روح استپان لیانازوف روسی‌تبار دیده شده یا نه اما بعید نیست که هر روز در مجموعه‌‌ای که ۱۳۱ سال پیش با قرارداد میرزا حسین‌خان سپهسالار، صدر اعظم سلطان صاحب‌قران ساخته، می‌چرخد و به ریش ما می‌خندد. او انحصار صید در منطقه جنوبی دریای خزر را گرفت و نخستین مرکز صید و بهره‌برداری از ماهیان خاویار را تاسیس کرد. ساختمان‌های پیش ساخته را با کشتی‌های تجاری به این منطقه آورد و میگویند مردم از این زمان به بعد شاهد برپایی نخستین سردخانه، نخستین سالن سینما و لوکوموتیو شدند. او برای خود ویلایی باشکوه ساخت و ویلاهایی برای مدیران و بناهای نواری شکلی برای کارگرانش.
میگویند او خون صیادان را در شیشه می‌کرد و در طی سالیان دراز مبارزه‌ها شد تا بالاخره در دوران مصدق، شیلات ملی شد و این مجموعه متعلق به همه مردم؛ اما حالا مسیری که می‌تواند، یکی از بزرگترین پروژه‌های گردشگری شهری ایران باشد و این مجموعه بخشی از آن، روی زمین مانده. شنیده‌ها حاکی از آن است که اختلاف میان مدیران اداره شیلات و میراث‌فرهنگی گیلان بر سر انتخاب سرمایه‌گذار مانع کار شده و هر روز ۱۴ بنای میراثی از این مجموعه تن و بدنشان می‌لرزد که کی زمان فروریختن کاملشان فرا می‌رسد.
سال ۱۳۹۲ بود که شیلات این مجموعه را برای مزایده گذاشت تا ویلاسازها بیایند و بکوبند و بروند. مردم حیرت‌زده شده بودند. باورشان نمی‌شد میراث‌شان داشت به ثمن بخس به حراج گذاشته می‌شد. بالاخره مدیران میراثی به خودشان آمدند و این مجموعه ثبت ملی شد. امیدها در قلب جوانان شکل گرفت تا ایده مسیر جنگ جهانی دوم را به نوعی مسیری سبز هم می‌شد اجرایی کنند.
این مسیر از موزه تخصصی جنگ جهانی دوم ونگارد لاهیجان آغاز می‌شود، به میدان شهدای ۷ شهریور ۱۳۲۰ لاهیجان می‌رسد و بعد به مجموعه شیلات کیاشهر و سر مزار بایندر، دریاسالاری که تا پای جان برای ایران جنگید و آرش زمانه به اوج می‌رسد و انتهایش هم در اینجا رقم می‌خورد، در مقبره لهستانی‌های انزلی تا یادمان نرود، ما پناه مردمی شدیم که از جنگ و نفرت گریخته بودند.
این پروژه آن‌چه همه خوبان دارند را یکجا داشت، جز یکی، مجموعه شیلات کیاشهر. پازل خالی‌ای که باید دورش نوارهای زرد هشدار کشید چراکه متولیانش تمایلی ندارند، هیچ بازدیدکننده‌ای به آن نزدیک شود. مسیر دقیقا در همین نقطه از هیبت می‌افتاد. چرا؟ بی‌شک پاسخی سهل و ممتنع دارد. مجموعه شیلات کیاشهر و شهرداری و میراث‌فرهنگی با هم به یک راهکار اجرایی نمی‌رسند. به نظر هر اداره‌ای سرمایه‌گذاری را معرفی می‌کند که مورد تأیید آن اداره دیگر نیست. پس ۱۰۰ هکتار زمین پربرکت، کارزار اختلافات شده است و مایه شرمندگی.
آخرین آمارها حاکی از آن است که بیش از ۵ میلیون گردشگر در نوروز ۱۴۰۳ وارد گیلان شدند، مواردی هم هست که آمار این مسافران در برخی تعطیلات به ۸ میلیون هم رسیده است. از این آمار کمتر از یک پنجم یعنی حدود ۶۵۴ هزار و ۲۵۶ نفر از موزه‌ها، بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری دیدار می‌کنند. عجیب است که با توجه به گردشگران تضمین‌شده، اراده‌ای برای تحول گردشگری هویت‌گرا و شهری با محوریت جاذبه‌های بی‌نظیرش وجود ندارد. شما هم حق می‌دهید به روح استپان لیانازوف که به ریش ما بخندد؟ آقایان مسؤول شما چطور؟