کاهش بی‌سابقه سطح آب دریای خزر

اخباری مبنی بر کم شدن آب دریای خزر به مقدار ۲ متر منتشر شده است. این خبرها حاکیست؛ دریای خزر در حال از دست دادن حجم بی‌سابقه‌ای از آب است.

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز پژوهش‌ها، سطح آب این دریا از سال ۱۹۹۵ به شدت در حال کاهش بوده و تا سال ۲۰۲۳ به یکی از کمترین مقادیر خود در قرن اخیر رسیده است. با توجه به آمارهای جدید، تراز آب در دریای خزر از سال ۲۰۰۶ به بعد با روندی شدیدتر کاهش پیدا کرده است.

کاهش ورودی آب از رودخانه‌های اصلی مانند ولگا، نیز به‌شدت بر روند کاهش تراز آب تأثیر گذاشته‌ و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا پایان قرن جاری، این رقم می‌تواند به ۹ تا ۱۸ متر برسد.

حدود ۱۳۰ رودخانه به دریای خزر می‌ریزد که از بین آن‌ها ولگا، اورال، ترک، سولاک، سفیدرود، کورا، و سمور در زمره رودخانه‌های بزرگ محسوب می‌شوند. ولگا به تنهایی حدود ۸۵ درصد آبدهی رودخانه‌ای را تامین می‌کند.

خزر که به آنان دریای کاسپین هم می‌گویند، بزرگترین دریاچه از نظر حجم آب و مساحت روی زمین است، از این رو بیشتر به آن دریا گفته می‌شود. بخشی از تجارت خارجی ایران از خزر انجام می‌شود و همزمان موضوعات اشتغال، گردشگری و حتی ساخت کشتی و صنایعی که در سواحل وجود دارد با کاهش آب خزر تهدید می‌شود.

کاهش آب دریای خزر می‌تواند در درازمدت بر روی عملکرد بنادر شمالی ایران به خصوص بنادر انزلی، کاسپین و آستارا تاثیرات منفی داشته باشد. برای ورود کشتی‌های تجاری رایج خزر (River–Sea)، حداقل عمق عملی ۴.۵ تا ۵ متر لازم است. برای کشتی‌های بزرگ‌تر که به بندر کاسپین می‌آیند، هم ۷ تا ۷.۵ متر عمق اسکله/حوضچه، کارآمد و ایمن‌تر است.