اخیرا آیت الله فلاحتی نماینده ولی فقیه در استان در دیدار با منتخبین ششمین دوره شورای اسلامی شهر رشت در خصوص لزوم بازگشایی پیاده راه شهرداری رشت مباحثی بیان کرد. در بخشی از این دیدار صحبتهایی درخصوص اشتباه بودن احداث پیاده راه رشت از جانب آیت الله فلاحتی مطرح شد.
وی اجرای طرح پیاده راه رشت را سبب قفل شدن مرکز شهرعنوان کرد و گفت: بازگشایی میدان شهرداری رشت اقدام شجاعانه میطلبد.
اما آیا امکان تخریب پیاده راه فرهنگی رشت وجود دارد؟ چه کسی پاسخگوی هزینههایی که از عوارض و مالیات شهروندان رشتی اخذ شده خواهد بود؟ آیا با بازگشایی پیاده راه شهرداری بازار بزرگ رشت از مشکلات اقتصادی و رکود نجات پیدا میکند؟
باید گفت کسانی که در امر بازگشایی و تخریب پیاده راه شهرداری به آقای فلاحتی خط و دیتا میدهند، کینههایی با ثابت قدم شهردار سابق رشت دارند و قصدشان نابودی یادگارهای به جا مانده از دوره وی است. گروهی نیز قصدشان ازبازگشایی را نجات بازار رشت از ورشکستگی بیان میکنند.
اگر چه تقصیراتی در اجرای درست پیاده راه شهرداری متوجه ثابت قدم است و ایشان باید همزمان با اجرای فاز یک پروژه در میدان شهرداری، فازهای دو و سه مبحث بازآفرینی شهری رشت را در ساغریسازان و خواهرامام اجرا میکردند. در این صورت ابتدا پروژه از بازار رشت آغاز میشد و به میدان شهرداری میرسید. منتها تعجیل ثابت قدم در اجرای فاز یک پروژه مانع از این کار شد .
از سوی دیگر برخی خط و ربطهایی که به جناب آقای فلاحتی اطلاعات غلط در مورد بازگشایی شهرداری رشت میدهند با انگیزههای فرهنگی اجتماعی سیاسی است. این جریانها با نشانه گیری حساسیتهای مذهبی ایشان، پیاده راه را مکان تجمع مطربها بیان میکنند. در حالیکه اگر فاز دو و سه بازآفرینی رشت همزمان با پیاده راه شهرداری اجرایی میشد میتوانستیم بخش ساغریسازان و خواهر امام را به بچههای مذهبی واگذار کنیم که آن مخاطب و گردشگر خاص خودش را دارد و میدان شهرداری و پیاده راهها برای مخاطبان گسترده دیگر رشت باقی میماند. هر چند که موسیقی که در این پیاده راه توسط برخی جوانان اجرا میشود در حد عرف و تأیید جمهوری اسلامی است.
اما مبحث پیاده راه شهرداری رشت مربوط به مباحث بازآفرینی است که در دنیا برای خود تئوریهایی دارد و اعتبارسنجی هم شدهاند. لازم است کسانی که دارای پیشینهای در ساخت و ساز هستند در مباحث بازآفرینی ورود کنند. اگرچه پیاده راه شهرداری وقتی اجرا شد با مدلهای اولیه خود متفاوت بود اما اکنون نباید سخن از نابودی آن زده شود بلکه باید نواقص آن رفع و اصلاح شود.
لازم است توجه کنیم راه نجات بازار رشت از پیاده راه شهرداری نمیگذرد. یکی از اشتباهاتی که از سوی برخی افراد در کمیسیونهای شهرداری بسیار دیده میشود این است که خط انحرافی در پروژهها ایجاد میکنند. اگر قرار بود با بازگشایی شهرداری، ترافیک رشت برطرف شود تا کنون باید در تهران با این همه روگذر و زیرگذر و پل هوایی دیگر ترافیک وجود نداشته باشد اما مگر مشکل ترافیک تهران حل شد؟
فسادی که در بازگشایی مسیر پیاده راه شهرداری اتفاق میافتد بسیار بزرگ خواهد بود. دراین بخش عدهای از ما بهتران اقدام به خرید زمین میکنند و خط پروژهها را تغییر میدهند و بر اساس مرغوب شدن زمین ثروت آنها چند برابر میشود. این افراد با دادن آدرس غلط به آقای فلاحتی، میدان شهرداری را هدف منافع خود قرار دادهاند وهمه راه حلهای رفع ترافیک رشت را به سمت بازگشایی دوباره شهرداری سوق میدهند.
