همه این بیماری را به طور شدید نمیگیرند و افراد زیادی هم هستن که درمان میشن.
۴–حل مساله داشته باشید
از آنجا که تنها راه مقابله با این ویروس رعایت بهداشت شخصی، شستن دست ها و ماندن در خانه به جای حضور در اماکن عمومی است، با فرزندتان جلسه گذاشته و با هم راههای عملی و غیر عملی و گاهی خندهدار برای مقابله با این ویروس ارائه کرده و با استفاده از توصیه های ایمنی به عنوان بهترین راه حل این مشکل، به جمع بندی برسید.
۵-نقاشی و خلاقیت با کودکان
با فرزندتان نقاشی کنید و با خلاقیت خود از ویروس کرونا ماسک ترسناک خنده دار درست کنید و برای آنها اسم بامزه بگذارید.
این روش به ویژه برای کودکان میتواند بسیار موثر باشد چرا که شاید آنها قادر به بیان احساسات خود نباشند. از این طریق ضمن خندهدار کردن موضوع ترس که یکی از تکنیک های حساسیت زدایی است موجب کم اثر شدن موضوع ترسناک در کودکان میشود.
به طور مثال: ویروس هپلی ، کرونا فراری از بهداشت و …
۶–از تکنیک توجه به بدن به روش ذهن آگاهی استفاده کنید
در مواردی که خودتان یا فرزندتان دچار اضطراب هستید این تمرین را انجام دهید.
چشمانتان را ببندید. آگاه باشید به ریتم تنفس و دم و بازدم خود، نفس عمیق اما طولانی بکشید. به بخشی از بدن تان دقت کنید که بیشترین تنش را احساس می کند.تنفس دیافراگمی داشته و هوا را تا چند شماره در شکم خود حبس کرده و بعد آن را به سمت بخش پر تنش بدن مثل قلب هدایت کرده و اینگونه برای آن بخش پر تنش فضا باز کنید. اگر در حین این تمرین افکار منفی به شما هجوم آوردند بدانید که این اتفاق عادی است. بیآنکه سعی در حذف آن افکار منفی کنید، اجازه بدهید که همانند ماشینهای داخل یک بزرگراه، بیایند و بروند و شما که گویا بالای پل هوایی هستید به رفت و آمد آنها نگاه کرده و دوباره سعی کنید که توجه خود را به بدن و تنفس خود برگردانید. این تمرین را به فرزند خود نیز آموزش دهید.
۷– آیا این افکار مفید هستند یا غیر مفید؟
توجه کنید که مفید با درست فرق دارد.ممکن است فکر منفی شما درست باشد اما برایتان مفید نباشد.
به طور مثال: ویروس کرونا شیوع بالایی دارد. این فکر درست است اما آیا چسبیدن به این فکر باعث میشود که خوب غذا بخورید، بخوابید با فرزندانتان بخندید و به معنای واقعی زندگی کنید؟ چسبندگی بیش از اندازه به این فکر زودتر از ویروس کرونا شما را از پای در خواهد آورد.
۸–به احساسات شبیه آب و هوا نگاه کنید
آسمان گاهی ابری و گاهی آفتابی است. گاهی طوفانی و گاهی آرام است. شما هم گاهی دچار اضطراب میشوید اما همان طور که آب و هوا متغییر است احساسات شما نیز همیشگی و ثابت نخواهد بود. شما آن آسمان هستید که آب و هوای متفاوتی را در برهه ها زمانی مختلف زندگی تجربه می کند و همان طور که طوفان نمیتواند به آسمان صدمه بزند، عواطف و هیجانات شما نیز نمیتوانند به شما آسیبی برسانند مگر آنکه به آنها بچسبید یا در آنها غرق شوید.
صبور باشید و امید خود را حفظ کنید.پس از هر طوفانی، آفتابی درخشان خواهد آمد.