در دنیا برای حل مشکل ترافیک بروی بخش حمل و نقل عمومی ترکیبی و اشتراکی سرمایهگذاری کردند. مطمئن باشید برای بازگشایی پیاده راه شهرداری بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان منابع مالی نیاز است در حالیکه با این مبلغ میتوان بخش حمل و نقل ترکیبی و اشتراکی در شهر رشت سرمایه گذاری کرد. منتها نکته مهم دراین بحث نبود منافع مالی برای عدهای خاص است. در حمل ونقل اشتراکی منافع بزرگ وجود ندارد و مشکل همینجاست.
فسادی که در بازگشایی مسیر پیاده راه شهرداری اتفاق میافتد بسیار بزرگ خواهد بود. در این بخش عدهای از ما بهتران اقدام به خرید زمین میکنند و خط پروژهها را تغییر میدهند و بر اساس مرغوب شدن زمین ثروت آنها چند برابر میشود. این افراد همه راه حلهای حل ترافیک رشت را به سمت بازگشایی دوباره شهرداری سوق میدهند.
عده ای با دادن آدرس غلط به آقای فلاحتی، میدان شهرداری را هدف منافع خود قرار دادهاند. اما در واقع هدف چیز دیگری است. ای کاش در قضیه پیاده راه کسانی که منطق وجود پیاده را درک کردهاند حتی اگر دشمن ثابت قدم هستند، کینهورزی خود را به سرنوشت پیاده راه شهرداری گره نزنند.
نکته دیگری که در بازآفرینی وجود دارد این است که وقتی ترکیب و کمیت جمعیت تغییر میکند بافتها دچار ناکارآمدی میشوند. بعنوان مثال یک خانه ۷۰ متری برای یک زن وشوهر جوان کفایت میکند اما وقتی آنها دارای چند فرزند میشوند دیگر آن خانه برایشان کوچک و ناکارآمد میشود و تصمیم به ترمیم و بازسازی خانه میگیرند.
ما در مبحث بازآفرینی بازار رشت با نوزایی مواجه هستیم. در مبحث نوزایی روح حاکم بر بافت شهر مهم شمرده میشود. در بازار رشت علاوه بر کاروانسراهای قدیمی که وجود دارد یک سری مغازه قرار دارند که فاقد روح کالبدی هستند. بنابراین اگر مغازهها حذف شوند و مغازههای تازه تاسیس شوند مهم نیست. آنچه که برای ما اهمیت دارد اینست که تمامی گروههای فرهنگی سیاسی و دهکهای اقتصادی در بازار رشت به یکدیگر میرسند. درهیچ جایی چنین پدیدهای نداریم که این همه تنوع فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی در یک مکان همدیگررا ملاقات کنند و امکان تعامل و تعادل و تبادل با همدیگه داشته باشند. این مساله از نظر جامعه شناختی ارزش و اهمیت زیادی دارد. در میدان شهرداری رشت نیز خود میدان نیز اهمیت ندارد بلکه بافت میدان شهرداری دارای اهمیت است از این جهت که این بافت تمام رشت را به هم گره میزند.
به عقیده بنده اگر دغدغه مند بازار رشت هستیم، راه حل تخریب پیاده راه نیست بلکه باید با الگوگیری ازمدلهای موفق دنیا برای بازآفرینی بازار رشت اقدام کنیم.
نکته قابل توجه در بافت میدان شهرداری رشت که از آن تاریخی یاد میکنیم اینست که در زمان احداث خیابانهای منتهی به رشت، همین خیابانها در زمان خودشان یک نوزایی و مدرانزیسوم در بافت شهری بودند آمدند بافت تاریخی خیابانهای رشت را شکافتند، ولی طی سالها اکنون این خیابانها با میدان شهرداری به تعادل رسیدند و ما نمیخواهیم برهم زننده این تعادل باشیم.
مطالب بسیار درستی بود. اما باید راه حل هایی برای گره های ترافیکی غیر قابل تحمل رشت هم داده شود نه با اتوموبیل نه وسایل عمومی نه تاکسی و ازانس در برخی نقاط هیچ نمی شود تردد کرد چه برسد به ماندن و راه رفتن و کاری انجام دادن.
هم در مرکز و هم در برخی نقاط مثل راسته ی پزشکان بوسار و چهاراه گلسار و نواب . راستی مگر بازار پزشکی و درمان هم راسته می خواهد؟!